Methodologie van sociaalwetenschappelijk onderzoek
WEEK1
Model 1: het onderzoeksproces
Kennisclip M1.1
Je begint meestal met de keuze van een thema en formulering van een onderzoeksvraag -- de
verschillende soorten onderzoeksvragen komen aan het slot van de clip aan bod.
Hoofstuk 1: (Bryman's SRM)
De elementen van het onderzoeksproces
1) Onderzoeksvraag: is heel belangrijk!!
4 soorten vragen in de juiste volgorde:
- Exploratief (inventarisatie): Een verkennende vraag gericht op het in kaart brengen
van een onderwerp. Voorbeeld: "Welke soorten mentale gezondheidsproblemen zijn
er?" Dit type vraag onderzoekt wat er bestaat en welke factoren mogelijk van invloed
zijn, zonder direct oorzaken of relaties te zoeken.
- Beschrijvend: Deze vraag probeert de omvang of kenmerken van een fenomeen te
bepalen. Voorbeeld: "Hoe groot is de groep studenten in Nederland die psychosociale
problemen heeft?" Dit type vraag richt zich op het kwantificeren of beschrijven van
een situatie.
- Verklarend (waarom?): Een vraag die dieper ingaat op oorzaken of factoren die een
rol spelen. Voorbeeld: "Welke factoren hebben een negatieve of positieve invloed op
de psychosociale gezondheid van Nederlandse studenten?" Deze vraag zoekt naar
verbanden en probeert de redenen achter een bepaald fenomeen te begrijpen.
- Evaluatief (hoe effectief?): Dit type vraag beoordeelt de effectiviteit van een
interventie of programma. Voorbeeld: "Hoe effectief is een interventie om stress onder
studenten te verminderen?" Deze vraag onderzoekt hoe goed iets werkt en kan ook
voor- en nadelen van verschillende opties in kaart brengen.
Geen onderzoeksvraag? Dat kan, maar het is wel heeel moeilijk.
2) Literatuur bestuderen: Hij komt overal terug, bij elke fase van het onderzoek
(ander boek zet theorie zo neer)
,3) Concepten en theorie
4) Selectie van onderzoekseenheden
5) Data-verzameling
6) Data-analyse
7) Rapportage
Ontwerp van een onderzoek: bevat heel veel.
Wie ga je interviewen?
Waar ga ik de mensen vinden?
De tijdsdementie (hoelang gaat het onderzoek duren)
Kennisclip M1.2
Het onderscheid tussen sociaalwetenschappelijk onderzoek en "alledaags"
onderzoek
- Het verschil tussen 'het zoeken naar antwoorden' op een alledaagse manier en het
zoeken naar antwoorden door het doen van wetenschappelijk onderzoek
3 punten van
- Systematisch: bewuste planning, duidelijk onderzoeksproces
contrast: intuïtief, ad hoc. Dit kan bijvoorbeeld leiden tot ‘confirmation bias’
(bevestigen-vertekening): selectief zoeken naar informatie en/of alleen waarde hechten
aan informatie die je eigen idee en overtuiging bevestigt.
- Transparant: controleerbaar, open voor kritiek: uitleg en reflectie over hoe je tot
kennis bent gekomen.
Contrast: ondoorzichtig en dogmatisch
- Empirisch bewijs (data) geeft de doorslag (vs. Speculatie, eigen ideeën)
Contrast tussen empirisme (kennis vergaren via onze zintuigen/ waarnemingen, zie
key concept 2.1) en rationalisme (kennis vergaren via denken, redeneren)
, Onderzoek is niet altijd eenvoudig en kan niet altijd via een “reconstructed logic” dus
duidelijke stap-voor-stap procedure, maar is vaak wat rommeliger (logic in practice).
Conclusie is dat je moet reflecteren over de verschillende keuzes die je hebt gemaakt uit de
praktijk en dat het natuurlijk kan zijn en dat je niet altijd de goeie keuze hebt gemaakt, maar
dat je er wel op kan reflecteren wat de gevolgen zijn.
Kennisclip M1.3: De rol van theorie in onderzoek
Richting van theorieontwikkeling
Deductie- richting = van theorie naar concrete hypothese, (data-verzameling en hypothese)
Uitspraak 1. Alle mensen zijn sterfelijk.
Uitspraak 2. Socrates is een mens
Conclusie: Socrates is sterfelijk.
Dus: Hypothesis to be tested: Socrates is sterfelijk
Deductie is gebaseerd op logische afleiding.
(Uitspraken is theorievorming)
Inductie = van specifieke observaties naar theorie.
Begint bij de observaties bij de empirie
Observatie 1. Alle zwanen die ik eergisteren zag, waren wit.
Observatie 2. Alle zwanen die ik gisteren zag, waren wit.
Conclusie: alle zwanen zijn wit.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sofieknook2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,66. Je zit daarna nergens aan vast.