Samenvatting artikelen
Recht in Pedagogiek en
Onderwijs
Inhoudsopgave
1. Children’s rights in juvenile justice – United Nations Committee (2019)......................................................2
1. Concluding observations on the fourth periodic report of the Netherlands – Committee on the Rights of
the Child (2015)............................................................................................................................................. 4
2. Verdrag inzake de Rechten van het Kind – Verenigde Naties (1989)............................................................6
3. Bezinning op Interlandelijke Adoptie – Raad voor strafrechttoepassing en Jeugdbescherming (2016)..........9
5. Foutenculturen in de jeugdzorg ‘zo doen we dat hier’ – Peer van der Helm (2019)....................................13
6. Beslisbevoegdheid van pleegouders: België als gidsland – M.R Bruning (2018)..........................................14
7. Toezichtvisie IGJ ‘Terughoudend en zorgvuldig omgaan met onvrijwillige en verplichte zorg - Inspectie
Gezondheidszorg en Jeugd (2019)................................................................................................................ 15
8. Factsheet gesloten jeugdhulp Jeugdwet: plaatsing gesloten jeugdhulp vrijwillig kader - Vereniging van
Nederlandse Gemeenten (2016)................................................................................................................... 17
9. The Best Interest of the Child in Cases of Migration International Journal of Children’s Rights – Kalverboer,
Beltman, van Os, Zijlstra (2017).................................................................................................................... 18
10. Unaccompanied children in the Netherlands: Legislation, policy, and care - Zijlstra, Rip, Beltman, Van Os,
Knorth, Kalverboer, (2018)........................................................................................................................... 19
11. Jeugdrecht en jeugdhulp – Bruning (2016).............................................................................................. 20
12. Young children’s perspectives on resolving social exclusion within inclusive classroom – de Leeuw, de
Boer, Beckmann, van Exel, Minnaert (2019)................................................................................................. 23
13. Landelijke inventarisatie aansluiting onderwijs en jeugdhulp – Van der Grinten, Walraven, Kooij, Bomhof,
Smeets, Ledoux (2018)................................................................................................................................. 24
14. Herstelrecht in jeugdstrafzaken in Nederland, waar staan we? – Wolthuis & Berger (2017).....................27
, 1. Children’s rights in juvenile justice – United Nations Committee
(2019)
Doelen van deze General Comment:
- Om een duidelijk beleid rondom jeugdrecht te creëren moet je kijken naar verschillende
artikelen uit het Kinderrechtenverdrag (CRC) (niet alleen 2,3,6, en 12) (ook bijv. 4 en 39)
- Om duidelijkheid te creëren over het instellen van een minimale leeftijd voor criminele
verantwoordelijkheid, is het van belang om ook op de hoogte te zijn van de maximumleeftijd
- Het gebruik van alternatieve methoden bevorderen
- Een eerlijk traject garanderen voor kinderen
Jeugdrecht: de belangrijkste beginselen van een veelomvattend beleid
- Non-discriminatie (artikel 2)
o Alle kinderen moeten onder gelijke omstandigheden, gelijk behandeld worden.
- Belang van het kind (artikel 3)
o Het belang van het kind moet bij alle beslissingen voorop staan
- Het recht op leven, overleven en ontwikkelen (artikel 6)
o Programma’s om jeugddelinquentie te voorkomen
o Ontwikkeling kinderen stimuleren
- Het recht om gehoord te worden (artikel 12)
o Kinderen mogen hun mening uiten
- Waardigheid (artikel 40 (1))
o Oog voor de waardigheid van het kind
Jeugdrecht: de belangrijkste elementen van een veelomvattend beleid
Moet omgaan met de volgende belangrijkste elementen:
- Voorkomen van jeugdcriminaliteit
o Goede omgeving voor een kind creëren om zo de ontwikkeling goed te stimuleren.
Goede omgeving = kleinere kans op jeugdcriminaliteit
o Preventieprogramma gericht op het ondersteunen van families in kwetsbare situaties
- Interventies zonder toevlucht te nemen naar gerechtelijke procedures en interventies, in het
kader van gerechtelijke procedures
o Alleen als dit gepast is natuurlijk
o Kind moet gerechtelijke hulp kunnen krijgen als hij dit wenst
o Een zaak moet afgesloten kunnen worden. Dossiers hiervan moeten uiteindelijk
vernietigd worden
- De minimumleeftijd voor strafrechtelijke aansprakelijkheid en de leeftijd van strafbare
meerderheid/ bovenste leeftijdsgrens van het jeugdstrafrecht
o Kinderen onder een bepaalde leeftijd, die de wet hebben overtreden kunnen niet
verantwoordelijk worden gehouden. Minimumleeftijd van 12 jaar oud vastgesteld
door de commissie. Dit verschilt per land. Maximumleeftijd 18.
- Garantie tot een eerlijk proces
o Kijken naar verschillen jongens en meisjes: wat hebben ze nodig?
o Iets moet strafbaar zijn op het moment dat het wordt uitgevoerd om vervolgd te
mogen worden
o Jongeren hebben het recht gehoord te worden
o Informatie moet zo snel mogelijk aan de jongere gegeven worden
o Gerechtelijke bijstand
o Kort proces. Ouders aanwezig (tenzij in nadeel van jeugdige)
o Geen dwangmatige, onmenselijke, denigrerende behandeling
o Respect voor privacy
- De vrijheidsbeneming, waaronder voorlopige hechtenis en na het proces opsluiting
2
, o Het arresteren, vasthouden of gevangenhouden van een kind moet volgens de wet
zijn en als laatste redmiddel op korte termijn.
o Geen enkel kind mag onrechtmatig of willekeurig worden beroofd van zijn/haar
vrijheid
o Jongere in detentie mag niet naar een volwassenengevangenis
o Recht om contact te houden met familie d.m.v. bezoeken en correspondentie.
o Vastgehouden in op een locatie zo dicht bij het huis als dit mogelijk is.
o Recht op zorg
- De nazorg en re-integratie diensten en het toezicht op deze maatregelen
- Bijzondere gevallen
o Kinderen in terroristische/extremistische groepen
Schending van de rechten van het kind
Nadruk op het behandelen van deze jongeren als slachtoffer
o Informele gerechtssystemen
Bijv. internationale mensenorganisaties
Kan spanning zijn tussen rechtssysteem land en tussen zulke organisaties
Informele processen en resultaten moeten worden afgestemd op het
staatsrecht en met juridische en procedurele garanties.
De organisatie van jeugdrecht
Om de beginselen te kunnen realiseren is een effectieve organisatie van het jeugdrecht nodig.
Een veelomvattend jeugdrecht heeft ook nog de volgende dingen nodig:
- Gespecialiseerde units binnen de politie, de rechtbank, het rechtssysteem, het openbaar
ministerie, alsmede gespecialiseerde verdedigers of andere vertegenwoordigers die
juridische of andere passende bijstand aan het kind te geven.
- Non-gouvernementele organisaties spelen een belangrijke rol. Goede samenwerking tussen
staat en organisaties is voordelig.
Bewustmaking en training
Jeugdcriminaliteit komt vaak negatief in het nieuws, terwijl weinig mensen weten wat eraan vooraf is
gegaan. Om meer begrip te creëren, raadt de commissie aan dat landen informatieve campagnes
opzetten om de bevolking hier meer bewust over te maken. Zo leren mensen beter hoe ze met
jeugdcriminaliteit om moeten gaan. Ook moet dit preventief werken.
Daarnaast moeten professionals een training krijgen over de CRC, om zo de kwaliteit van het
jeugdrecht te verbeteren.
Dataverzameling, evaluatie en onderzoek
De commissie maakt zich zorgen over het gebrek aan data op het gebied van:
- De aantallen en oorzaken van jeugdcriminaliteit
- Het gebruik en de gemiddelde duur van de voorhechtenis detentie
- Het aantal kinderen behandeld door toevlucht te nemen tot andere maatregelen dan een
gerechtelijke procedure (afleiding)
- Het aantal veroordeelde kinderen en de aard van de sancties die worden opgelegd aan hen
De commissie geeft aan dat landen hier data over moeten verzamelen. Ook moet er regelmatig
geëvalueerd worden over hun maatregelen. De mening van jeugd die hiermee in aanraking is
geweest, is erg belangrijk.
3
