THEMA 4 – JONGE KIND
Hoorcollege – Buikklachten bij kinderen 2; verstoring brain-gutaxis
_
Volgens onderzoek in huisartspraktijk: van de 305 kinderen:
- 46,6% chronische buikpijn bij inclusie
- 37% houdt chronische buikpijn na 1 jaar
Functionele buikpijn = buikpijn die wordt veroorzaakt door verstoring van de
brain-gut axis.
Brain-gutaxis: neurohumorale signalering van afferente en efferente signalen
tussen maag-darmstelsel en CZS.
Biopsychosociaal model: integratie van externe, psychologische en biologische
factoren.
Sensitizing medical event kan ook een allergie of een infectie zijn (hele familie
is ziek dit kind knapt niet op en houdt buikpijn). Wat je moet horen in
anamnese:
- Veranderingen van gevoel
- Veranderingen van beweging; maaglediging, obstipatie, diarree
Chronische pijn
Afhankelijk van factoren en hoe je hiermee omgaat kan eenmalige buikpijn
overgaan in chronische buikpijn (filmpjes ‘pijn begrijpen’).
Verandering gevoel + verandering beweging maladaptieve pijnreactie
Verstoringen van de brain-gut axis
Dysbalans leidt tot veranderingen in:
- Motiliteit (diarree, obstipatie)
- Sensitiviteit (misselijkheid, buikpijn)
- Mucosale immunologie
- Microbioom
- Veranderde signalering naar CZS
Symptomen functionele buikklachten
- Kernsymptoom: hyperalgesie (maag/colon/rectum)
, - Motiliteitsproblemen: braken, misselijkheid, diarree, obstipatie
- Vaak ook overige autonome verschijnselen: hoofdpijn, duizeligheid,
vermoeidheid, bleek zien
Functionele buikpijnsyndromen
- Functionele dyspepsie
o Bovenbuiksklachten, misselijkheid
- Prikkelbare darmsyndroom (PBS/IBS)
o Buikpijn samen met verandering in consistentie/frequentie defecatie
- Abdominale migraine
o Peroxismale heftige buikpijn, samen met migraneuze klachten
(hoofdpijn, braken, fotofobie)
- Functionele buikpijn
o Enkel buikpijn, geen van bovenstaande kenmerken
Het orakel van Betondrop: van uitsluiten aantonen.
Casus: kind met chronische buikpijn, artsen overwegen aanvullend onderzoek.
Welk onderzoek is het meest zinvol?
….
Alarmsymptomen buikpijn bij kinderen
- B-symptomen; gewichtsverlies, bloedverlies, fors braken, koorts
- Gewrichtsklachten
- Gastro-intestinaal bloedverlies
- Chronische diarree (>3dd, >2 wk)
- Familieanamnese met inflammatoire darmziekte, coeliakie mediterrane
koorts
Doel en nut LO
- Groeicurve (BMI niet zinvol)
o Abnormale bevindingen kunnen wijzen op een organische oorzaak
- Bij verdenking op IBD: anale inspectie
Indien er geen alarmsymptomen zijn, overweeg alleen:
- Bloedbeeld + diff, CRP, IgA, Anti-TTGA IgA
- Feces op parasieten, evt. calprotectine
- NIET ZINVOL: feces D. fragilitis, H. pylori, echo abdomen
Indien er WEL alarmsymptomen zijn:
- Verwijzen
- Evt. aanvullend onderzoek zelf doen
Meest zinvolle behandeling van functionele buikpijn bij kinderen:
- Dieetmaatregelen
- Hypnotherapie
- CGT
- Probiotica
- Pepermuntolie
Behandelstrategie
Stap 1 – uitleg
- Uitleg en geruststelling
- Stel een POSITIEVE diagnose
- Voeding en lifestyle:
o Normale inname vocht en vezels
, o Hervatten normaal bewegingspatroon (fysio indien nodig)
o Plannen terug naar school
- Bespreek verwachting (60% knapt op)
Stap 2 – Indien onvoldoende resultaten na stap 1
- Farmacologische behandeling
- Niet-farmacologische behandeling
- Doorverwijzing
Farmacologische therapie
- Overweeg pepermuntolie
- Overweeg omeprazol bij functionele dyspepsie
- Overweeg laxantia bij PBS met obstipatieklachten
Niet-farmacologische therapie
- Redelijk bewijs voor werkzaamheid:
o Hypnotherapie
o Overweeg cognitieve gedragstherapie
o Overweeg Probiotica
Obstipatie
Criteria:
- Defecatie <2x per week
- Fecale incontinentie >1x per week
- Ophouden van ontlasting
- Pijnlijke of harde, keutelachtige defecatie
- Grote hoeveelheid ontlasting in luier/toilet
- Grote fecale massa palpabel in abdomen of rectum
Alarmsymptomen bij obstipatie:
- Meconiumlozing na 48 uur na de geboorte
- Abnormale kracht/reflex in de benen, pluk haar op de
onderrug, afwezige anusreflex
- Bloederige diarree of bloed gemengd door defecatie
(IBD)
- Slecht groeien, koorts, hevig eczeem, gallig braken
- Smeren met ontlasting, angst bij LO, letsels/littekens
bij anus (seksueel misbruik)
Behandeling obstipatie:
- Stap 1
o Voldoende vezels, vocht en beweging
- Stap 2
o Laxantia
Polyethyleenglycol
Lactulosestroop bij jonge baby’s
- Stap 3
o Verwijzen
Hoorcollege – Ontwikkeling voedingsvaardigheden
_
Lepel aflikken (4-5 maanden) koekje eten (6-8 maanden) beker leegdrinken
(12 maanden) bakje uitlepelen (18-24 maanden)
Het Van Wiechenschema kijkt niet naar ontwikkeling van voedingsvaardigheden.