Les 1
H1 – Geest, gedrag en psychologische wetenschap
1.1
Psychologie Wetenschap van gedrag en mentale processen
Psychiatrie Is geen psychologie
Is een medisch specialisme dat zich richt op diagnose en behandeling van
mentale stoornissen
Pseudopsychologie Niet-onderbouwde psychologische aannamen die als wetenschappelijke
waarheden worden gepresenteerd bijv. astrologie, waarzeggers
Drie soorten psychologen Ruwweg
Experimenteel psycholoog Onderzoekspsychologen, meestal i.c.m. leraarschap. Soms i.c.m. werk bij bedrijf
of onderzoeksinstelling
Docent psychologie Bijv. bachelor + universiteit (i.c.m. wetenschappelijk onderzoek), soms i.c.m. het
behandelen van mensen, op bijv. een medische afdeling
Toegepast psycholoog Gebruiken de kennis die door experimenteel psychologen is vergaard om
problemen van mensen op te lossen d.m.v. trainingen, het ontwerpen van
speciale gereedschappen of psychologische behandeling. Werken op bijv.
scholen, klinieken, bedrijven, welzijnsorganisaties, luchthavens, ziekenhuizen.
2/3 v.d. universitaire psychologen werkt voornamelijk als toegepaste psycholoog
Arbeids-en Voor het maximaliseren van de productiviteit, arbeidsmoraal
organisatiepsychologen
Sportpsychologen Voor het verbeteren van prestatie en motivatie
Onderzoek naar bijv. de relatie tussen persoonlijkheidstype en risicovolle
activiteiten zoals parachutespringen
Schoolpsychologen Houden zich bezig met onderwerpen op het gebied van leren, het gezin,
persoonlijke omstandigheden die schoolprestaties kunnen beïnvloeden, sociale
omstandigheden van leerlingen (zwangerschap, verslaving)
Diagnosticeren leer- en gedragsproblemen
Adviseren leraren, ouders en leerlingen
Klinisch psychologen en Helpen mensen zich aan te passen op sociaal emotioneel gebied, moeilijke
counselors keuzes in relaties, carrière of opleiding
Bijna de helft van alle psychologen
10 jaar studeren in NL: 4 jaar uni master psychologie of orthopedagogiek, 2 jaar
post uni GGZ, 4 jaar specialistische opleiding tot klinisch psycholoog
Forensisch psychologen Leveren expertise aan wets- en rechtssysteem.
Testen van gevangenen en Tbs’ers, verklaringen beoordelen etc.
Omgevingspsychologen Proberen interactie met onze omgeving en milieu te verbeteren
Bestuderen invloed van bijv. groene ruimte id. binnenstad
Geven workshops over bijv. de voordelen die interactie met de natuur oplevert
Gerontopsychologen Helpen ouderen hun gezondheid en welzijn te behouden
Beoordelen functioneren, verstrekken begeleiding
, De zes vaardigheden van kritisch
denken
Wat is de bron? Vraag je af of de bron iets belangrijks te winnen heeft in de bewering
Is de bewering redelijk of Let op verdachte woorden als ‘’revolutionair’’ en ‘’doorbraak’’
extreem? Voor moeilijke problemen bestaan zelden eenvoudige oplossingen
Wat is het bewijsmateriaal? Wetenschappelijk bewijsmateriaal is waardevol, anekdotisch bewijsmateriaal veel
minder
Kan de conclusie zijn beïnvloed Soms zijn onderzoekers bevooroordeeld (bias) door bijv. een geldprijs bij een
door bias? bepaalde uitkomst
Emotionele vooroordelen (emotionele bias) gebaseerd op attitudes en gevoelens
i.p.v. op een rationale analyse v.h. bewijsmateriaal
Bevestigingsvoordelen (confirmation bias) door de neiging om informatie die niet
bij e opvattingen aansluit te negeren of bekritiseren
Worden veelvoorkomende Gezond verstand is geen substitutie voor wetenschappelijk bewijs: alleen een
denkfouten vermeden? zorgvuldige analyse van bewijzen voor- en tegen de stelling kan leiden tot een
betrouwbaar antwoord
Correlatie-causaliteit-denkfout: denken dat als twee dingen tegelijkertijd
voorkomen, het een het ander moet veroorzaken. Bijv. vaccinatie is gestegen en
autisme ook dus ligt het aan vaccinatie.
Zijn voor het oplossen van het Verschillende invalshoeken bekijken zoals leren, sociale invloed,
probleem verschillende persoonlijkheidstrekken, financiële motieven, maatschappelijke structuren
invalshoeken nodig?
