Deze samenvatting gaat over de eerste wereldoorlog. Hierin vindt je alles: van de industriële revolutie tot de gevolgen van de oorlog. Alle leerdoelen en begrippen staan erbij, en de samenvatting is gebaseerd op het A boek van Memo vwo 3.
Hoofdstuk 1: De eerste
wereldoorlog
1: De moderne massasamenleving
Leerdoelen
Je kunt uitleggen wat kenmerkend is voor een moderne massasamenleving.
Je kunt beschrijven welke ontwikkeling de Europese industrie rond 1900
doormaakte.
Je kunt enkele belangrijke sociale en culturele veranderingen rond 1900 noemen.
--------------------------------
In de 19e eeuw was de Europese bevolking sterk gegroeid. Er ontstonden grote steden,
doordat veel mensen in steden gingen wonen. Deze steden waren onder meer mogelijk
door het sterk verbeterde transport
- Begin 19e eeuw was die verbetering begonnen met de stoomtrein en het
stoomschip; later kwamen de metro en tram
- De uitvinding van de kleinere diesel- en benzinemotor maakte het in 1885
mogelijk de eerste auto te bouwen ->
Dit was een groot succes: vanaf 1900 was er een snelle toename van
gemotoriseerd verkeer. In 1903 steeg zelfs het eerste vliegtuig op
Naast vervoer, werd ook het verspreiden van ideeën makkelijker. Eerst ging dat door
boeken en kranten, maar nadat voor het eerst een radiosignaal was uitgezonden en
ontvangen, ontwikkelde de radio zich snel: al in de jaren 1920 hadden mensen een radio
in huis. Ook de film in een vorm van een nieuw massamedium.
Al deze ontwikkelingen bij elkaar leidden tot de moderne massasamenleving. Daarin leeft
een groot deel van de bevolking in steden, zijn mensen en goederen eenvoudig te
verplaatsen en mensen makkelijk te bereiken d.m.v.. Bijvoorbeeld radio’s
-
Rond 1900 werd massaproductie steeds efficiënter.
De lopende band werd uitgevonden: arbeiders bleven op 1 plek en konden zich
specialiseren in 1 kleine handeling. Het werk werd eentoniger, maar producten daalde
enorm in prijs.
Ook werd elektriciteit uitgevonden. Elektrische lampen waren veel veiliger en handiger
dan gas- of olielampen. En, kleine elektromotoren maakten allerlei apparaten in huis
mogelijk (Stofzuigers, wasmachines etc.). Dit soort apparaten werden vooral aan de
middenklasse verkocht.
Daarnaast kwam einde 19e eeuw de chemische industrie op. Scheikundige ontdekten
manieren op nuttige stoffen te produceren
- Kunstmest
- Bestrijdingsmiddelen
- Waspoeders
, - Geneesmiddelen
- Kleurstoffen
Ook vonden ze nieuwe materialen uit.
De technische vooruitgang had echter ook schaduwzijden. Pas rond 1960 beseften
wetenschappers dat door deze ontwikkelingen veel schadelijke stoffen in het milieu
kwamen. Ook werden er nieuwe wapens uitgevonden met enorme vernietigingskracht
-
Ook op sociaal en cultureel gebied was een verandering.
- Mensen kregen een nieuw soort vrijheid. In grote steden gingen mensen op in de
massa en konden ze makkelijker hun eigen gang gaan. Dit was gunstig voor de
emancipatie van vrouwen. De zelfstandigheid van vrouwen nam ook toe doordat
zij tijdens de oorlog mannelijke arbeiders vervingen
- Politieke bewegingen konden in korte tijd veel aanhang krijgen, door onder andere
radio uitzendingen, films of massabijeenkomsten
- Velen trokken zich minder aan van de pastoor of de dominee en verlieten de kerk.
Deze ontkerkelijking verliep eerst traag, maar zou na 1950 sterk doorzetten
- Er ontstond abstracte kust, doordat kunstenaren nieuwe manier gingen vinden om
zich uit te drukken.
---------------------------------
Begrippen bij deze paragraaf
- Massamedium: Een middel waarmee je een grote groep mensen kunt bereiken:
kranten, tijdschriften, radio, film, televisie en internet
- Moderne massasamenleving: Een samenleving waarin een groot deel van de
bevolking in steden leeft en waarin mensen elkaar makkelijk kunnen bereiken
dankzij een goed (gemotoriseerd) transportsysteem en massamedia
- Ontkerkelijking: Het verschijnsel dat mensen niet meer naar de kerk gaan en vaak
ook niet meer in God geloven
- Abstractie kunst: Kunst die geen verband houdt met de zichtbare werkelijkheid
2: Spanningen in de wereld
Leerdoelen
Je kunt een beschrijving geven van de machtsverhoudingen in Europa rond 1900.
Je kunt een verband leggen tussen het nationalisme en de situatie op de Balkan
rond 1900.
Je kunt uitleggen waarom de Russisch-Japanse oorlog belangrijk was.
Je kunt uitleggen waarom er een systeem van bondgenootschappen in Europa was
---------------------------------
Aan het eind van de 19e eeuw namen de spanningen tussen grote Europese landen toe.
Dat had 3 oorzaken:
1. Nationalisme. Mensen waren trots op hun land, volk en cultuur. Ze voelde zich
zelfs beter dan de bewoners van andere landen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sophieoogjen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
