Hoofdstuk 1: Inleiding
Inzicht in communicatie nuttig voor sociologen, politieke wetenschappers, sociaal-economische
wetenschappers, en communicatiewetenschappers
… (en anderen):
Media
Sociologie: media bv. een belangrijke socialisatiebron
Media socialiseert mensen om bepaalde normen en waarden aan te nemen die gelden binnen de
maatschappij. Media, ouders en vrienden hebben de grootste invloed.
- De maatschappij daagt de schoonheidsidealen uit, body positivity in de media is een
tegenkanteling.
- Series die heteroseksuele normen uitdagen.
Politiek
Media is zeer belangrijk deel van democratie en beïnvloed de publieke opinie. Politici gebruikt sociale
media om achterban te behouden en in te spelen op de jongere generaties. Dit beïnvloedt onze
politieke keuzes. De media kan bepaalde onderwerpen voorop dragen, waardoor het maatschappelijk
belang groeit en het ook op de politieke agenda komt.
Social profit organisaties
Influencers mengen zich meer en meer met politieke (populaire) onderwerpen. Zijn een belangrijke
actor in sociaal engagement en politiek engagement van de jongeren.
Inmengingen bij verkiezingen. Chatbots zijn geautomatiseerde bots die bepaalde persoon voorstelt
en een bepaalde mening pushen. De Russische overheid kon zich op die manier inmengen in de
verkiezingen van Amerika.
Influencer marketing, promoten bepaalde merken of thema’s. Zijn bekend geworden door hun
loutere zelfpresentatie.
Pers en communicatieverantwoordelijken
Cruciale rol van journalisten in democratie. Rol om objectieve informatie te verschaffen en door te
geven aan burgers, hierdoor maken burgers keuzes op vlak van politiek, engagement, belangrijk voor
civiele participatie.
Cruciale rol van communicatieverantwoordelijken. Bart de Pauw had beter gewacht op zijn
communicatieverantwoordelijke voor hij publiek had gesproken want zijn boodschap is niet goed
gevallen.
CommunicatieWETENSCHAP
We willen bepaalde wetmatigheden en patronen ontdekken uit de samenleving. Causaliteit
vastleggen (oorzaak en gevolg). Diepte interviews, surveys, experimenten doen om deze causaliteiten
te achterhalen.
Wetenschappelijke literatuur (artikels in academische “journals”, boeken,…)
,Social learning theory
Wij als mensen kunnen leren door naar andere mensen te kijken, door het observeren van andere
mensen hun gedrag, kunnen wij dit gedrag ook naleven. Als ik zie dat iemand een uitspraak doet
waarop verontwaardigd wordt gereageerd, ga ik zo’n uitspraak niet doen. Men gaat het gedrag
adapteren als het sociaal is aanvaard, grotere kans dat het wordt overgenomen.
Kan het spelen van gewelddadige videogames invloed hebben op gewelddadig gedrag?
The anxious generation – Jonathan Haidt
Hij heeft een boek geschreven over de epidemie van sociale media die zorgt voor mentale
ongezondheid.
Valeknburg heeft een onderzoek gedaan naar heel wat andere oorzaken van die toename voor
mentale ongezondheid. Hij wilt een tegenkantelingen brengen tegen het boek van Haidt. Deze
debatten benadrukken hoe belangrijk communicatiewetenschappen is. De wisselwerking tussen
verschillende argumenten zorgen ervoor dat er geen drastische beslissingen worden genomen in
verband met sociale media.
Relatief jonge discipline
Invloed van propaganda werd onderzocht na WOII. Artistoteles heeft belangrijke invloed gehad op
componenten.
Waarom is het dat sommige personen zoveel invloed kunnen hebben op andere en die kunnen
overtuigen om dingen te doen die ze normaal niet zouden doen.
- Ethos: charisma, persoonlijkheid van de spreker
- Pathos: inspelen op emoties van publiek; vooral politieke figuren en partijen (Trump)
- Logos: logica van argumentatie, cijfers en onderzoeken gebruiken
Hoofdstuk 2: Basisconcepten en modellen
Wat is communicatie?
1. Overdracht of uitwisseling van informatie
2. Verbinding of verkeer
Overdracht van informatie waar de klemtoon ligt op de zender, eenrichtingsverkeer. Uitwisseling van
informatie waar de klemtoon ligt op het gemeenschappelijk maken van ideeën. Dit is een dynamisch
proces.
Een definitie van communicatie is goed wanneer zij:
- Bruikbaar of operationeel is binnen een bepaalde wetenschappelijke visie
- Logisch of coherent is
- Niet tegengesproken wordt door de waarneembare werkelijkheid en
- Toelaat het gedefinieerde nauwkeurig te onderscheiden van andere maatschappelijke
verschijnselen
Voorbeelden wetenschappelijke definities
Communication is a process whereby people assign meanings to stimuli in order to make sense of the
world (Trenholm, 1999)
,Every communication act is viewed as a transmission of information, consisting of discriminative
stimuli, from a source to a recipient (T. Newcomb, 1966)
Communication is “the transmission of information, ideas, emotions, skills, etc. by the use of
symbols, words, pictures, figures, graphs, etc. (B. Berelson & G. Steiner, 1966)
Communication is the verbal interchange of thought or idea (J.B. Hoben, 1954)
In the most general sense, we have communication wherever one system, a source, influences
another, the destination, by manipulation of alternative symbols, which can be transmitted over the
channel connecting them. (Osgood et al. , 1957)
Communication may be defined as “social interaction through messages” (Gerbner, 1967)
Human communication has occurred when a human being responds to a symbol. (Cronkhite, 1976)
Communicatie is een proces waardoor een zender bewustzijnsinhoud overdraagt of tracht over te
dragen aan een of meerdere ontvangers en dit door middel van een kanaal, signalen en tekens.
(Fauconnier, 1973)
Twee belangrijke perspectieven
Processchool
Ziet communicatie als transmissie, overdracht van de communicatie die start bij de zender. De focus
ligt op de zender die de informatie gaat omzetten in bepaalde stimuli door te coderen. Zien
communicatie als zender die de ontvanger wil beïnvloeden. De ontvanger gaat die boodschap
decoderen, woorden leren begrijpen en interpreteren.
Communicatie is een beïnvloedingsproces. Dit wil zeggen dat het ook fout kan gaan en er geen
beïnvloeding is, bv. wanneer de drie pijlers niet zijn voldaan.
De basis ligt bij psychologie en sociologie.
Betekeniscreatieschool
Dynamisch proces waar zender en ontvanger met elkaar in gelijke hoogte staan. Er is geen beoogd
effect, het gaat om het uitwisselen van gedachtes. De boodschap die men uitzendt kan een totaal
andere betekenis krijgen aan de hand van wie de ontvanger is.
Afwijkingen tussen zender en ontvanger niet noodzakelijk als “fout” beschouwd, maar bv. als
verschillen in de biografie in de ontvangers.
Zender plaatst post met filters en fotoshop, ontvanger gaat hier een totaal andere betekenis aan
geven omdat de schoonheidsidealen voor hem niets uitmaken. De interactie hangt dus af van hoe de
boodschap betekenis krijgt.
Je gaat vooral kijken naar producten van communicatie. Welke betekenis krijgen reclamespots.
Controverseren en breekpunten
Er zijn een aantal belangrijke breek of discussiepunten te onderkennen wanneer men communicatie
probeert te definiëren.
Voorbeelden
- Eenrichtingscommunicatie
, - Geen communicatie
- Geen communicatie want geen beïnvloedingsproces / wel communicatie omdat publiek
aangeeft dat het niet grappig is
Intentionaliteit
Heeft de zender/ontvanger bedoeling om de boodschap uit te zenden of te ontvangen.
Volgens de teleologische opvatting is er dus slechts sprake van echte communicatie wanneer een
persoon intentioneel een boodschap uitvoert en een persoon die intentioneel ontvangt.
Volgens de gedragsopvatting is communicatie veel ruimer dan dat. Alle gedrag van mensen is
communicatief. Vermits mensen zich niet niet-gedragen kunnen, kan men onmogelijk niet-
communiceren.
Geslaagdheid
“Er was communicatie tussen ons”, “De zanger had communicatie met zijn publiek”, “Zij praatten wel,
maar communiceerden niet…”
Geslaagde communicatie (GC) = transmissie van de boodschap (T) + gewilde doelpubliek en ontvangst
(Ox) + gewilde interpretatie (Ib) + gewilde uitkomst (Ub)
Richting
Eenrichtingsverkeer: massacommunicatie. Zender zendt een bepaalde film uit.
- Volgens de processchool is dit voldoende
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper manonjans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.