JURISPRUDENTIE IPR
Inhoudsopgave
Week 3 – Rome II............................................................................................ 2
HR Ski-ongeval in Oostenrijk.......................................................................................3
HR Schulte/Deutag...................................................................................................... 3
HvJEU Lazar................................................................................................................. 4
HR A/Dahabshiil Transfer Services Ltd.........................................................................5
HvJ Verein für Konsumenteninformation/Amazon EU...................................................5
HvJEU ZK/BMA............................................................................................................. 5
Week 4 – IPR procesrecht...............................................................................7
HvJEG Kalimijnen oftewel Bier/Mines de posasse d'Alsace...........................................7
HvJEG Dumez.............................................................................................................. 8
HvJEG Marinari............................................................................................................ 8
HvJEU Universal Music................................................................................................. 9
HvJEG Tessili/Dunlop................................................................................................... 9
HvJEG Zuid Chemie/Philippo's....................................................................................10
HvJEU Car Trim/KeySafety......................................................................................... 10
HvJEU Pammer en Hotel Alpenhof.............................................................................11
HvJEU Electrosteel..................................................................................................... 11
HvJEU eDate/Martinez............................................................................................... 12
HvJEU (Kainz/Pantherwerke.......................................................................................12
HvJ EU CDC/Akzo....................................................................................................... 12
HvJ EU Höszig............................................................................................................ 13
HvJ EU Granarolo/Ambrosi......................................................................................... 14
HvJ EU Kareda/Benkö................................................................................................. 14
HvJ EU Bolagsupplysningen.......................................................................................14
HvJEU Shrems/Facebook Ireland................................................................................15
HvJEU Inkreal............................................................................................................. 16
HR Gazprombank...................................................................................................... 16
Week 8 – internationaal bevoegdheidsrecht, alternatieve bevoegdheden........17
HvJEG Meeth/Glacetal................................................................................................ 18
HvJEG Segoura/Bonakdarian......................................................................................18
HvJEG Colzani/Rüwa.................................................................................................. 18
HvJ EU CDC/Akzo....................................................................................................... 19
HvJ EU Höszig............................................................................................................ 20
HvJ EU Tilman/Unilever.............................................................................................. 20
HvJEU 8 februari 2024, ECLI:EU:C:2024:123..............................................................20
HvJEG Kalfelis/Bank Schröder....................................................................................21
HvJ EU Roche/Primus................................................................................................. 21
HvJ EU Eva Maria Painer............................................................................................ 21
HR 29 maart 2019, ECLI:NL:HR:2019:443, NJ 2019/259 m.nt. L. Strikwerda.............21
Hof Den Haag 18 december 2015, ECLI:NL:GHDHA:2015:3586.................................22
Rb Amsterdam - Braskem.......................................................................................... 23
Week 10 – verdieping Rome II en Brussel Ibis................................................23
HvJEG Handelskwekerij G. J. Bier BV v Mines de potasse d'Alsace SA........................24
HVJEG Fiona Shevill................................................................................................... 24
HVJEG eDate Advertising e.a.....................................................................................25
1
, HVJEU Bolagsupplysningen........................................................................................ 25
HVJEU Kronhofer........................................................................................................ 26
HVJEU Kolassa-uitspraak........................................................................................... 26
HVJEU Universal Music International Holding.............................................................27
HVJEU Vereniging van Effectenbezitters....................................................................27
Rb. Den Haag Milieudefensie e.a./Royal Dutch Shell Plc ...........................................27
Week 11 – cross-border litigation..................................................................29
HVJEU Gubisch Maschinenfabrik v Palumbo..............................................................29
HVJEU Owusu............................................................................................................. 29
HVJEU Gasser............................................................................................................ 30
HVJEU Turner............................................................................................................. 31
HVJEU Allianz - ECLI:EU:C:2009:69............................................................................31
HVJEU London Steam-Ship Owners - ECLI:EU:C:2022:488.........................................31
HVJEU J v H - ECLI:EU:C:2022:264..............................................................................32
Week 12 – erkenning, tenuitvoerlegging en grensoverschrijdend belang.........33
HvJEU Saisie conservatoire des comptes bancaires...................................................33
HvJEU Supreme Site Services e.a..............................................................................33
HvJEU H Limited........................................................................................................ 34
HvJEU Starkinvest...................................................................................................... 35
HR 2 december 2022, ECLI:NL:HR:2022:1804...........................................................35
Podcast Legal Tree Grensoverschrijdend beslag...........................................................35
Week 3 – Rome II
Jurisprudentie overzicht
2
, HR 23 november 2001, ECLI:NL:HR2001:AD3972, NIPR 2005/28 (Ski-ongeval in
Oostenrijk) (zie hieronder).
HR 12 november 2004, ECLI:NL:HR:2004:AP0965, NIPR 2005/28
(Schulte/Deutag) (zie hieronder).
HvJ EU 10 december 2015, C-350/14, ECLI:EU:C:2015:802, NJ 2016/243 (Lazar)
HR 3 juni 2016, ECLI:NL:HR:2016:1054, NJ 2016/354 (A/Dahabshiil Transfer
Services Ltd) (zie hieronder).
HvJ EU 28 juli 2015, C-191/15, ECLI:EU:C:2016:612, NIPR 2016/277 (Verein für
Konsumenteninformation/Amazon EU) (zie hieronder).
HvJ EU 10 maart 2022, C-498/20, ECLI:EU:C:2022:173 (ZK/BMA) (zie
hieronder).
HR Ski-ongeval in Oostenrijk
Rechtsvraag: In cassatie staat de vraag centraal of deze vordering
wordt beheerst door het Oostenrijkse dan wel het Nederlandse recht.
Het Hof heeft daarbij nog de vraag onder ogen gezien of op grond
van het Verkeersongevallenverdrag niettemin het Oostenrijkse recht
toepasselijk moet worden geacht. Deze vraag heeft het Hof
ontkennend beantwoord, nu uit de vaststelling van de feiten door
het Hof volgt dat de sleeplift het ongeval niet heeft veroorzaakt, en
evenmin zelf schade heeft opgelopen, kan niet worden aangenomen
dat de sleeplift een voertuig is dat in de zin van het Verdrag
‘betrokken’ is bij een ongeval.
Naar Nederlands internationaal privaatrecht worden verbintenissen
uit onrechtmatige daad, behoudens rechtskeuze, in beginsel
beheerst door het recht van de Staat op welks grondgebied de
onrechtmatige daad heeft plaatsgevonden. In zijn arrest van 19
november 1993 heeft de HR een gevolgenuitzondering geformuleerd
op deze hoofdregel.
Rechtsregel: voor de toepasselijkheid van de gevolgenuitzondering,
wat is gebaseerd op beginsel van de nauwste betrokkenheid, van art
4 lid 2 Rome II is vereist dat dader en benadeelde in dezelfde Staat
hun gewone verblijfplaats hebben, maar niet ook dat zij zelf als
procespartij in het geding optreden: voldoende is dat het in de
procedure gaat om de aansprakelijkheid van deze dader voor de
door deze benadeelde geleden schade. De omstandigheid dat er nog
andere — eventuele — daders en/of benadeelden zijn, die in een
andere Staat hun gewone verblijfplaats hebben, staat niet aan
toepasselijkheid van de gevolgenuitzondering in deze zaak in de
weg, wanneer de procedure geen betrekking heeft op de
aansprakelijkheid van deze daders of de aansprakelijkheid jegens
deze (andere) benadeelden.
HR Schulte/Deutag
Nu gecodificeerd in art. 4 lid 3, tweede volzin, Rome-II. Gaat over accessoire aanknoping:
voor het recht dat op een OD van toepassing is, kun je aanknopen bij een reeds eerder
bestaande, nauw met de onrechtmatige daad samenhangende betrekking tussen de partijen,
3
, zoals een ovk. Het arrest stelt dat er geen plaats is voor accessoire aanknoping, als dader en
benadeelde niet beide daadwerkelijk partij zijn bij de bestaande rechtsverhouding. Het
identiteitsvereiste "tussen de parijen” wordt dus streng uitgelegd. Of dit in Rome-II zo
uitgelegd moet worden, is nog controversieel.
HvJEU Lazar
Feiten: De dochter van Florin Lazar was overleden als gevolg van een verkeersongeval
in Italië. Zij woonde ten tijde van het ongeval in Italië evenals haar moeder en
grootmoeder. De vader dagvaardt de verzekeringsmaatschappij in haar hoedanigheid
van door het garantiefonds voor verkeersslachtoffers aangewezen vennootschap.
Rechtsvraag: Op de vordering van moeder en grootmoeder is Italiaans recht van
toepassing. De vraag die aan het HvJEU wordt voorgelegd is of op de vordering van
vader Lazar Roemeens recht van toepassing is.
Uit overweging 16 en 17 van de Rome II volgt dat bij bepaling van het toepasselijk
recht aanknoping gezocht wordt met het land van de plaats waar de directe schade
zich heeft gedaan (de lex loci damni). Het toepasselijk recht moet worden bepaald
volgens de plaats waar de schade zich voordoet, ongeacht in welke landen de
indirecte gevolgen van die gebeurtenis zich voordoen. Bij letsel- en materieel schade
moet het land waar die schade is opgelopen gelden als het land waar de schade zich
voordoet. De uitzondering op de regels zijn gegeven in art. 4 lid 2 en 3 Rome II.
Ingeval degene wiens aansprakelijkheid in het geding is en degene die de schade lijdt
beiden hun gewone verblijfplaats hebben in hetzelfde land op het tijdstip waarop de
schade zich voordoet is het recht van dat land van toepassing. Verder kan het recht
van een ander land van toepassing zijn indien hiermee een kennelijke nauwere band
bestaat.
Rechtsregel: in dit geval bestaat de directe schade uit het letsel van de dochter als
gevolg waarvan zij is overleden. Deze schade heeft zich in Italië voorgedaan. De
schade die vervolgens door de familieleden is geleden moet worden beschouwd als
indirect gevolg van het ongeval. Dit betekent dat hierop derhalve dus ook ten aanzien
van Florin Lazar Italiaans recht van toepassing is, niet Roemeens recht. Dat voor het
bepalen van het recht dat van toepassing is op een niet-contractuele verbintenis
voortvloeiend uit een verkeersongeval, moet onder “schade” in de zin van art. 4 lid 1
Rome-II moet NIET worden verstaan de indirecte gevolgen van de gebeurtenis. In
casu ging het om materiële en immateriële schade van de familieleden van een
persoon die was overleden bij een verkeersongeval. Deze schade moest worden
beschouwd als een indirect gevolg van het verkeersongeval. De schade waarmee
rekening dient te worden gehouden voor het bepalen van de plaats waar de schade
zich voordoet, als in lid 1, is alleen de directe schade.
Voor de Nederlandse praktijk is de uitspraak voor wat betreft bepaling van het toepasselijk
recht bij grensoverschrijdende verkeersongevallen minder relevant wanneer het Haags
Verkeersongevallenverdrag van toepassing is (Haags verdrag heeft voorrang en bepaalt dan
welk recht v.t. is). Indien Haags verdrag n.v.t. is, dan is voor grensoverschrijdende
overlijdensschade waarop art. 4 Rome II van toepassing is, is het voorgaande wel relevant.
4