Vastgoedrecht, leerjaar 2
Boek: S.E. Bartels e.a., Goederenrecht Geschetst, Nijmegen: Ars Aequi Libri, laatste druk
Jurisprudentie bundel: mag mee naar toets -> nr. 8256
Tentamen bestaat uit openvragen, 2 uur lang, op 4 november 9:00-11:00
1
,Hoorcollege 1: activeren voorkennis, inleiding, eigendom, bezit en houderschap
Plaats van het goederenrecht in het privaatrecht
Vermogensrecht
Goederenrecht: Verbintenissenrecht:
Verhouding persoon-goed Verhouding persoon-persoon
Gesloten systeem (staat wel in het wetboek) Open systeem (staat niet precies in de wet)
In beginsel dwingendrecht In beginsel contractsvrijheid
Goedenrechtelijke rechten: Verbintenisrechtelijke rechten:
- absoluut - relatief
- droit de suite (zaaksgevolg, het - geen droit de suite
eigendomsrecht blijft op de zaak, het volgt - paritas creditorium (alle schuldeisers gelijk
de zaak) in rang, je wordt als schuldeiser
- prioriteitsbeginsel gelijkwaardig uitgekeerd als bijvoorbeeld
- separatisme in faillissement iemand eerder schuldeiser was dan jij)
- geen separatisme in faillissement
Goederenrechtelijke rechten
Uitsluitend op zaken rustend, boek 5: Op alle goederen rustend, boek 3:
Eigendom Pand
Erfdienstbaarheid Hypotheek
Erfpacht Vruchtgebruik
Opstal
Appartementsrecht
Mandeligheid
2
,Volledige en beperkte rechten
Volledig: Beperkt (artikel 3:8 BW):
Eigendom (zaken, artikel 5:1 BW) Gebruiks-/genotsrechten:
- vruchtgebruik (artikel 3:201 BW)
- erfdienstbaarheid (artikel 5:70 BW)
- erfpacht (artikel 5:85 BW)
- opstal (artikel 5:101 BW)
Toebehoren (vermogensrechten) Zekerheidsrechten:
- pand (artikel 3:236 en verder BW)
- hypotheek (artikel 3:260 BW)
Eigendom
Omschrijving: eigendom is het meest omvattende recht dat een persoon op een zaak kan
hebben.
De eigenaar van een zaak is tevens eigenaar van al haar bestanddelen.
Bestanddelen zijn onzelfstandige onderdelen van een zaak:
- ideële band (verkeersopvattingen), zie ook arrest Depex/curartoren dit arrest gaat over
waterbuizensysteem in een fabriek die wél een bestanddeel was van de fabriek omdat ze ‘in
constructief opzicht op elkaar afgestemd zijn (eis 1)’ én ‘is het onvoltooid zonder dat
onderdeel? Dan is het ook een bestanddeel (eis 2)’
en/of
- materiële (hechte) band
Artikel 5:1 BW -> eigendom
Artikel 5:3 BW -> eigenaar van alle bestanddelen
Artikel 3:4 BW -> bestanddelen
Rechten van een eigenaar
Opsomming:
Gebruiksrecht
Recht op afscheiden vruchten (als je een hond hebt dan ben je ook eigenaar op de
puppy’s die daaruit voortkomen, net zoals bij een appelboom dan ben je eigenaar van
de appels)
3
, Beschikkingsbevoegdheid
Revindicatie = het recht van een eigenaar om zijn zaak op te eisen van een ander, die
de zaak zonder recht onder zicht houdt. Revindicatie wordt ook wel opeising van
eigendom genoemd, artikel 5:2 BW
-> relatie tot faillissement bezitten/niet-eigenaar c.q. houder
Let op: de bevoegdheden van een eigenaar zin niet onbegrensd!
Opdracht
Leg uit of de volgende zaken bestanddeel van een woning zijn:
Ingemetselde keuken = ja, artikel 3:4 lid 2 BW, als je deze keuken eruit haalt dan lijdt
er schade en dus is het volgens lid 2 dan een bestanddeel.
Losstaande badkuip = nee, artikel 3:4 lid 2 BW want als je dit weghaalt dan is er niks
aan de hand want het is losstaand en dus geen bestanddeel.
Losstaande voordeursleutel = ja want artikel 3:4 lid 1 BW want zonder die sleutel is er
geen schade zoals in lid 2 maar kun je het huis niet in en dus volgens
verkeersopvatting hoort die sleutel bij het huis en dus een bestanddeel.
Zonnepanelen op het dak van de woning = nee, artikel 3:4 lid 2 BW want als je dit
weghaalt dan is er niks aan de hand want het is losstaand en dus geen bestanddeel.
Individualiseringsbeginsel
Vatbaar voor eigendom zijn geïndividualiseerde zaken, en niet slechts de soort of
hoeveelheid bepaalde zaken
Risico van oneigenlijke vermenging (arrest Teixeira de Mattos gaat over certificaten bij
de bank ofz, artikel 3:109 BW en artikel 3:119 BW ofz, dus bank uiteindelijk eigenaar)
Bewijsvermoedens
Eigendom van grond
Omvat op grond van artikel 5:20 lid 1 BW:
Bovengrond, sub a
Aardlagen hieronder, sub b
Grondwater, dat aan de oppervlakte komt, sub c
Afgepaald grondwater op de grond, sub d
Beplantingen, sub f
Duurzaam met de grond verbonden gebouwen en werken, voor zover deze geen
bestanddeel zijn van een andere onroerende zaak, sub e
4