Samenvatting
Samenvatting - Wetenschapsfilosofie en Methodologie
Samenvatting van de hoorcolleges van het vak Wetenschapsfilosofie en Methodologie
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 55 pagina's
Voorbeeld 4 van de 55 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
hoor colleges w etenschapsfi losofi e enm ethodologie
hoorcollege 1
h et huidige pr obleem m et feiten
★ wat is er gebeurd met feiten?
★ flat earth society
★ waarom is het belangrijk om feiten te weten?
○ om keuzes te maken
○ om beslissingen te nemen
○ om beleid te maken
○ om onderscheid te kunnen maken tussen waar en niet waar
★ waar kijken we meestal naar voor de feiten?
○ wetenschap als de kroonjuweel van het menselijk denkvermogen
‘crowning achievement of the human mind’
○ wetenschap: natuur- en sociale wetenschappen
★ de verworvenheden van wetenschap: technische feiten/toepassingen (bijv.
vaccins)
tw ee fi losofi sche posities t.o.v. w etenschap
★ niet iedereen is ervan overtuigd dat de verworvenheden van wetenschap (of
wetenschap in het algemeen) goed zijn
★ twijfel zaaien bijv. over vaccins
★ twee posities:
○ sciëntisme = wetenschap is verreweg superieur aan alle andere
pogingen om kennis te borgen: wetenschappelijke wetten bieden
zekerheid.
■ onze geest is een perfecte spiegel van de werkelijkheid
■ het tijdperk van de wetenschap is het tijdperk van de zekerheid
■ key words: feiten, zekere kennis, absolute, één
wetenschappelijke rationaliteit
■ geassocieerd met: modernisme = modern denken: rationeel
redeneren, zelf denken
■ belangrijkste ideeën: wetenschap is de enige methode om zekere
kennis te verkrijgen, wetenschap gaat over alles (geen grenzen)
○ scepticisme = wetenschap geeft geen zekerheid, het is gelijk aan andere
vormen van kennis, wetenschap is een geloof.
, ■ onze geest is een gebroken spiegel
■ kritische filosofie t.o.v. wetenschap
■ key words: kennis en feiten zijn sociale constructies, relativisme
(‘alles is relatief’)
■ geassocieerd met: postmodernisme = post (na) modernisme,
pluralistische denken
■ belangrijkste ideeën: geen objectiviteit, onzekerheid, kennis =
onderdrukkende macht, wetenschap is een ideologie
■ paul feyerabend
● icoon (= symbool of vertegenwoordiging) van scepticisme
● anything goes
● in de wetenschap zou een carnaval van methodes
toegestaan moeten zijn
● werd als een familieruzie onder filosofen
● filosofisch scepticisme is kritische denken over
wetenschap binnen de grenzen van de filosofie
filosofisch scepticisme:
voltairiaans scepticisme:
twijfel aan instituties (niet alleen formele instituties….)
wetenschappelijk scepticisme:
alle kennis/bewijs benaderen met gerede twijfel totdat de waarde ervan bewezen is
(kritisch denken over/binnen de wetenschap - ( peer review systeem)
domatisch scepticisme:
twijfel aan alle kennis; kennis is onmogelijk (dogma = doctrine, onweerlegbaar waar)
nihilistisch scepticisme:
kennis is altijd onmogelijk en daarom moeten we ook niet handelen (nihilisme= alles
is betekenloos/zinloos)
■ filosofische scepticisme is verbonden met het scepticisme in de
samenleving
● een radicale interpretatie van het filosofisch scepticisme is
als een uitslaande brand geworden in de huidige
samenleving
● scepticisme in de filosofie heeft de sceptische krachten in
de samenleving ontketend
● CW: misinformatie/desinformatie
, ■ scepticisme op persoonlijk niveau: iedereen heeft zijn eigen
perceptie, niet zijn eigen waarheid, waarheid is niet hetzelfde als
perceptie
■ scepticisme op maatschappelijk niveau
★ we moeten allemaal het idee serieus nemen dat ieder van ons het fout kan
hebben: gematigd scepticisme
tw ee basis posities t.o.v. w etenschap in de sam en levin g
★ ontkenning / complotdenken
○ ontkennen wetenschappelijke feiten
○ presenteren hun eigen ‘alternatieve feiten’
○ kan leiden tot complot denken: we zijn allemaal slachtoffers van een
groot complot tegen de mensen/het volk
★ wetenschappelijk scepticisme
○ verdedigers van wetenschap in het publieke debat
○ behandel alle bewijzen met redelijke twijfel
○ onderzoek argumenten, methoden en conclusies op een strenge manier
★ twee gespiegelde debatten over feiten, waarheid en kennis
w at is ken n is?
★ wetenschapsfilosofie: speciale tak van de filosofie: analyseert de
onderzoeksmethoden die worden gebruikt in de wetenschappen
★ metatheorie = theorie over theorie
★ plato (428 v.c. - 348 v.c.)
★ schreef dialogen met socrates in de hoofdrol (= protagonist)
★ eerste tekst over kennis in de historie
★ socratische methode: q&a sessies om tot ware kennis te komen door
dialectische dialoog (= kritisch redeneren met tegenspraak)
★ theaitetos, meno, de ideale staat (republic)
★ plato in theaitetos (369 v.c.)
○ antwoord 1: kennis is perceptie
○ antwoord 2: kennis een waar oordeel
○ antwoord 3: kennis is een waar oordeel met redenen
★ standaard filosofische definitie vandaag:
○ kennis = een gerechtvaardigde, ware overtuiging (justified true belief)
of: ‘waar oordeel met redenen’
○ waar = corresponderen met de feiten (= correspondentietheorie van de
waarheid)
○ gerechtvaardigdheid = met een goede reden
○ zonder redenen/rechtvaardiging telt een overtuiging niet als kennis
, ○ en het moet ook waar zijn: er horen goede redenen te zijn om een
overtuiging te geloven
h oe ver kr ijgen m ensen kenn is?
★ plato legde dit uit in de allegorie van de grot in de ideale staat (allegorie = een
manier om een gedachte uit te drukken door middel van een beeld)
★ een van de meest opmerkelijke gedachte experimenten aller tijden
★ het is een verhaal over het verschil tussen schijn en werkelijkheid (nog steeds
geldig vandaag)
★ ckskantwoord: rationalisme
★ mensen zitten volgens de grot allegorie vast in hun eigen hoofd / cultuur /
werkelijkheid waardoor ze nooit de echte realiteit te zien krijgen, dit gebeurt
pas als ze de ‘grot’ verlaten
★ mensen die vertrouwen op zintuiglijke ervaring zijn als gevangen in een grot:
zij zullen nooit echte kennis verwerven; zij verwarren schijn met werkelijkheid
★ de filosoof is erin geslaagd zich uit de grot te bevrijden en de werkelijkheid te
zien: de wereld van de vormen
★ door de rede en denken kunnen we ontsnappen aan de wereld van louter
verschijning
hoorcollege 2
h oe kr ijgen w e toegan g tot ken n is? plato’s an tw oor d: r ation alism e
★ theorie van de vormen
○ denken aan de eeuwige vorm (universele) van de wereld van vormen
(ideeën); onze onsterfelijke ziel behoort tot die wereld
○ twee werelden: wereld van de vormen (realiteit) en de natuurlijke
wereld waarin we leven (verschijnselen)
○ we hebben allemaal aangeboren (vanaf de geboorte) ideeen, bezitten
alle kennis als we geboren worden = nativisme
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper estelledecroon. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,26. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 56326 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen