Samenvatting
Samenvatting Bvj - 5 vwo - DNA
- Vak
- Biologie
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Dit is een biologie samenvatting uit 5 vwo van het hoofdstuk DNA van het boek biologie voor jou.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
DNA 5 vwoP1 - De bouw en functie van DNA
T71ABC
DNA-nucleotide is opgebouwd uit desoxyribose, fosfaatgroep en stikstofbase
(A,T,C of G).
- Fosfaatgroep is gebonden aan het 5e C-atoom.
- Stikstofbase is gebonden aan het 1e C-atoom.
- Het 3e C-atoom gaat een binding aan met de fosfaatgroep andere nucleotiden.
- De fosfaatgroep bindt de nucleotiden aan elkaar.
5’-uiteinde = fosfaatgroep
3’-uiteinde = OH-groep
DNA wordt afgelezen van 3’ naar 5’.
A is complementair (hoort bij) met T en C is complementair met G.
Ketens lopen in tegengestelde richting.
Histonen = eiwitten (katrolletjes) waaromheen DNA opgerold kan worden.
Nucleosoom = bundel van 8 histonen (met opgerold DNA).
Sequentie = de volgorde van de nucleotiden.
Niet-coderend DNA (Junk-DNA) = DNA dat niet codeert voor eiwitten.
P2 - DNA-replicatie
T71D en T71M2
DNA-replicatie = DNA wordt gekopieerd.
- Gebeurt in de S-fase.
- In het kernplasma bevinden zich de bouwstenen voor de replicatie: dATP, dTTP,
dGTP en dCTP.
- Voordat deze kunnen worden gebruikt, worden er 2 fosfaatgroepen
afgesplitst.
- Begint bij een replicatiestartpunt.
Helicase = verbreekt H-bruggen (zorgt dat de 2 strengen uit elkaar gaan).
Single-strand binding proteins = voorkomen dat er nieuwe H-bruggen worden
gevormd.
Primer = het startpunt voor DNA-polymerase
DNA-polymerase = het enzym dat het DNA kopieert en zorgt dat er een nieuwe streng
ontstaat.
- Leest af van 3’ naar 5’. Er ontstaat dus een nieuwe streng van 5’ naar 3’.
Leidende streng = streng die ontstaat bij het kopiëren van DNA als DNA-polymerase
het ‘gewoon’ kan aflezen.
Volgende streng = streng die ontstaat bij het kopiëren van DNA als DNA-polymerase
het niet ‘gewoon’ kan aflezen en er okazaki-fragmenten ontstaan.
Okazaki-fragmenten = kleine stukjes DNA, die worden gevormd bij het kopiëren van
DNA bij de volgende streng.
DNA-ligase = enzym dat de losse okazaki-fragmenten aan elkaar koppelt.
Waar een primer zat, kan er geen DNA worden gekopieerd, dit stukje wordt er
uiteindelijk afgeknipt. Elke keer dat er DNA wordt gekopieerd raak je dus een stukje DNA
kwijt. (zie plaatje boek, als je dit niet snapt.)
1
, DNA 5 vwo
Telomeer = niet-coderend DNA aan het uiteinde van een chromosoom
- Voorkomen dat genetisch materiaal verloren gaat.
- Je raakt telkens een klein stukje hiervan kwijt.
Telomerase = enzym dat een extra stukje ‘template’ koppelt aan het originele DNA-
streng.
- Het stukje waar de primer zat en wat dus niet kan worden gekopieerd, daar
koppelt dit enzym dus wel DNA aan.
- Dit gebeurt alleen bij de gameten (zaad- en eicellen)
In niet-coderend DNA bevinden zich bepaalde loci die bestaan uit herhalingen van korte DNA-
sequenties achter elkaar. We noemen dit repetitief DNA. De allelen worden genummerd naar het
aantal repeats. Allel 10 heeft dus 10 repeats. Een persoon heeft per locus twee allelen. Omdat
iedereen ander DNA heeft, noemt men daarom een DNA-profiel ook wel een DNA-fingerprint.
P3 - Transcriptie
T71KEFH
Transcriptie = het proces waarbij een stuk DNA wordt gekopieerd in mRNA.
Verschillen tussen RNA en DNA:
- RNA bevat ribose ipv desoxyribose
- Bij RNA wordt T vervangen door U
Van promotor tot eindsignaal:
1. Promotors: het startpunt voor RNA-polymerase.
- RNA-polymerase kan alleen binden als er transcriptiefactoren aanwezig
zijn
Matrijsstreng = streng met promotor
Coderende streng = de andere streng
RNA-polymerase leest van van 3’ naar 5’. mRNA ontstaat dus van 5’ naar 3’.
2. RNA-polymerase bindt vrije nucleotiden aan mRNA-keten (maakt mRNA).
3. RNA-polymerase komt het eindsignaal tegen, waar(door) de transcriptie stopt.
Het gevormde DNA noem je pre-mRNA.
RNA-processing = pre-mRNA wordt bewerkt tot functioneel mRNA
- Dit gebeurt in de celkern.
- Het niet-coderende DNA wordt er dan weggeknipt.
Splicing = een vorm van RNA-processing. Introns worden uit pre-mRNA geknipt door
een spliceosoom.
- Exon = coderend stuk DNA
- Intron = niet-coderend stuk DNA
- Door de introns en het wegknippen hiervan, kan je verschillende volgorde
van DNA krijgen/creëren.
- Alternative splicing = Een exon wordt verwijderd, dit zorgt voor meer variatie.
P4 - Translatie
T71G
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lottebenko. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,57. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen