Persoonlijkheidspsychologie
Beknopte samenvatting van de colleges
Tilburg University
Bachelor psychologie
, Module 1:
Persoonlijkheidspsychologie richt zich op interindividuele verschillen in
persoonlijkheid, die betrekking hebben op relatief stabiele patronen van
denken, voelen, handelen en motivatie. Er zijn verschillende aspecten van
persoonlijkheid, zoals eigenschappen, motieven, interesses, vaardigheden
en identiteit. Het dominante perspectief richt zich op eigenschappen, die
stabiele kenmerken zijn die ons gedrag en emoties beïnvloeden.
Er zijn drie benaderingen voor het bestuderen van persoonlijkheid:
1. Theoretische benadering: Identificeert eigenschappen op basis
van theorieën, zoals die van Jung of Eysenck.
2. Externe benadering: Gebaseerd op empirisch onderzoek waarbij
eigenschappen worden gemeten en gestructureerd.
3. Lexicale benadering: Gaat ervan uit dat belangrijke
persoonlijkheidsverschillen in taal gecodeerd zijn, wat leidde tot
modellen zoals de Big Five (OCEAN) en het HEXACO-model, dat een
zesde factor toevoegt (integriteit).
De Big Five omvat vijf hoofdkenmerken: extraversie, vriendelijkheid,
consciëntieusheid, neuroticisme, en openheid voor ervaringen. Deze
eigenschappen beïnvloeden onze gedachten, gevoelens en gedragingen,
maar de oorzaken ervan zijn deels genetisch en deels afhankelijk van
omgevingsfactoren. Persoonlijkheid is zowel stabiel als flexibel, met
biologische en neurologische invloeden die persoonlijkheidsverschillen
verklaren, hoewel de exacte oorzaken nog niet volledig begrepen zijn.
Het Big Five-model is een breed, overzichtelijk raamwerk voor het
beschrijven van persoonlijkheidsverschillen, maar er zijn enkele
beperkingen, zoals de mogelijke afwezigheid van bepaalde factoren en
interculturele variaties. Het blijft een waardevol hulpmiddel in de
psychologie, vooral bij het onderzoeken van levensuitkomsten en het
begrijpen van menselijke interactie.
Module 2
Waarom persoonlijkheid beoordelen? Persoonlijkheid kan niet direct
gemeten worden, omdat eigenschappen zoals sociaal gedrag (bijv.
extraversie) verborgen zijn. We meten de uitkomsten (bijv. gesprekken
beginnen voor extraversie) om gedrag en interventies te voorspellen.
Soorten metingen:
Zelfrapport, observer-rapport, projectieve tests, gedragsmetingen.