Samenvatting
Samenvatting Eerste wereldoorlog - Feniks Havo 3 - Geschiedenis
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- HAVO
Samenvatting over de Eerste Wereldoorlog en de oorzaken en gevolgen daarvan. Het bevat ook een stukje over de Frans Duitse oorlog.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting van 3.2Keizers, burgers en arbeiders
Aan het einde van de 19de eeuw waren Berlijn, Londen, Parijs, Sint-Petersburg en Wenen
het middelpunt van politieke macht. De invloed van rijke fabrikanten, handelaars en bankiers
nam toe. Zij waren de toplaag van een steeds groter wordende middenklasse. Ze namen
huispersoneel in dienst. Vergeleken met de middenklasse waren de industriearbeiders arm.
Hun situatie was wel verbeterd, ze hadden meer vrije tijd. De toegenomen welvaart en vrije
tijd leidden tot optimisme.
Middenklasse = Sociale groep die bestaat uit mensen die niet arm zijn, maar ook niet
steenrijk. Vooral ondernemers en hoger personeel
Nationalisme
In 1870-1871 voerden de ruim 30 Duitse staatjes onder leiding van Pruisen oorlog tegen
Frankrijk. De samenwerking verliep zo goed dat ze besloten een eenheidsstaat te vormen
voordat de oorlog was afgelopen. De koning van Pruisen werd in Versailles uitgeroepen tot
keizer Wilhelm I van het Duitse Keizerrijk. Frankrijk had de oorlog verloren, dit had negatieve
gevolgen voor hun. Elzas-Lotharingen, een gebied met veel mijnbouw en industrie, werd
Duits. Frankrijk moest ook een groot geldbedrag betalen dat werd geïnvesteerd in de Duitse
industrie. De Fransen wilden wraak. Nationalisme vormde niet alleen meer eenheid het
droeg ook bij aan het uiteenvallen van veelvolkerenstaten, zoals O-H en het Turkse Rijk.
Volken die daar woonden werden ook nationalistisch maar hadden geen eigen land om trots
op te zijn dus gingen ze verlangen naar zelfstandigheid. De Grieken werden in 1830
onafhankelijk, de Serviërs en Roemenen in 1878, de Bulgaren in 1908. In O-H hadden de
Hongaren in 1867 een stuk zelfbestuur gekregen.
Veelvolkerenstaten = Een land waarin meerdere volken wonen
Zelfbestuur = Recht van een volk om zelf zijn wetten vast te stellen, die te handhaven en
andere bestuurstaken uit te oefenen
Imperialisme
Rond 1900 was Duitsland uitgegroeid tot een grote Europese macht met een sterke
industrie. Keizer Wilhelm II was niet tevreden, net als veel industriëlen in zijn land.
Zij wilden dat Duitsland, net als andere grote Europese staten, een koloniale macht zou
worden. Het Duitse streven naar imperialisme maakte Frankrijk een Groot-Brittanië onrustig.
Ze waren bang dat ze het Franse en Britse koloniale rijk in Afrika en Azië niet met rust
zouden laten. De spanningen tussen de koloniale liepen hoog op en op termijn leek een
oorlog onvermijdelijk. Bij de bevolking van de Europese naties leefde een sterk militarisme.
Militarisme = Enthousiasme voor alles wat te maken heeft met het leger
, Bondgenootschappen
Vanwege spanningen in Europa sloten landen bondgenootschappen. Italië, Duitsland en
O-H zaten samen in de ‘Driebond’. Frankrijk, Rusland en Groot-Brittannië vormde de
‘Triple Entente’. De Duitsers waren bang dat ze een tweefrontenoorlog moesten voeren
tegen Frankrijk en Rusland. De Duitse generaal Von Schlieffen bedacht daarom een plan.
De Russen zouden 6 weken nodig hebben om naar de Duitse grens te komen dus Duitsland
had 6 weken de tijd om Frankrijk te verslaan. De Frans-Duitse grens was zwaar verdedigd,
het doorbreken daarvan zou veel tijd kosten. Daarom was het plan on Frankrijk via het
noorden via de neutrale landen België, Nederland en Luxemburg aan te vallen.
Von Schlieffen berekende dat Frankrijk in 40 dagen zou kunnen worden verslaan.
Dan hadden de Duitsers nog 2 dagen de tijd om via de treinen naar het oosten te reizen en
de Russen aan te vallen.
Bondgenootschappen = Verbond tussen landen om elkaar te helpen, bijvoorbeeld in het
geval van oorlog
Samenvatting van 3.3
Sarajevo
Rond 1910 verwachtte iedereen in Europa oorlog. In de Balkan waren er in 1912 en 13 al
verschillende oorlogen geweest. De grootmacht het ze kleinschalig kunnen houden.
Op 28 juni 1914 bezocht Franz Ferdinand de kroonprins van O-H de hoofdstad van Bosnië
Sarajevo. Het was veroverd door O-H. In Bosnië woonden veel Serviërs. De Serviesche
overheid vond dat Bosnië bij Servië hoorde. Leden van de terroristische organisatie
‘De Zwarte Hand’ Besloten een aanslag te plegen op de kroonprins.
Gavrilo Princip had geschoten op de open auto met daarin Franz Ferdinand en zijn vrouw.
Ze zijn beide omgekomen. Princip kreeg levenslang hiervoor en zat tijdens de oorlog in de
gevangenis. Zijn daad was de aanleiding van de oorlog.
Van aanslag tot oorlog
Na de moord eiste de O-H regering dat ze in servië onderzoek mochten doen naar de
organisatie achter de moordaanslag. Hier zouden duizenden Oostenrijkse soldaten bij
betrokken worden. Servië weigerde dit omdat het er op leek dat de soldaten Servië zouden
bezetten. Duitsland steunde O-H. Rusland beloofde Servië te steunen. Frankrijk koos de
kant van hun bondgenoot Rusland. Zo raakten verschillende grootmachten betrokken bij een
conflict wat eigenlijk tussen 2 landen was. Servië bleef de eis weigeren te accepteren. O-H
verklaarde toen de oorlog aan Servië. Rusland mobiliseert vervolgens zijn leger om Servië
te helpen wanneer dat nodig is. Duitse generaals drongen aan op een oorlogsverklaring aan
Frankrijk en Rusland. Anders zouden de Russen te veel tijd krijgen om hun leger paraat te
krijgen, waardoor het 6 weken Von Schlieffenplan in gevaar zou komen. De Duitse
oorlogsverklaring kwam op 1 augustus. Duitse troepen vielen België en Luxemburg binnen.
Door een wijziging in het plan werd zuidoost Nederland niet aangevallen. Groot-Brittannië
besloot mee te doen en stond aan de kant van Frankrijk en Rusland. De 1ste wereld oorlog
word in veel landen ook wel ‘De Grote Oorlog’ genoemd.
Mobiliseren = Het leger gereed maken voor oorlog
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper xBritts123. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 56326 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen