Het bestand bevat een samenvatting van de stof, aantekeningen van de docent (mr. A. Keizer) en uitwerkingen van de casus. Het bestand is uitgebreid en compleet. Aan de hand van deze aantekeningen heb ik een 9 gehaald voor het vak!
Bijeenkomst 4 Geschillen in de Onderneming
Ontslag statutair directeur
Inleiding
De statutair directeur bevindt zich naar zijn aard op het snijvlak van het vennootschapsrecht en het arbeidsrecht.
Daar waar geschillen in een onderneming zich toespitsen op een geschil tussen bestuurder(s) aan de ene kant en
de aandeelhouders c.q. Raad van Commissarissen aan de andere kant, komt dit snijvlak met name pregnant
naar voren.
De regels betreffende de benoeming en het ontslag van de statutair directeur worden niet enkel beheerst door
Boek 2 BW, maar ook door Boek 7 Titel 10 BW (het arbeidsovereenkomstenrecht). Zelfs het
medezeggenschapsrecht doet zich daarbij gelden (art. 30 WOR).
Voor de benoeming van een statutair directeur is een besluit nodig (art. 2:242 BW/2:272 BW). Het verrichten van
bestuurshandelingen of gewekt vertrouwen is onvoldoende om een dergelijke benoeming aan te nemen met alle
mogelijke gevolgen van dien (lit/jur. 4.13, 4.21, 4.23). Naast de benoeming zal de statutair directeur vaak tevens
op grond van een dienstverband zijn verbonden aan de vennootschap. Hierdoor zijn de arbeidsrechtelijke
bepalingen van toepassing op de contractuele rechtsbetrekking van de directeur met de vennootschap.
Voor het ontslag van een statutair directeur gelden vennootschapsrechtelijke vereisten zoals bijvoorbeeld ten
aanzien van de besluiten (art. 2:14 BW) en de totstandkoming van besluiten (art. 2:15 lid 1 sub a BW jo. 2:224 lid
2 BW, 2:225 BW, 2:227 lid 4 BW, 2:219 BW etc.), zoals de raadgevende stem van de statutair directeuren in een
aandeelhoudersvergadering (art. 2:227 lid 4 BW), (lit/jur. 4.7). Voorts geldt de vennootschapsrechtelijke
redelijkheid en billijkheid (art. 2:8 BW), waaruit in het geval van ontslag onder andere het beginsel van hoor en
wederhoor voortvloeit (art. 2:15 lid 1 sub b BW jo. 2:8 BW). De gevolgen van het niet voldoen aan deze
vennootschapsrechtelijke vereisten kan leiden tot nietigheid en
vernietigbaarheden (lit. 2.1).
Het debat over de bijzondere positie van een statutair directeur wordt in belangrijke mate beheerst door de
zogeheten 15 april arresten (lit/jur. 4.14, 4.20). In deze arresten is kort gezegd beslist dat in het algemeen niet
kan worden onderscheiden tussen het ontslag als statutair bestuurder en de beëindiging van het dienstverband
van de directeur-werknemer. Dat is anders indien sprake is van een andersluidende afspraak of een
opzegverbod, hoewel het opzegverbod tijdens ziekte naar analogie van art. 7:670 lid 1 BW niet geldt indien de
statutair directeur is opgeroepen na de uitnodiging tot de aandeelhoudersvergadering (lit/jur. 4.12).
Vanuit arbeidsrechtelijk oogpunt wordt het ontslag van de statutaire directeur dus in de regel tevens gezien als
een opzegging van de arbeidsovereenkomst. Daarbij is het zaak te onderkennen dat de statutair bestuurder ten
opzichte van de gewone werknemer minder bescherming heeft. Dit blijkt onder andere uit het feit dat het ontslag
van een statutair directeur niet preventief wordt getoetst (art. 7:671 lid 1 sub e BW).
Gezien de arbeidsrechtelijke verhouding dient teven de contractuele of wettelijke opzegtermijn in acht te worden
genomen. Indien de opzegtermijn niet wordt gehanteerd, leidt dit tot een schadeplichtig (onregelmatig) ontslag
(art. 7:672 lid 9 BW). Voor wat betreft de vergoeding geldt het volgende onder de Wwz: de werkgever is een
vergoeding verschuldigd gelijk aan het bedrag van het in geld vastgestelde loon over de termijn dat de
arbeidsovereenkomst bij regelmatige opzegging had behoren voor te duren (art. 7:672 lid 9 BW). Als de
werkgever de arbeidsovereenkomst van de statutair directeur heeft opgezegd zonder daarvoor een voldragen
redelijke ontslaggrond te hebben (art. 7:669 lid 3 BW), kan hij op grond van art. 7:682 lid 3 BW de rechter
verzoeken hem een billijke vergoeding toe
te wijzen (lit/jur. 4.25, 4.26). De rechtspositie van de statutair directeur is dus sterk verbeterd als gevolg van de
Wwz.
De positie van de statutair directeur staande op het snijvlak tussen het vennootschapsrecht en het arbeidsrecht
brengt per definitie een spanningsveld met zich mee. Zo kan op grond van art. 2:132 lid 3 BW de statutair
directeur van een beursvennootschap geen arbeidsrelatie meer hebben de genoteerde vennootschap. Over de
vraag of de jurisprudentie van de 15 april-arresten (lit/jur. 4.14) ook in die situatie van toepassing is, heeft het Hof
een arrest gewezen dat op het tegendeel wijst (lit/jur. 4.26). In de rechtspraak is bovendien uitgemaakt dat de
bijzondere positie niet in de weg staat aan zekere instructiemogelijkheden door de aandeelhouders, met name in
concernverband. Het niet opvolgen van dergelijke instructies kan een grond zijn voor ontslag (lit/jur. 4.6). Dat
staat op gespannen voet met de arbeidsrechtelijke bescherming van Boek 7 Titel 10 BW. Dat betekent echter niet
dat een onzorgvuldig vennootschapsrechtelijk ontslag geen gevolgen kan hebben voor de billijke vergoeding waar
de statutair directeur ex art. 7:682 lid 3 BW aanspraak op kan maken. Van een ‘muizengaatje’ kan dan niet meer
gesproken worden, nu het voor de statutair directeur een karakter lijkt te krijgen van een gapend gat.
Casus
1.2 CASUS
1
, Automated Superior Services Holding B.V. (de “holding”) is een vennootschap dat zich
toelegt op de automatisering van bedrijfsprocessen.
Holding: hoe zat het ook alweer:
Een moedermaatschappij is in de meeste gevallen een ‘lege’ holding, dit wil zeggen dat het zelf niets produceert,
maar enkel de eigenaar is van de andere bedrijven. Het is de vaak van de moedermaatschappij om toezicht te
houden op de ondernemingen die door de dochtermaatschappij gevoerd worden.
Wat is het verschil tussen een holding en een BV?
Een holding is een passief houdster van aandelen in een BV. Een holding wordt gebruikt als kapstok om
onderliggende BV’s onder te hangen. Je kunt allerlei waardevolle zaken of aandelen in de BV holding houden.
Hoe verhoudt een holding zich met een werkmaatschappij?
Een werkmaatschappij is waar de ondernemersactiviteiten, oftewel dagelijkse werkzaamheden plaatsvinden. Van
hieruit stuur je jouw facturen, ontvang je de inkomsten en betaal je de kosten. De ondernemer is eigenaar van de
holding en de holding is eigenaar van de werkmaatschappij.
De holding is in Maastricht gevestigd en houdt 3 overige werkmaatschappijen. Bij de holding werken 255
werknemers, waarvan 150 werknemers op een aparte handelsvestiging in Amsterdam. De totale ASS groep heeft
zo’n 2.000 man in dienst. 80% van de aandelen van de Vennootschap zijn via een zgn. Share Purchase
Agreement gedateerd 15 oktober 2018 in handen gekomen van een Amerikaanse vennootschap Interflex Inc.
Wat is een Share Purchase Agreement?
Een wettelijk contract tussen de verkoper en de koper waarin de specifieke aantal aandelen wordt vermeld tegen
de aangegeven prijs. Deze overeenkomst bewijst dat de verkoop en de voorwaarden daarvan onderling zijn
overeengekomen.
(Interflex), met hoofdvestiging in Palo Alto, Californië. Twaalf (12) % van de aandelen in het uitstaand kapitaal van
de holding zijn in eigendom van Luctor B.V. (Luctor), gehouden door drie private investeerders. De resterende 8
% van de aandelen is in handen van STAK ASS (Stichting Administratiekantoor ASS), welker aandelen zijn
gecertificeerd; de certificaten van
aandelen zijn uitgegeven aan de 42-jarige CEO, mevrouw van Binsbergen (4%) en de 58-
jarige CFO, de heer Cietz (4%). Het bestuur van de STAK bestaat uit dezelfde CEO en CFO.
De STAK, private investeerders en Interflex Inc. hebben de onderlinge relatie neergelegd
in een aandeelhoudersovereeenkomst (Shareholders’ Agreement).
Op het niveau van de holding is een centrale ondernemingsraad. De werkmaatschappijen
alsook de handelsvestiging van de holding hebben elk een eigen ondernemingsraad. De
holding is een gewone vennootschap zonder structuurregime en zonder Raad van
Commissarissen.
De Raad van Bestuur bestaat uit voornoemde CEO en CFO. Het handelsregister geeft aan
dat beiden statutair directeur bij de Vennootschap zijn. Dat is geen verrassing: zij
vertegenwoordigen de Vennootschap al sinds hun beider indiensttreding in 2000. Het
bestuur van de werkmaatschappijen bestaat enkel uit de holding, terwijl de
handelsvestiging wordt geleid door een Executive Vice-President.
Mevrouw van Binsbergen heeft een totaal vast inkomen van EUR 250.000,- bruto en de
heer Cietz heeft een totaal vast inkomen van EUR 150.000,- bruto.
De statutaire bestuurder maakt bij ontslag aanspraak op een billijke vergoeding ex. art. 7:682 lid 3 BW. Het New
Hairstyle arrest is van toepassing op de billijke vergoeding van art. 7:682 lid 3 BW.
In artikel 7:682 lid 3 BW vinden we een a-grond en een b-grond:
a-grond: strijd met artikel 7:669 BW. Dit is het alternatief voor herstel van de arbeidsovereenkomst.
b-grond ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van de werkgever.
Artikel 7:682 lid 3 compenseert de bestuurder voor ernstig verwijtbaar handelen van de werkgever. Er is geen
sprake van een punitief element.
Toepassing van de billijke vergoeding
Uit het New Hairstyle arrest kunnen de volgende handvaten worden afgeleid:
De rechter moet de billijke vergoeding vaststellen op een wijze die en op het niveau dat aansluit bij de
uitzonderlijke omstandigheden van het geval. De rechter dient in de motivering van zijn oordeel inzicht te
geven in de omstandigheden die tot de beslissing over de hoogte van de vergoeding hebben geleid
(rechtsoverweging 3.4.2.). Daarbij mag rekening worden gehouden met de gevolgen van het ontslag,
indien en voor zover die gevolgen zijn toe te rekenen aan het aan de werkgever te maken verwijt.
Rechtsoverweging 3.4.4: bij het vaststellen van de billijke vergoeding ex. art. 7:681 mag rekening
worden gehouden met het loon dat de werknemer zou hebben genoten als hij de opzegging zou hebben
vernietigd.
Het hangt af van de omstandigheden welke verdere duur van de arbeidsovereenkomst daarbij in
aanmerking moet worden genomen, waaronder of rechtmatig ontslag op termijn mogelijk zou zijn
geweest.
Billijke vergoeding moet worden begroot als reëel en redelijk alternatief voor herstel.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maastrichtuniversiteit1996. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
