Dit document is een samenvatting van het vak 'Personen- en familierecht'. Hierin wordt alle informatie besproken die je nodig hebt om dit tentamen te maken. Mijn eindcijfer met deze samenvatting was een 8.4.
Hoofdstuk 1
2 – Inhoud van Boek 1: personen- en familierecht
Onder personenrecht pleegt men te verstaan de regels betreffende de
rechtspositie van de persoon als zodanig; hiertoe worden gerekend
onderwerpen als: begin en einde van de persoonlijkheid, naam en
woonplaats.
Het familierecht regelt de rechtsverhoudingen die uit
samenlevingsvormen, te weten huwelijk en geregistreerd partnerschap en
die uit afstamming voortvloeien: het sluiten en ontbinden van een huwelijk
of een geregistreerd partnerschap, de rechtspositie van kinderen, en het
over hen uitgeoefende gezag. Tot het familierecht kan men ook rekenen de
regeling van de vermogensrechtelijke gevolgen van het huwelijk en het
geregistreerd partnerschap: het huwelijks- en
partnerschapsgoederenrecht.
Hoofdstuk 2
4 – Het begrip persoon
Personen of rechtssubjecten kunnen worden onderscheiden in natuurlijke
personen (mensen) en rechtspersonen.
5 – Begin en einde van de persoonlijkheid
De persoonlijkheid vangt aan met het levend ter wereld komen, dus met
de geboorte. In zeker opzicht maakt de wet daarop een uitzondering:
namelijk te bepalen dat een kind waarvan een vrouw zwanger is, als reeds
geboren wordt aangemerkt zo dikwijls deszelfs belang dat vordert (art. 1:2
BW). (Dus een kind heeft al persoonlijkheid als het belang van het kind dat
vordert).
De persoonlijkheid eindigt door de dood. De (vermogensrechtelijke)
rechten en verplichtingen waarvan de overledene drager was, gaan dan,
voor zover zij blijven bestaan, over op zijn erfgenamen.
6 – Bloed- en aanverwantschap
Onder bloedverwantschap verstaat men de betrekking tussen personen
van wie de een de ander afstamt (bloedverwantschap in de rechte linie), of
tussen personen die een gemeenschappelijke stamvader hebben
(bloedverwantschap in de zijlinie).
Het bestaan van juridische bloedverwantschap betekent het bestaan van
een rechtsverhouding tussen de bloedverwanten. Deze rechtsverhouding
wordt aangeduid met ‘familierechtelijke betrekking’.
Is bloedverwantschap gebaseerd op de geboorte, aanverwantschap berust
op het huwelijk of het geregistreerd partnerschap; door het huwelijk of
geregistreerd partnerschap ontstaat aanverwantschap tussen de ene
echtgenoot/partner en de bloedverwanten van de andere
echtgenoot/partner. De graad van aanverwantschap is gelijk aan de graad
van bloedverwantschap tussen de andere echtgenoot/partner en diens
bloedverwant (art. 1:3 lid 2 BW)
,6a – Het Marckx-arrest; positieve verplichtingen
Sinds het Marckx-arrest staat vast dat de eerbiediging van het familie- en
gezinsleven voor de Staat ook positieve verplichtingen met zich brengt.
Een effectieve eerbiediging van het familie- en gezinsleven kan voor een
staat bv. betekenen dat hij ervoor moet zorgen dat er in het nationale
recht waarborgen bestaan die een integratie van het kind in zijn familie
vanaf de geboorte mogelijk doet zijn. Tevens moet in aanmerking worden
genomen dat het maken van ongerechtvaardigd onderscheid
(discriminatie) uit den boze is.
Het Marckx-arrest vormde de eerste stap op weg naar erkenning van
‘familie- en gezinsleven’ buiten de in de wet geregelde rechtsfiguren.
Hoofdstuk 4
10 – Functie van de naam
Een zeer belangrijke functie van de naam is het individualiseren van een
persoon (middel tot identificatie).
11 – Verkrijging en wijziging van de geslachtsnaam
Uitgangspunt van de wet is dat ouders de geslachtsnaam van hun kind
kunnen kiezen (art. 1:5 BW).
De naamskeuze is aan de volgende regels gebonden:
1. De ouders kiezen één van hun beider namen of een gecombineerde
naam; de combinatie bestaat uit hun beider namen in een zelf te
kiezen volgorde.
2. De keuze die de ouders voor hun beider eerste kind doen geldt voor
alle volgende kinderen van de ouders. In het belang van het kind is
vastgehouden aan zoveel mogelijk eenheid van naam in het gezin
(art. 1:5 lid 8 BW). Daarop bestaat een uitzondering in geval van
adoptie.
3. Bepaald is steeds hoe en wanneer de ouders keuze kunnen doen en
welke naam het kind krijgt al geen naamskeuze wordt gedaan.
4. Een eenmaal door de ouders gedane keuze kan door hen niet
worden herzien. Wel heeft het kind de mogelijkheid om, nadat het
meerderjarig is geworden, langs de weg van naamswijziging een
andere keuze te maken.
5. Als een ouder zelf al een geslachtsnaam heeft die in combinatie is
van de geslachtsnamen van zijn of haar ouders, kan maar één
geslachtsnaam uit de combinatie worden doorgegeven.
Indien bij het opmaken van de geboorteakte de moeder en de vader
onbekend zijn, neemt de ambtenaar van de burgerlijke stand in de akte
een voorlopige geslachtsnaam op (art. 1:5 lid 10 en art. 1:19c BW). De
definitieve vaststelling van de geslachtsnaam geschiedt dan door de
Koning. Vaststelling door de Koning kan ook geschieden, indien iemands
geslachtsnaam om andere reden onbekend is (art. 1:7 lid 2 BW).
, 12 – Bewijs van de geslachtsnaam
Indien men wil bewijzen hoe zijn geslachtsnaam luidt; kan men volstaan
met het overleggen van de geboorteakte; daarin moet de geslachtsnaam
worden opgenomen. De vermelding van de geslachtsnaam in de
geboorteakte levert tegen eenieder dwingend bewijs op (art. 1:6 BW).
13 – Verkrijging en wijziging van voornamen
In de meeste gevallen verkrijgt men zijn voornamen bij de geboorte,
doordat degene die de geboorte aangeeft de namen door de ambtenaar
van de burgerlijke stand in de akte doet opnemen (art. 1:4 lid 1 BW). De
keuze van voornamen is vrij, behoudens de beperkingen van art. 1:4 lid 2.
Wijziging van de voornamen wordt bevolen door de rechtbank op verzoek
van de betrokken persoon of zijn wettelijke vertegenwoordiger. Zij
geschiedt door toevoeging van een latere vermelding aan de akte van
geboorte op grond van een rechterlijke last tot wijziging van de
voornamen (art. 1:20 en 20a BW). Ook de toevoeging of schrapping van
meer voornamen valt onder wijziging van de voornaam.
14 – Bescherming van de naam
Art. 1:8 BW houdt alleen de regel in dat men onder de in die bepaling
genoemde omstandigheden onrechtmatig handelt jegens degene wiens
naam men voert. Dit betekent niet dat het algemene artikel over de
onrechtmatige daad (art. 6:162 BW) opzijgezet wordt.
Daaruit vloeit voort:
a) Dat het gebruiken van een andere naam dan zijn werkelijke ook
buiten de gevallen van art. 1:8 BW onrechtmatig (en zelfs strafbaar)
kan zijn.
b) Dat de gevolgen van dit onrechtmatig handelen beheerst blijven dor
de algemene regels (men kan schadevergoeding of een verbod
vorderen).
Hoofdstuk 11
111 – Inleiding
De door de afstamming ontstane juridische betrekking wordt ook wel
familierechtelijke betrekking genoemd. Uitgangspunt in het
afstammingsrecht is ook dat een kind ten hoogste twee ouders heeft.
Het moederschap van de vrouw uit wie het kind is geboren staat vast en
kan niet worden ontkend (‘mater semper certa est’). Het moederschap van
de duomoeder kan worden ontkend en de erkenning door de duomoeder
kan worden vernietigd op de enkele grond dat zij niet de biologische
moeder is (art. 1:202a en 1:205a BW).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper vpcbordenga. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.
