Aantekeningen Mens tot Cel
THEMA 1 BOUWPLAN EN ONTWIKKELING
MA 14-10-24
HC-01 Bouwplan: van mens tot cel
• Moore clinically oriented anatomy
• Histology a tekst and atlas
• https://metymology.ch/
Macroscopische (inwendige bouw lichaam, zoals deze met het blote oog is waar te nemen)
Microscopisch (structuren van cellen en weefsels, wat niet met het blote oog te zien is)
-Hoe te leren: 1. Lezen opdracht + leerdoelen → 2. Bestuderen literatuur → 3. Hoorcollege
verwerken →4. Maken opdracht → 5. Responsiecollege → 6. begrippenlijst
HC-02 Bouwplan: geschiedenis van de anatomie 1 (geen tentamenstof)
-Andreas Vesalius, een humanist, schreef de ‘humani corporis fabrica’ (een atlas over anatomie)
en bestudeerde lijken om de anatomie te onderzoeken, in het anatomische theater werden en
de lichamen van geëxecuteerde misdadigers bestudeerd → Petrus Pauw was Leidse volgeling
-Tijdens de ‘anatomica nova’ werden microscopen en prepareertechnieken uitgevonden
-De anatomie van de hersenen werd beschreven (20e eeuw) ‘atlas anatomicum cerebri humani’
-Herman Boerhaave (1668-1738), leermeester van heel Europa
HC-03 Bouwplan: algemeen
Anatomie = wetenschap van de in- en uitwendige vorm, structuur en organisatie van organismen
▪ Belangrijk voor: lichamelijk onderzoek, interpretatie van beeldvormende onderzoek,
chirurgische benaderingen, relaties van organen onderling
▪ De ‘anatomische positie’ = met handpalmen naar buiten
▪ Anatomische vlakken
- Frontaal (‘voorhoofd’) / coronaal (‘kroon’) = voor → achter
- Transversaal (‘overstekend’) / axiaal (‘as’) = onder → boven
- Sagittaal (‘pijl’) = links → rechts
▪ Richtingen en posities
- Ventraal (buikzijde) → Dorsaal (rugzijde)
- Craniaal (schedelzijde) → Caudaal (staartzijde)
- Proximaal (dichterbij) → Distaal (verder van lichaam)
- Palmair (kant van de palm) → Plantair (kant van de voetzool)
- Anterior (voor) → Posterior (achter)
- Superior (boven) → Inferior (onder)
- Lateraal (zijkant) → Mediaal (midden)
▪ De lichaamsslagader (= aorta) volgorde vanaf hart:
- Aorta ascendens = stijgende deel
- Arcus aortae (aorta boog) = gaat naar achter
- Aorta descendens = dalende deel
▪ … thoracalis, deel in de borst
▪ … abdominalis, deel in de buik
- Arteria iliaca communis dextra(R) en sinistra(L) = in bekkenbodem / darmbeen
▪ A. iliaca externa dex. en sin. = deel van gesplitste communis dat meer aan de
zijkant van het lichaam ligt (loopt door liesregio naar bovenbeen)
▪ Femoralis communis dex. en sin. = deel van aorta na iliaca externa
,Rompwand en extremiteiten (= armen en benen)
- Romp bestaat uit het abdomen en de thorax
→ scheiding = het diafragma: een spier die
centraal staat in de ademhaling
→ de respiratoire spier (koepelvormig)
→ positie diafragma bepaald positie organen
→ niet volledig afgesloten want onderste holle Spieren in thorax
ader loopt erdoor en moet niet worden dichtgeknepen
- Rompwandspier = spier die zowel zijn origo als insertie (aanhechting) in de rompwand heeft
- De schoudergordel: sleutelbeen (clavicula) en schouderblad (scapula)
→ hoort bij de extremiteiten
- De bekkengordel: heupbeen (os coxae) en heiligbeen (os sacrum)
→ is samengegaan met de romp want is belangrijk voor stabiliteit van de romp
-Spieren in de rompwand: m. intercostalis externus (‘tussenrib buiten’)
→ functie: (hulp)ademhalingsspieren
HC-04 Bouwplan: rompwand
De bouwelementen van het skelet zijn op elk segmentaal niveau identiek.
-De wervelkolom bestaat 5 regio’s
• 7 cervicale (nek) wervels (1)
• 12 thoracale (borst) wervels (2)
• 5 lumbale (lende) wervels (3)
• 5 (gefuseerde) sacrale (heiligbeen) wervels (4)
• 3 of 4 gefuseerde coccygeale (staartbeen) wervels (5)
o De 5 regio’s zijn verbonden met: synoviale gewrichten, tussenwervelschijven, ligamenten
o Intrinsieke spieren (zit direct aan bepaald lichaamsonderdeel, bv hand)
o Extrinsieke spieren (zit in omgeving van een bepaald lichaamsonderdeel, bv. onderarm)
-Standaard wervel (vertebra)
• Corpus vertebrae (wervellichaam)
• Lamina arcus vertebrae (platte deel wervelboog)
• Pediculis arcus vertebrae (boogvoetjes)
• Processus spinosus (doornuitsteeksel dorsale zijde)
• Twee processi transversi (dwarsuitsteeksels laterale zijde)
• Processus articularis (de plek waarmee de wervel vastzit
aan de volgende wervel)
• Gewrichtsonderdelen
Iedere wervel heeft een rib! → ze groeien alleen niet altijd door
,De rib op plek C7 = ‘cervicale rib’ of ‘halsrib’ → thoracalisatie → thoracale rib geworden
De eerste twee cervicale wervels C1 en C2 zorgen ervoor dat het hoofd kan knikken en draaien
-Bewegingen van de romp
o De stand van de gewrichtsvlakken bepaalt beweging
per niveau → tussenwervelschijven ‘discus
intervertebralis’ = zakjes met vocht voor flexibiliteit
en dienen als stootkussen
→ gewrichtsvlakjes aan de achterkant bepalen welke
kant de beweging op kan gaan
, • Flexie/extensie = buigen en strekken (voor en achter)
• Lateroflexie = zijwaarts buigen (heen en weer)
• Rotatie = het draaien van de romp
Ribben: bovenste 7 = werkelijke ribben / 8-10 = valse ribben /
11-12 = zwevende ribben
-Tussen de ribben zitten tussenribspieren (intercosta) →
samentrekken → inademen
• Musculi intercostales externi (buitenste)
trekt ribben omhoog bij aanspannen → in
• Musculi intercostales interni (binnenste)
trekt ribben omlaag bij aanspannen → uit
• Musculi intercostales intimi (aller binnenste)
verkleinen borstholte → uit
• Musculus transversus thoracis,
ligt onder intimi en vernauwt borstkans → uit
o Hulpademhalingsspieren: musculi scaleni (3x),
- Vergroten longen door de bovenste twee ribben
omhoog te trekken
- Zorgen voor de beweging en rotatie van de nek
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper suzywilson. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
