Inleiding pedagogische
wetenschappen
Blok 1 - Week 1
Pedagogiek als brede wetenschappelijker discipline
- Van normale ontwikkeling (gezinspedagogiek) tot verstoord
(orthopedagogiek, neuropedagogiek).
- Multidisciplinair: Biologisch+ psychologisch, sociaal = transactioneel
model
- 4 Leefmilieus: Gezin + school & kinderopvang +community +
internet
- Bronfenbrenner; Micro + Meso + Exo + macro systeem (+tijd =
chronosysteem)
Twee dimensies van pedagogiek
Empirisch-Analytisch Normatief
- Feit - Mening
- Beschrijvend (descriptief) - Voorschrijvend (prescriptief)
- Methodisch - Subjectief
o Toetsbaar o Hangt af van
Aanvullende-
o Repliceerbaar perspectieven
Dimensies
o Controleerbaar o Tijdelijk
- Onafhankelijk v. Persoon o Plaatselijk
- Deskundige - Persoonlijk
- Burger
Beide nodig om goed onderzoek
te doen.
Dus..:
1) Maak normatieve dimensie
duidelijk
2) En toets met empirisch
onderzoek
a. Gepland
, b. Toetsbaar
c. Precies
d. Gecontroleerd
e. Overdraagbaar
Van IJzendoorn, M. (2016). Methodologie: Kennis door veranderen, de
empirische benadering in de pedagogiek.
Empirisch-analytisch onderzoek = onderzoek waarbij de conclusie is
getrokken uit verifieerbaar bewijs > praktijk onderzoek
Horizontale kindergroep = baby’s apart van kinderen. Na 12 tot 18
maanden naar de kindergroep, met andere begeleidsters dan op de baby
groep
Verticale kindergroep = groepen van 0-12 jaar met gedeelde
begeleidsters.
Kwantitatief cijfermatig
Kwalitatief meningen / ervaringen
Blok 1 - Week 2
Kindbeelden
Juridisch; kind is…:
- Iemand jonger dan 18 jaar (tot 1900: 23 jaar; tot 1989: 21 jaar.)
- Iemand die nog niet zelfstandig rechtshandelingen mag uitvoeren
- Iemand onder het gezag van anderen (ouders, voogd).
o Onderhoudsplicht ouders tot 21
o Passief kiesrecht voor gemeenteraad vanaf 14 jaar
o Aansprakelijkheid schade vanaf 16 jaar
o Mogelijkheid tot eerder volwassen verklaren
Kindbeelden zijn opvattingen over kinderen die…
- … vaak impliciet zijn
- … belangrijke karakteristieken van kinderen bevatten
- … (een) onderscheid aanduiden met volwassenen
, - … theorieën over kinderen begrenzen en zo opvoeding en onderwijs
sturen
- … veranderlijk zijn (historisch en cultureel)
T/m 17e eeuw
- Kind als kleine volwassene, goed gemanierd.
T/m 18e eeuw
Factoren van invloed
- Rousseau (1762): kind is van nature goed. op ontwikkeling
Opvoedingsdoel: Beschermen, zuiver houden kindbeelden/
Opvoeding: weinig gezag, veel vrijheid, opvoedingsdoelen:
afschermen/ isoleren
- Maatschappelijk
T/m 19 eeuw / begin 20 eeuw
e e
e ontwikkelingen
- Economische
- Van Hulst (1915): kind is geneigd tot egoïsme
omstandigheden
Opvoedingsdoel: gehoorzaamheid en zelfbeheersing
- Bredere cultuur
aanleren.
(bv.
Opvoeding: niet teveel verwennen; Rust, Reinheid,
Individualisme
Regelmaat.
versus
Na WOII: collectivisme)
- Gezinsgrootte en
- Bowlby (1952): Kind heeft warmte/ veiligheid nodig
samenstelling
Opvoedingsdoel: emotionele veiligheid bieden
van gezinnen
Opvoeding: sensitief en responsief reageren op kind.
Het angstaanjagende kind (Brinkgreve, 2005)
- Monsterachtige kinderen: vies, onaangepast, wreed, bedreigend,
tiranniek, onhandelbaar.
Versus onschuldige kind: argeloos, onbedorven, zuiver,
onbezoedeld, spontaan, natuurlijk.
- Opvoedingsdoel: wildheid temmen, beschaving bijbrengen
- Opvoeding: strengere straffen en strengere regels.
Maatschappelijke ontwikkelingen:
, o Toenemende gewelddadigheid
o Individualisering
o Verwend/ aanbeden versus verwaarloosd
o Te snel groot worden versus laat volwassen worden.
Neurasthenie (Bakker, 2014)
- Neurasthenie = zenuwzwakte, zwakke zenuwen
- Mentale en fysieke symptomen
Uitputting, slapeloosheid, bedplassen, nagelbijten, angsten,
prikkelbaar, gebrek aan aandacht, driftbuien
Voorloper ADHD
- Erfelijkheid EN/OF omgeving als belangrijkste oorzaak
Bv. Modernisatie, nerveuze ouders, trauma’s, (voortgezet)
onderwijs
Ontwikkeling:
o Van zonde naar ziekte
o Van verantwoordelijkheid kind, naar verantwoordelijkheid
ouders, naar totaal geen schuld
o Van discipline, straffen, autoritair kalmte, zachtaardig,
liefdevol, begrip
- Ideeën over oorzaak en verantwoordelijkheid bepalen aanpak
opvoeding
Diagnose voordeel voor moeders en kinderen
Ontwikkeling jeugd(straf)recht
Tot 19e eeuw: langzame erkenning van het kind
Vanaf 1811: Code pénal
- Voor kinderen < 16 jaar: oordeel des onderscheids (= bewust
spijtgevoel)
NEE: teruggeven aan ouders/ heropvoeden in verbeterhuis
JA: straf
o 7,5 jaar gevangenisstraf voor Geertje en Maria van 5 en 9
jaar
- Beslissing ligt bij rechter