w at is in houdsan alyse?
★ een onderzoeksmethode waarmee kenmerken van geregistreerde inhoud van
communicatie worden geanalyseerd.
★ deze cursus: kwantitatieve analyse van kenmerken van media-inhoud
(mediaboodschappen).
○ kwantitatief: het analyseren gebeurt op een systematische, objectieve,
repliceerbare manier.
○ soorten inhoud: meer manifest tot meer latent, maar altijd meetbaar en
kwantificeerbaar.
★ grondleggers en goeroes kwantitatieve inhoudsanalyse:
○ Bernard Berelson (1912-1979)
■ content analysis in communication research (1952)
○ Ole Holsti (1933 - )
■ content analysis for the social sciences and humanities (1969)
○ Klaus Krippendorff (1932 - )
■ content analysis: an introduction to its methodology (1980)
w aar om in houdsan alyse?
★ inhoud staat centraal binnen communicatieprocessen (boek, figuur 1.1, p. 11).
○ oorzaak van (en voorwaarde voor) media-effecten.
○ uitkomst van mediaproductie- en omgevingsfactoren.
★ inhoudsanalyse is (dus) het fundament voor theorievorming in de
communicatiewetenschap.
★ ‘content analysis is crucial to any theory dealing with the impact or
antecedents of content. One cannot study mass communication without
studying content. Absent knowledge of the relevant content, all questions
about the processes generating that content or the effects that content
produces are meaningless’.
★ data uit inhoudsanalyse kun je linken aan data uit enquête.
○ relevante media-inhoud is de onafhankelijke variabele in studies over
media-impact.
○ als meting van (mogelijkheid tot) blootstelling is inhoud superieur aan
zelfrapportage respondent.
○ inhoud meten = media-impact duiden; niet meten = speculeren.
, ★ selectie geanalyseerde media-inhoud kan dienen als (representatief)
stimulusmateriaal in experiment.
★ inhoudsanalyse biedt inzicht in (en roept vragen op over) onze gemedieerde
realiteit.
○ hoe compleet, accuraat, realistisch is media-inhoud? → media performance
○ hoe komt media-inhoud tot stand? wiens realiteit? → machtsverhoudingen
★ voordelen van inhoudsanalyse (vis-a-vis andere methoden):
○ toegankelijk (qua data, kosten)
○ niet opdringerig
○ non reactief (→ controle)
■ vooral bij manifeste inhoud
○ longitudinaal in no time
■ retrospectief een tijdmachine
○ de (relevante) mogelijkheden zijn eindeloos
★ stappenplan inhoudsanalyse:
1. onderzoeksvragen (met hypothesen) opstellen
2. steekproef trekken (meestal)
3. codeboek met codeerschema maken
4. codeertraining doen (met codeboek)
➢ vaak: codeboek aanpassen, verfijnen
5. betrouwbaarheid van coderingen testen
6. stap 4 en 5 herhalen (meestal)
7. coderen van materiaal steekproef (data verzamelen)
8. data analyseren (onderzoeksvragen beantwoorden)
9. studie rapporteren
○ practica: alle 9 stappen onderzoeksproces doorlopen.
■ media-inhoud: nieuws en informatie (geschreven)
■ transparantie bij elke stap over gemaakte keuzes → repliceerbaarheid
○ hoorcolleges: bewaken wetenschappelijke kwaliteit onderzoeksopzet
inhoudsanalyse (stap 1 t/m 5).
■ onderzoeksvragen en concepten → relevantie
■ steekproeftrekking → representativiteit
■ operationalisatie concepten → validiteit
■ codeurtraining en -tests → betrouwbaarheid
■ nieuwe media, analysetechnieken, uitdagingen
on der zoeksvr agen
○ onderzoeksvragen kunnen beschrijvend of verklarend van aard zijn.
,○ inhoudsanalyses met beschrijvende onderzoeksvragen: beschrijven (variatie
in) de aanwezigheid van kenmerken van media-inhoud in een bepaalde
periode.
■ nog altijd dominant in wetenschappelijke inhoudsanalyses.
■ dominant in praktijkgerichte inhoudsanalyses.
● periodiek: monitoring, trendonderzoek
○ beschrijvende onderzoeksvragen inhoudsanalyse:
■ roepen waarom vragen op, maar beantwoorden die niet.
■ kunnen tot antwoorden leiden die nieuwsgierig maken.
● waarom is de media-inhoud zo? → mogelijke oorzaken
● wat betekent dit voor mediagebruikers? → mogelijke gevolgen
■ daarom essentieel als 1e fase in onderzoeksprogramma over effecten
van en op media-inhoud.
○ inhoudsanalyses met verklarende onderzoeksvragen:
■ verklaren variatie in (a) de aanwezigheid van [kenmerken van media-
inhoud] in een periode of (b) [kenmerken van gebruikers] van media-
inhoud.
■ onderzoeksvragen over (causale) relaties, zoals tussen:
1. 2 inhoudskenmerken onderling.
2. 1 inhouds- en 1 productie-gerelateerd kenmerk.
3. 1 inhouds- en 1 gebruikerskenmerk.
■ media-inhoud kan verklaard worden, maar ook een verklaring zijn.
○ beschrijvende vs. verklarende onderzoeksvragen in inhoudsanalyse: geen
dichotomie, maar continuum.
beschrijven: verklaren:
minder theoretisch meer theoretisch
minder meer
kennistoename kennistoename
minder meer
wetenschappelijk wetenschappelijk
■ in het midden: vergelijkend onderzoek
○ vergelijkend (comparatief) onderzoek maakt beschrijvende onderzoeksvragen
minder beschrijvend en meer verklarend (dus meer wetenschappelijk) van
aard.
○ mogelijke vergelijkingen in inhoudsanalyse:
1. media categorieën (e.g. typen, segmenten, omgevingen)
2. kenmerken van media-inhoud
3. tijdsperioden
4. issue contexten
, ■ vergelijken is zinspelen op oorzaken (of gevolgen) van verschillen in
media-inhoud.
steekpr oeftr ekkin g
★ populatie (universum): alle eenheden waarover de inhoudsanalyse een
uitspraak wil doen.
★ census: alle eenheden in populatie worden onderzocht.
★ de hele populatie onderzoeken: (a) meestal onmogelijk; (b) onnodig mits de
steekproef representatief is.
★ sampling:
○ aselecte steekproeven: puur op basis van toeval samengesteld, waarbij
elk lid van de populatie een gelijke kans heeft om geselecteerd te
worden.
○ vereist volledig zicht op populatie, dus een steekproefkader.
○ steekproefkader: lijst met alle (genummerde) eenheden in de populatie
die beschikbaar zijn voor selectie voor de steekproef.
○ aselecte steekproef is in principe representatief voor de populatie
waaruit die is getrokken.
○ representatief: een kenmerk van media-inhoud is hetzelfde verdeeld in
de steekproef als in de populatie.
○ essentiële voorwaarde voor (statistische) generalisatie van steekproef naar
populatie (→ externe validiteit).
steekpr oeftechn ieken
★ selecte steekproeven: geen toevalstrekking, geen gelijke kans; onderzoeker
‘kiest’ leden van populatie.
○ gelegenheidssteekproef:
■ gekozen materiaal was (direct of gemakkelijk) beschikbaar.
■ keuzes op basis van praktische overwegingen.
○ doelgerichte steekproef:
■ gekozen materiaal en/of periode werd voor de studie van belang
geacht.
■ keuzes op basis van inhoudelijke overwegingen.
○ aaneengesloten periode: alle edities van periodiek verschijnende
publicaties worden ononderbroken binnen gekozen periode
geanalyseerd.
■ veelgebruikte versie van tijdsdoelgerichte steekproef.
● geschikt voor analyses van doorlopend nieuwsverhaal in
een specifieke periode.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper estelledecroon. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,66. Je zit daarna nergens aan vast.