Dit document bevat alle besproken stof tijdens de hoorcolleges van diagnostiek. Alle colleges zijn gegeven door N. Ikani. Het eerste deel van de samenvatting bevat de overkoepelende hoorcolleges voor alle tracks van de master Psychologie & Geestelijke Gezondheid. Het tweede deel van de samenvatting...
Inhoudsopgave
HC 1 – Theoretisch kader................................................................................2
Normaal VS. abnormaal.................................................................................................. 4
Categorisch VS. dimensioneel......................................................................................... 4
HC 2 – Diagnostisch proces.............................................................................5
Aanmelding (1)............................................................................................................... 6
Anamnese of intake (2)................................................................................................... 6
Onderzoeksopzet (3)....................................................................................................... 7
Het onderzoek (4)........................................................................................................... 8
Integratief beeld (5)........................................................................................................ 9
Advies (6)........................................................................................................................ 9
HC 3 – Heuristieken en besluitvorming..........................................................10
Besluitvorming binnen diagnostiek...............................................................................10
Attributie en bias........................................................................................................... 13
Heuristieken.................................................................................................................. 14
HC 4 – Neuropsychologie en intelligentie.......................................................16
Neuropsychologisch onderzoek.....................................................................................16
Intelligentie................................................................................................................... 18
Intelligentietesten......................................................................................................... 20
HC 5 (KKJ 1) – Leerproblemen........................................................................22
Specifieke leerproblemen..............................................................................................22
Dyslexie........................................................................................................................ 23
Dyscalculie.................................................................................................................... 24
Comorbiditeit en alternatieve verklaringen...................................................................25
Diagnostische proces.................................................................................................... 26
HC 7 (KKJ 3) – Trauma en stress gerelateerde stoornis...................................36
Hechting........................................................................................................................ 36
Ingrijpende gebeurtenis................................................................................................ 37
Typische en zorgwekkende reacties op ingrijpende gebeurtenissen.............................38
Traumagerelateerde problemen....................................................................................40
Signaleringsinstrumenten.............................................................................................42
LEGENDA:
- Rood = begrip
- Blauw = auteur of een belangrijk persoon
1
, - Schuingedrukt = voorbeeld
- Dikgedrukt of onderstreept = belangrijk woord (maakt het makkelijk
om de tekst in 1x te begrijpen wanneer je het al geleerd hebt)
- Plaatje/tabel = uitleg bij een afbeelding of tabel
HC 1 – Theoretisch kader
Diagnostiek = een besluitvormingsproces waarin de diagnosticus, in interactie
met de cliënt, voortdurend hypothesen formuleert en test, gepaste instrumenten
selecteert en gegevens interpreteert, waarbij hij/zij op een dynamische wijze
informatie van verschillende bronnen integreert.
Diagnostisch onderzoek = een proces dat naast (1) inhoudelijk inzicht op het
gebied van klinische, forensische of kind- en jeugdpsychologie, (2) theoretische
kennis en (3) professionele vaardigheden vereist
- Start met de aanmelding en eindigt met de bespreking van het advies
Toepassing van diagnostiek
Diagnostiek kent een brede toepassing kan op verschillende manieren ingezet
worden:
- Binnen de klinische GGZ-setting als iemand stemmingsklachten ervaart
- Binnen de forensische setting als de rechtbank een verklaring zoekt
voor het criminele gedrag van een verdachte
- Binnen de kind- en jeugdsetting als een kind op school tegen
leerproblemen aanloopt
Een diagnosticus wil altijd begrijpen welke interne psychische processen en
omgevingsinvloeden ten grondslag liggen aan klachten of problemen van de cliënt
(een cliënt kan bepaalde klachten ervaren, maar vaak faciliteert het gezin of de
partner dit gedrag ook, waardoor het in stand gehouden wordt; naasten houden
rekening met het gedrag of de klachten van de cliënt)
De empirische cyclus
Het diagnostisch proces volgt de empirische cyclus bestaat uit verschillende fasen:
1. Observeren/observatiefase = verzamelen van alle gegevens, vanuit
verschillende bronnen
2. Inductie/inductiefase = bij elkaar brengen van alle gegevens en het formuleren
van algemene veronderstellingen die op deze gegevens gebaseerd zijn
wat is er mogelijk aan de hand?
3. Deductie/deductiefase = het formuleren van specifieke toetsbare hypotheses
en selecteren van instrumenten die de hypotheses kunnen toetsen
4. Toetsing/toetsingsfase = het afnemen van de instrumenten en het
interpreteren van de resultaten
5. Evaluatie/evaluatiefase = het onderzoeken wat de uitkomsten van de
verschillende instrumenten voor
de cliënt betekent
Gebruikte methoden binnen het
diagnostisch proces
Binnen het diagnostisch proces worden
er verschillende methoden gebruikt.
Deze worden ingezet om te kijken wat
er aan de hand is, om tot hypotheses te
komen en om de hypotheses te testen:
1. Observaties
2. Interviews
3. Psychologische testen
Alle methoden hebben zo hun voor- en nadelen!
Beslissingsboom bij diagnostiek
3
, Normaal VS. abnormaal
Bij de term ‘normaal’ is het onduidelijk wat het precies inhoudt. Daarnaast wordt
het gezien als een inadequate term; het leidt tot stigma en pathologiseren
wanneer de term ‘abnormaal’ wordt toegepast op een cliënt. En wat houdt
abnormaal dan in? De complexiteit van het menselijk gedrag lijkt moeilijk te
vangen in deze terminologie
- Er is dus geen consensus over wat gezien wordt als normaal VS. abnormaal.
Er zijn verschillende definities, waarbij elke definitie zijn voor- en nadelen
heeft het ontbreken van een eenduidige en geaccepteerde definitie van
(ab)normaal gedrag maakt het lastig om de criteria voor afwijkend
gedrag te formuleren
Categorisch VS. dimensioneel
Mentale klachten kun je indelen in categorieën OF plaatsen op een continuüm. De
categorische presentatie wordt het meest gebruikt = een stoornis is aanwezig of
afwezig deze methode heeft verschillende assumpties:
- Je kan een duidelijk kwalitatief onderscheid maken tussen een stoornis en
normaal gedrag
- Een categorie (= stoornis) is homogeen echter wordt er gezien dat
stoornissen zich heterogeen kunnen uiten (ASS)
- Alle categorieën samen (stemmings-, gedrags-, mentale stoornissen) vormen
alle mogelijke stoornissen, en individuele categorieën sluiten elkaar uit (als
iemand een stemmingsstoornis heeft, kan daardoor uitgesloten worden dat
het een gedragsstoornis is)
Nadelen van de categorische presentatie
- Er is veel comorbiditeit tussen geclassificeerde stoornissen
gedragsstoornissen + ASS, angst- + stemmingsstoornissen,
- Psychopathologie is dimensioneel van aard i.p.v. categorisch
- Classificaties hebben een beperkte validiteit in het voorspellen van het
klachtenverloop
- Veel classificaties zijn juist heterogeen i.p.v. homogeen
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sannehielkema. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,96. Je zit daarna nergens aan vast.
