Samenvatting
Grondslagen van het recht
Hoofdlijnen 1
,Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1: Recht .................................................................................................................... 8
1. Rechtsregels ....................................................................................................................... 8
2. Rechtsregels en andere sociale regels ................................................................................ 8
3. Rechtssystemen .................................................................................................................. 8
3.1. Functies rechtssysteem (rechtssociologie onderscheidt het volgend) ......................... 8
3.2. Functies van staatsorganen ......................................................................................... 8
4. Soorten rechtsregels ........................................................................................................... 9
4.1. Gedragsnormen ........................................................................................................... 9
4.2. Sanctienormen............................................................................................................. 9
4.3. Bevoegdheidsverlenende normen ............................................................................... 9
5. Positiviteit, gelding en effectiviteit van recht .................................................................... 9
5.1 Positiviteit .................................................................................................................... 9
5.2. Gelding ........................................................................................................................ 9
5.3 Effectiviteit .................................................................................................................. 9
6. Twee betekenissen van ‘recht’ ......................................................................................... 10
6.1. Objectief recht ........................................................................................................... 10
6.2. Subjectief recht ......................................................................................................... 10
6.3. Subjectief recht en objectief recht............................................................................. 10
Hoofdstuk 2: Indelingen in het recht ....................................................................................... 12
1. Inleiding ........................................................................................................................... 12
2. Codificatie, wetboeken en wetten .................................................................................... 12
3. Rechtsgebieden ................................................................................................................ 12
4. Publiekrecht en privaatrecht ............................................................................................ 12
4.1. Publiekrecht .............................................................................................................. 13
4.2. Privaatrecht ............................................................................................................... 14
5. Andere onderscheidingen en indelingen van rechtsregels ............................................... 14
5.1. Dwingend en aanvullend recht.................................................................................. 15
5.2. Formeel en materieel recht........................................................................................ 15
5.3. Internationaal en nationaal recht ............................................................................... 15
Hoofdstuk 3: Rechtsbronnen.................................................................................................... 17
1. Criteria voor het herkennen van rechtsregels................................................................... 17
1.1. Soort regel ................................................................................................................. 17
1.2. Onderwerp van de regel ............................................................................................ 17
1.3. Herkomst van de regel .............................................................................................. 17
2. Formele rechtsbronnen..................................................................................................... 17
2.1 Wet ............................................................................................................................. 17
2
, 2.2. Jurisprudentie ............................................................................................................ 17
2.3. Ongeschreven recht ................................................................................................... 18
2.4. Verdragen .................................................................................................................. 19
2.5. Besluiten van internationale organisaties.................................................................. 20
2.6. Internationale jurisprudentie ..................................................................................... 20
3. Kenbronnen ...................................................................................................................... 20
Hoofdstuk 4; De organisatie van de staat: wetgevende en bestuurlijke organisatie ................ 22
1. Verdeling van de staatsmacht als organisatieprincipe ..................................................... 22
1.1. Trias politica ............................................................................................................. 22
1.2. Decentralisatie en deconcentratie ............................................................................. 22
2. Organisatie van de centrale overheid ............................................................................... 23
2.1. Koning en regering ................................................................................................... 23
2.2. Staten-Generaal ......................................................................................................... 24
2.3. Raad van State........................................................................................................... 26
3. Organisatie van de decentrale overheid ........................................................................... 26
3.1. Toezicht..................................................................................................................... 26
3.2. Provincies en gemeenten........................................................................................... 27
Hoofdstuk 5: De organisatie van de staat: rechtelijke organisatie ........................................... 30
1. Inleiding ........................................................................................................................... 30
2. De uitdrukking ‘rechtelijke macht’ .................................................................................. 30
3. De belangrijkste rechterlijke colleges .............................................................................. 30
4. De bevoegdheid van rechters: absolute en relatieve competentie ................................... 32
4.1. Absolute competentie in eerste aanleg ...................................................................... 32
4.2. Relatieve competentie in eerste aanleg ..................................................................... 32
5. Rechtsmiddelen ................................................................................................................ 33
5.1 Gewone rechtsmiddelen ............................................................................................. 33
5.2 Buitengewone rechtsmiddelen ................................................................................... 35
6. Het Openbaar Ministerie .................................................................................................. 36
6.1. Taken......................................................................................................................... 36
6.2 Organisatie van het Openbaar Ministerie .................................................................. 37
7. De procureur-generaal bij de Hoge Raad......................................................................... 37
8. Belangrijke uitgangspunten ............................................................................................. 38
Hoofdstuk 6 – Wetgeving ........................................................................................................ 42
1. Het dubbele wetsbegrip.................................................................................................... 42
1.1. Wet in formele zin .................................................................................................... 42
1.2. Wet in materiele zin .................................................................................................. 42
1.3 Soorten wetten in materiele zin en beslissingen in individuele gevallen................... 43
3
, 1.4 Belang van het onderscheid wet in formele en materiële zin .................................... 44
1.5 Verhouding formeel en materieel wetsbegrip ............................................................ 45
1.6 Beleidsregels (pseudowetgeving) .............................................................................. 45
2. Attributie en delegatie van wetgeving ............................................................................. 46
2.1. Het onderscheid tussen attributie en delegatie .......................................................... 46
2.2 Delegatieterminologie in de Grondwet ...................................................................... 47
3. Hiërarchie van wetten en voorrangsregels ....................................................................... 47
4. Beoordeling van wetten ................................................................................................... 48
4.1 Rechterlijke toetsing en toetsingsregels ..................................................................... 48
4.2 Toetsingsverboden ..................................................................................................... 48
4.3 Wel toetsing toegestaan ............................................................................................. 48
4.4 Repressief toezicht door de regering.......................................................................... 49
4.5 Samenloop van wetgeving ......................................................................................... 49
Hoofstuk 9: Privaatrecht; vermogensrecht............................................................................... 52
1. Inleiding ........................................................................................................................... 52
2. De onderdelen van het privaatrecht ................................................................................. 52
2.1 Personen- en familierecht .......................................................................................... 52
2.2 Vermogensrecht en vermogen ................................................................................... 53
3. Verdere onderscheidingen van vermogensrechten .......................................................... 53
3.1 Absolute en relatieve rechten ..................................................................................... 53
3.2 Volledige en beperkte rechten ................................................................................... 54
3.3 Rechten op zaken en rechten op goederen ................................................................. 55
4. Goederenrecht en verbintenissenrecht ............................................................................. 55
4.1 Goederenrecht ............................................................................................................ 55
4.2 Verbintenissenrecht.................................................................................................... 56
5. Rechtsfeiten...................................................................................................................... 56
5.1 Feiten en rechtsfeiten ................................................................................................. 56
5.2 Rechtsfeiten: categorieën ........................................................................................... 56
5.3 Handelingen met rechtsgevolg ................................................................................... 56
5.4 Rechtshandelingen: eenzijdig en meerzijdig ............................................................. 57
Hoofdstuk 10: De Overeenkomst............................................................................................. 58
1. Inleiding ........................................................................................................................... 58
2. Omschrijving van de overeenkomst................................................................................. 58
3. Indeling van overeenkomsten .......................................................................................... 58
3.1 Verbintenisscheppende overeenkomsten ................................................................... 58
3.2 Andere soorten overeenkomsten ................................................................................ 58
4. De totstandkoming van de overeenkomst ........................................................................ 59
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper amstuvia. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,95. Je zit daarna nergens aan vast.
