Formulariumadvies
FARMACOLOGIE
Sara Mansour 177808 2D
GFA-2.FC3-21 Carolien Muijs
,Inhoudsopgave
REUMATOIDE ARTRITIS...................................................................................1
Formulariumadvies geneesmiddelen Reumatoïde artritis...............................................2
Vergelijkingsmatrix adalimumab vs tofacitinib................................................................0
Cijfers per criterium...................................................................................................... 13
Conclusie..................................................................................................... 13
BIBLIOGRAFIE............................................................................................... 13
DEPRESSIE..................................................................................................... 0
Formulariumadvies geneesmiddelen Depressie..............................................................0
Vergelijkingsmatrix Citalopram vs Paroxetine.................................................................0
Cijfers per criterium...................................................................................................... 11
Conclusie..................................................................................................... 12
BIBLIOGRAFIE............................................................................................... 12
REUMATOIDE ARTRITIS
, FORMULARIUMADVIES GENEESMIDDELEN
REUMATOÏDE ARTRITIS
De twee geneesmiddelen, Adalimumab en Tofacitinib, zijn vergeleken in dit
advies, opgesteld in opdracht van de formulariumcommissie. Er is onderzocht
welke medicijn het beste geadviseerd dient te worden bij de aandoening
reumatoïde artritis (RA).
Reumatoïde artritis
Reumatoïde artritis (RA) is een auto-immuunziekte en veroorzaakt ontsteking van
de gewrichten. Dit betekent dat het immuunsysteem zijn lichaamseigen cellen en
stoffen beschouwt als vreemd en ze aanvalt. RA kan een verraderlijk of plotseling
begin hebben. RA is een chronische en variabele ziekte: perioden waarin de
patiënt (veel) artritis heeft wisselt af met perioden waarin de patiënt weinig of
geen pijn heeft. RA treft mensen van alle leeftijden en komt vaker voor bij
vrouwen dan bij mannen (UMC Utrecht (a), 2022).
RA is te herkennen aan onder andere de volgende klachten: pijn, stijfheid,
verdikking of warmte in de gewrichten. Bijvoorbeeld in de handen, polsen, voeten
of enkels. Af en toe wordt een gewricht ook rood. Gewrichten kunnen minder
buigen, strekken of bewegen.
Tijdige behandeling met medicijnen (anti reumatische geneesmiddelen) kan het
pathologische proces van RA aanzienlijk vertragen en soms zelfs volledig
verlichten. Het medicijn vermindert de ontstekingsreactie. Zo kan bot- en
kraakbeenbeschadiging zoveel mogelijk worden voorkomen (UMC Utrecht (b),
2022).
Adalimumab versus Tofacitinib
Bij RA maakt het lichaam te veel ontstekingseiwitten aan (TNF en TNF-alfa). Deze
stoffen spelen een belangrijke rol bij het ontstekingsproces. Adalimumab
behoort tot een groep van TNF alfa-remmers, het wordt ook wel biologische
geneesmiddelen genoemd. Deze biologische producten zorgen ervoor dat reuma
milder wordt. Hierdoor verminderen klachten als pijn, stijfheid en zwelling na
verloop van tijd.
Adalimumab wordt toegediend via een injectie. Hierbij wordt er injectie-
instructies gegeven door de reumatoloog. Hierbij dient er elke 2 weken 1 dosis
van 40 milligram (tenzij uw reumatoloog een andere dosis voorschrijft). U
injecteert de vloeistof onder de huid (Noordwest Ziekenhuisgroep, 2022). De
effecten van Adalimumab treden op na 6 tot 12 weken. Soms duurt het langer en
bij sommige mensen werkt het medicijn niet voldoende (Reuma Nederland,
2022).
Tofacitinib is een geneesmiddel dat de immuunrespons onderdrukt en behoort
tot de klasse van JAK-remmers (Januskinase). Cellulaire enzymen (betrokken bij
het afweersysteem) worden geremd, wat resulteert in een verminderde productie
van bepaalde ontstekingsfactoren (zoals cytokines). Dit leidt op korte termijn tot
minder pijn, zwelling en stijfheid, wat op lange termijn de kans op
gewrichtsschade vermindert. De effecten van Tofacitinib treden gewoonlijk op na
, 8 tot 12 weken. Soms duurt het langer en bij sommige mensen werkt het
medicijn niet voldoende of helemaal niet. Tofacitinib is verkrijgbaar in tabletten
van 5 mg, 10 mg en 11 mg (tenzij uw reumatoloog een andere dosis voorschrijft).
Om bijwerkingen te minimaliseren, is het verstandig om het geneesmiddel het
beste met voedsel in te nemen, bij voorkeur met een glas water (Radboudumc,
sd).
Adalimumab en Tofacitinib zijn eerst vergeleken op de volgende criterium
veiligheid, tolerantie, effectiviteit, kosten, toepasbaarheid en ten slot
gebruiksgemak. Hieruit blijkt dat Tofacitnib het beste kan opgenomen worden in
het formulariumadvies, waarbij gebruiksgemak en veiligheid doorslaggevend
waren. De bovenstaande criteria zullen verder toegelicht worden in dit advies.
Veiligheid & tolerantie
Als eerst is er gekeken naar de veiligheid gevolgd door tolerantie. In een ORAL
Strategy (1 jaar durend), dubbelblind, fase3b/4, non-inferioriteit en
gerandomiseerde studie werd de veiligheid van Adalimumab vergeleken met
Tofacitinib. Het eindpunt was het percentage patiënten met respons op de
ACR50 (het American College of Rheumatology van tenminste 50% in de zesde
maand). Hierbij kregen van de 386 patiënten die Adalimumab met Methotrexaat
toegediend kregen, een respons van 44% (169 patiënten). Bij Tofacitinib met
Methotrexaat was dat van de 376 patiënten, 46% (173 patiënten). Verder stierf
er twee patiënten (1%) van de 384 patiënten die monotherapie Tofacitinib
toegediend kregen. Uit de studie blijkt dat de combinatietherapie met Tofacitnib
en Methotrexaat niet-inferieur was aan de combinatietherapie met Adalimumab
en Methotrexaat (Fleischmann P. , et al., 2017).
Ten tweede tolerantie. In een gerandomiseerd, non-inferioriteitsstudie (zes
maanden) werd de tolerantie van Adalimumab vergeleken met Tofacitinib
bij 1146 patiënten met RA. Het eindpunt was het percentage ACR-score (= score
omvat aspecten als pijnlijke en gezwollen gewrichten, verandering van
biochemische parameters en mate van functiebeperking). Dit dient 50% of meer
te zijn. Hieruit kwam dat bij Tofacitnib monotherapie, een score van 38% uit. Bij
Tofacitnib met Methotrexaat kwam, een score van 46% uit. Bij Adalimumab met
Methotrexaat kwam, een score van 44% uit. Verder kwamen er meer ernstige
bijwerkingen voor bij Tofacitinib dan Adalimumab. Hierbij stopte 10% van de
gebruikers van Adalimumab met Methotrexaat en 7% van de gebruikers van
Tofacitnib met Methotrexaat. Uit de studie blijkt dat aan Methotrexaat,
Adalimumab of Tofacitinib toe te voegen, in plaats van over te stappen naar
monotherapie Tofacitinib (IVM (a), 2017).
Effectiviteit
Ten derde de effectiviteit. Hierbij zijn er gekeken naar verschillende studies.
Adalimumab en Tofacitinib worden hierbij niet in één onderzoek met elkaar
vergelijken. Om te beginnen met Adalimumab. In een gerandomiseerde,
dubbelblinde fase-3 studie werd de effectiviteit van Adalimumab (40 mg)
vergeleken met CT-P17(subcutaan) bij 648 patiënten (324 patiënten per
geneesmiddel), gedurende 52 weken. Het eindpunt was het percentage
patiënten met respons op de ACR20 (het American College of Rheumatology van
tenminste 20%). Het ACR20-responsepercentage in week 24 was 82,7%
(n=268/324) zowel bij CT-P17 en Adalimumab. Het 95%-
