Ethiek Les 4 Deugdenethiek:
Een deugd kan een positieve eigenschap zijn waar een bepaald persoon over beschikt. Het kan ook
duiden op een ethisch goede manier van handelen. Aristoteles argumenteerde dat de natuur het
verlangen om deugdzaam te zijn ingebouwd heeft in ons, op dezelfde manier dat eikels gemaakt zijn
met de drive om een eik te worden.
De deugdethiek, of virtue ethics, is een ethische visie, met een oorsprong in het oude Griekenland,
waarin het fundamenteel gaat om het leren om goed te leven. De basis van de deugdethiek is het
idee van Eudaimonia, wat ook wel ‘het goede leven’, ‘een goed geleefd leven’, ‘bloeien’ of ‘geluk’
betekent. Aristoteles beargumenteerde dat er slechts 1 ding echt waardevol is – geluk. Alle andere
dingen zijn wenselijk omdat ze leiden naar een goed leven; geluk. Enkel instrumenteel voor het
hogere doel dus. Volgens Aristoteles verschillen mensen echter wat precies de kern is van geluk.
Volgens Aristoteles dient Eudaimonia begrepen te worden als een status van het leven goed leven.
In het algemeen, een fantastische ICT’er zijn betekent goed zijn in het vervullen van de functie van
een ICT’er. Om deze reden; goed zijn in het leven van een menselijk leven betekent het vervullen
van de menselijke functie. Alles heeft een specifieke functie; een schaar, een paard, fabrikanten,
zeilers. De menselijke functie moet wel iets specifiek menselijks zijn. Het enige specifieke aan de
mens is dat wij denken; de mens is een rationeel dier. De menselijke functie moet dan wel het leven
van een rationeel leven zijn, of op zijn minst ervoor zorgen dat ‘the activity of the soul in accordance
with reason’ is. Eudaimonia is dus afhankelijk van het leiden van een leven geleid door de rede.
Een deugd is een karaktereigenschap die ervoor zorgt dat iemand in staat is om zijn eigen mens-zijn
functie te vervullen. Er zijn verschillende deugden voor docenten, soldaten, messen of klokken. Een
deugd is bijvoorbeeld: betrouwbaar, hulpvaardig, bescheiden, gulheid of moedig.
Gedachtenexperiment:
Stel; een oud dametje wordt tien meter voor je ogen overvallen. Wat is een moedige actie?
Ernaartoe rennen, de overval belemmeren, want moedig zijn betekent jezelf in gevaar brengen voor
een goed doel?
Bij Aristoteles: 1. Analyse van de situatie. 2. Overvaller inschatten, veel kleiner dan jij bent? Dan
ingrijpen, want moedig! 3. Is de overvaller een goede 2.50m, 280 kilo, dan waarschijnlijk moediger
om hulp te roepen, dan ook nog jezelf in gevaar te brengen.
Moedig zijn is op deze manier het midden van lafheid en overmoedig zijn. Lafheid is een tekort aan
moed, overmoedig is een overvloed aan moed <- beiden zijn slecht. Een moedig iemand zal de
situatie beoordelen, zijn eigen kunnen kennen, en die actie nemen die juist is in de specifieke
situatie.
Om te zeggen dat een basketbalspeler ‘goed’ functioneert, betekent dat hij/zij goed moet kunnen
basketballen. Om goed te kunnen basketballen dien je meerdere activiteiten uit te voeren; schieten,
dribbelen, overspelen enzovoorts. Om deze taken goed uit te voeren zijn er een aantal
eigenschappen nodig; uithoudingsvermogen, flexibiliteit, snelheid enzovoort..
Een goed functionerend lichaam noemen we ‘gezond’. Het lichaam vervult zijn gezonde taak
wanneer meerdere activiteiten plaatsvinden, zoals herstel bij wonden, verwijderen van afvalstoffen
of het opnemen van energie. De deugden die ervoor zorgen dat een lichaam zijn functies kan
vervullen zijn een sterk cardiovasculair systeem, een goed slaappatroon en een sterk
immuunsysteem.
