Samenvatting van alle artikelen die gelezen moesten worden voor het vak Hedendaagse literatuurtheorie. Al deze artikelen behoren tot de tentamenstof van het vak.
Samenvatting artikelen Hedendaagse
literatuurtheorie
Week 1 1
Leitch: Theory Futures 1
Barthes: Mythologies 1
Victor Shklovsky: Art as Technique 2
Week 2 2
Mikhail Bakhtin: Discourse in the novel 2
Pearce: Bakhtin and the dialogic principle 3
Hermans: The dialogical self 4
Week 3 5
Jacques Derrida: Structure, sign and play 5
Hans Bertens: Poststructuralism 6
Peter Barry: Post-structuralism and deconstruction 7
Week 4 8
De Beauvoir: De tweede sekse 8
Judith Butler: handout 8
Judith Butler: Performative acts and gender 9
Purvis: sexualities 9
Week 5 10
Said: Introduction Orientalism 10
Boehmer: Postcolonialism 11
Wekker: White innocence: paradoxes of colonialism and race 14
Meijer: De politiek van het lezen: Neerlandistiek, racisme en zwarte poëzie 16
Week 6 16
Pascale Casanova: Literature as a world 16
Franco Moretti: Conjectures on world literature 18
Week 7 20
Greg Garrad: Ecocriticism 20
McFarland: Animal Studies, Literary Animals, and Yann Martel’s Life of Pi 21
, 1
Week 1
Leitch: Theory Futures
Theory is wereldwijd verspreid en kent veel stromingen en scholen.
- Jaren vijftig en zestig: formalisme.
- Jaren zeventig en tachtig: poststructuralisme.
- Jaren negentig tot nu: cultural studies.
Theory is verbonden aan de mode, welke theory moeten we nu volgen? Sommige niches
zijn erg populair en andere juist niet.
Barthes: Mythologies
Barthes schrijft over de film Julius Caesar en ‘tekens’ in die film zoals ponyhaar en nep
zweet. Deze tekens willen iets laten zien, namelijk we bevinden ons in Rome en de
personages denken hard na.
In veel reclames is het diepte-idee belangrijk (bijv. wasmiddel reinigt diep). Ook verhouding
water en vet is in reclames belangrijk.
Zo zijn er meer hoofdstukken in het boek van Barthes die iets proberen uit te leggen/
verklaren.
In de mythe is er een driedimensionaal schema te vinden: de betekenaar, het betekende en
het teken.
De mythe ontstaat op basis van een reeds bestaande semiologische keten. Wat een teken
(een associatief geheel van een concept en een beeld) is in het eerste systeem wordt een
simpele betekenaar in het tweede.
Er zijn dus twee semiologische systemen, waarvan het ene een verschuiving te zien geeft
met betrekking tot het andere: een linguïstisch systeem, de taal (objecttaal) en de mythe zelf
die we metataal noemen, omdat zij een tweede taal is waarin over de eerste gesproken
wordt.
Schrift en beeld zijn beide slechts tekens, zij staan aan de drempel van de mythe met de
functie van betekenaar, beide zijn ook objecttaal.
, 2
Victor Shklovsky: Art as Technique
Victor Shklovsky was een Russische formalist. Hij was een duidelijk en waardevol doel van
de Marxisten. In 1926 probeerde hij sociologisch materiaal te verwerken in zijn
literatuurstudie.
“Art as Technique” (1917) is het meest belangrijke standpunt van de vroege formalistische
methode. Deels omdat het een breuk aankondigt met de enige andere ‘aesthetic’ aanpak in
die tijd en deels omdat het zowel methodologie als het doel van kunst geeft. Shklovsky valt
de gedachte dat kunst denken in afbeeldingen is aan en hij is het niet met het doel dat kunst
het onbekende moet presenteren eens.
De formalisten waren op zoek naar een kritische formule die het verschil tussen literatuur en
non-literatuur preciezer zou kunnen omschrijven en tegelijkertijd ook het doel van literatuur
duidelijk zou kunnen maken. Shklovsky’s concept ‘defamiliarization’ deed beide. Het doel
van kunst volgens Shklovsky is ons te dwingen iets op te merken. ‘Art is a way of
experiencing the artfulness of an object; the object is not important.’ Een gedicht moet niets
betekenen, maar zijn. Dat bewustzijn ontstaat door ‘defamiliarization’.
Poëzie wordt niet herkend door de aanwezigheid van een bepaald type inhoud, symbolen,
etc, maar door het vermogen om iemand met een uitzonderlijk hoog level van bewustzijn te
laten kijken.
Het idee van ‘kunst is denken in afbeeldingen’ komt van Potebnya. Potebnya ziet poëzie als
een speciale manier van denken. Er zijn veel mensen die denken in beelden zien als de
karakteristieke eigenschap van poëzie. Afbeeldingen verschillen van tijd tot tijd en
verschillen ook per locatie en gedicht. Afbeeldingen behoren tot niemand. Dichters zijn meer
bezig met het rangschikken van afbeeldingen dan met het creëren van afbeeldingen. De
afbeeldingen worden aan de dichters gegeven, ze onthouden is belangrijker dan ze kunnen
scheppen. Bij kunstwerken denken we aan een werk gemaakt met speciale technieken om
de werken zo artistiek mogelijk te maken.
Potebnya’s conclusie: ‘poetry equals imagery’ zorgde voor de theorie dat ‘imagery equals
symbolism’. Poetic imagery is een manier van de sterkst mogelijke impressie scheppen.
Dingen die we vaak doen/ zien worden gewoon en onbewust. De techniek van kunst is
objecten ‘unfamiliar’ maken. Kunst kan objecten uit het automatisme van perceptie
verwijderen op verschillende manieren.
De manier van Leo Tolstoy: maakt het vertrouwde vreemd door het vertrouwde object niet te
benoemen. Hij beschrijft het object alsof hij het voor het eerst ziet.
Een voorbeeld is een verhaal geschreven vanuit het perspectief van een paard.
Poëtisch taalgebruik: kronkelig, gevormde spraak.
Proza: alledaags taalgebruik.
Week 2
Mikhail Bakhtin: Discourse in the novel
De scheiding van stijl en taal van de vraag van het genre is grotendeels verantwoordelijk
geweest voor het feit dat boventonen van een stijl bevoorrechte onderwerpen van studie zijn
terwijl de basistoon wordt genegeerd.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper larskp. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,39. Je zit daarna nergens aan vast.
