Dit is een samenvatting van het vak Management Accounting en Controle (1310TEWBDK), gedoceerd door Guy Walraevens in 2024 (het eerste semester van academiejaar ). De samenvatting omvat de hoorcolleges (slides + notities) en de homework oefeningen, aangevuld met de handboeken (‘COST ACCOUNTING’,...
• Docenten:
o G. Walraevens – guy.walraevens@uantwerpen.be
o M. Dierckx – michiel.dierckx@uantwerpen.be
• Studiemateriaal:
o Handboek ‘COST ACCOUNTING’, A. Jorissen, F. Roodhooft, C. Van Liedekerke en G. Walraevens, de Boeck,
10de editie, 2021.
o Handboek ‘MANAGEMENT ACCOUNTING’, A. Jorissen, F. Roodhooft, de boeck, 8ste editie, 2021.
o Cases illustreren de theorie.
o Cases als ‘zelfstudie’.
o Voldoende oefeningen na elk hoofdstuk.
o BLACKBOARD:
▪ presentaties
▪ info werkcolleges
▪ aanbevolen oefeningen & oplossingen
▪ voorbeeldexamen
▪ eindresultaten cases ‘home work’
▪ lesopnames (verdwijnen na 2 weken, terug bij start kerstvakantie)
o Meer materiaal = beter voorbereiden
• Colleges:
o Hoorcolleges:
▪ Theorie wordt opgebouwd via concrete cases.
▪ Cases verschillend van cases handboek.
▪ HOME WORK: opgave & oplossing.
▪ Oplossing HOME WORK wordt niet opgenomen! (eindresultaat wel op Blackboard)
▪ Uitgebreide toelichting theorie in handboeken!
o Werkcolleges:
▪ 23.10 & 25.10
▪ 13.11 & 15.11
▪ 18.12 & 20.12
• Examenvorm:
o SCHRIFTELIJK
o 50 % cases
o 50 % meerkeuzevragen (preferentiële cesuur)
• Vragen
o M. Dierckx – michiel.dierckx@uantwerpen.be
o Vragen over oefeningen: voorbereiding opsturen
o Afspraak via mail!
3
,HOOFDSTUK 1: INLEIDING
1. EN 2. FINANCIAL EN MANAGEMENT ACCOUNTING
Management accounting
Financial accounting
Management controle
• Informatieverstrekking aan externen m.b.t. de • Inzicht verwerven in het kostengedrag en de
financiële toestand van een bedrijf om de juiste kostprijs van goederen, diensten, klanten of
beslissing te nemen markten
• Wie? Aandeelhouders, verstrekkers van leningen, • Informatieverstrekking aan het management om
werknemers hen toe te laten de juiste beslissingen te nemen
zodanig dat zij het bedrijf succesvol kunnen leiden
• Informatie zit vervat in de jaarrekening
• Strategische planning en beslissingen op lange en
• Meesten moeten jaarrekening publiceren (vroeger
korte termijn
betalen per jaarrekening, nu volledig vrij
(openbaar)) • Evaluatie van de prestaties van de onderneming en
haar afdelingen
• Belangrijke info voor externen!
• Niet publiekelijk!
• Niets te maken met accounting
• Op te splitsen in
o cost accounting
we willen een kostprijs berekenen in de
brede betekenis van het woord (niet
openbaar, info voor management om
beslissingen te nemen) → geen 1 juiste
kostprijs, je gaat een keuze moeten maken,
ook voor planning & budgettering
o Management accounting
Welke indicatoren om prestaties te meten?
(+ beloning?)
Budgetteren → kosten en opbrengsten hebben impact op eindproduct, en UW CASHFLOW
4
,HOOFDSTUK 2: BEGRIPPEN
Niet te kennen: 4.3: Kostenplaatsen, 5. Schatten van kostenfuncties, Appendix
1. KOSTEN EN KOSTPRIJS
CASE STUDY: Bedrijf “World sailor” vervaardigt standaardzeilboten & luxe zeilboten (2 soorten)
We willen de kostprijs van deze 2 zeilboten berekenen
(sterk vereenvoudigde & gecomprimeerde gegevens)
Standaardzeilboten Luxe Zeilboten (In)Direct? Vast/Variabel
Speciale verflaag (Zie verder) (Zie verder)
Beschilderd zeil
Serieproductie 100 40
HOUT €608.000 Direct Variabel
Verbruik in m² 6.000 1.600
Prijs per m² €80
ZEILEN €50.000 Direct Variabel
Verbruik in m² 1.000 400
Prijs per m² €30 €50
VERF €8.000 Direct Variabel
Verbruik in liter 500
Prijs per liter €16
FASE 1: PRODUCTIE ROMPEN
MACHINES Afschrijvingen €40.000 Indirect Vast
Machine-uren 600 400
Elektriciteit €60.000 Indirect Variabel
ARBEID Arbeidskosten €200.000 Direct Variabel
Directe arbeidsuren 1.500 2.500
Uurloon €50
FASE 2: BEVESTIGEN & SCHILDEREN ZEILEN
ARBEID Arbeidskosten €720.000 Direct Variabel
Directe arbeidsuren 4.500 7.500
Uurloon €60
PRODUCTIEHAL
VERWARMING €20.000 Indirect Vast
VERZEKERING €6.000 Indirect Vast
VERLICHTING €10.000 Indirect Vast
ADMINISTRATIEKOSTEN & VERKOOPKOSTEN €500.000 Indirect Vast
COMMISSIE VERKOPERS (%verkoopprijs) 5% 8% Direct Variabel
Verkoopprijs €15.000 €30.000
Afzet 80 30
Voorraad 20 10
• Je moet die bedragen registreren, anders kan je geen kostprijs berekenen
• Je moet het kunnen uitdrukken in waarde om een exacte kostprijs te kunnen berekenen
• Je moet denken in functie van het product (bijvoorbeeld aantal arbeidsuren per zeilboot registreren)
• 1 uurloon kan in de realiteit nooit correct zijn (in de realiteit wijkt dit zeer sterk af (verschillende categorieën van
arbeiders, verschillend uurloon) → in realiteit per categorie in kaart brengen
• Commissie is gelinkt aan verkoop (hoe meer je verkoopt, hoe meer commissie)
• We hebben niet alle geproduceerde boten verkocht (we hebben dus een voorraad → voorraadwaardering! (met de
waarde van de kostprijs)
5
, • 3 gemeenschappelijke elementen in de duizenden definities voor kostprijs
o Cost object = het product = waarvan willen wij de kostprijs berekenen → in de meeste cases gaat dat over
producten (bv vliegsector: Zaventem per dag 5 vluchten Brussel – Londen: kostprijs van een passagier die om 7
uur ‘s ochtends vliegt? (vliegtuig, crew, benzine, afschrijving vliegtuig, …) versus kostprijs van de vlucht = ander
cost object met zelfde middelen
o Middelen = wat gaan we gebruiken
o Middelen die werden ingezet (product is af, dienst is geleverd, alle middelen zijn reeds gebruikt)) of nog
ingezet zullen worden (denk aan systeem van aanbestedingen → hoeveel middelen verwacht ik te gebruiken?
→ op basis van standaarden die je zelf bepaalt, altijd risicofactor ingebouwd)
MAAR al deze waarden moeten meetbaar zijn, want je moet een waarde kunnen berekenen
• 3 productieomgevingen
o Stukproductie kostprijs van iets dat uniek is & uiteindelijk gevraagd wordt obv specifieke
wensen van de klant (bv een huis, een onderhoud van een wagen)
o Serieproductie beperkte hoeveelheden (bv aannemen: 50 dezelfde sociale woningen)
o Massaproductie productie van grote hoeveelheden standaardproducten
▪ Meest complexe in kostprijsberekening
➔ Technieken om te berekenen allemaal hetzelfde, want samenstelling kosten zijn hetzelfde
2. KOSTENINDELING
BESTEMMING DIRECTE KOSTEN INDIRECTE KOSTEN (= overhead)
Is direct toe te wijzen aan cost object (hoe meer Kosten die je niet direct kan toewijzen
directe kosten je kan toewijzen, hoe nauwkeuriger → bijvoorbeeld verwarming productiehal = grote
kostprijs) probleem in kostprijscalculatie
In deze les krijg je telkens de verdeelsleutel (1 of
meer), maar in de realiteit is die nooit gegeven, dat
is net het moeilijke (meer mogelijkheden, meer
keuze, meer verschillende kostprijzen)
Bijvoorbeeld administratiekosten
Zijn ook kosten waarmee je rekening moet houden!!
GEDRAG VARIABELE KOSTEN VASTE KOSTEN
OF Variëren met activiteit, Variëren per eenheid, niet
Semi- variabel niet per eenheid met activiteit
Bijvoorbeeld Varieert met uw productie Variëren niet binnen
(1)Restaurant: & met uw verkoop, MAAR bepaald productievolume,
1 ober per 10 die blijven per eenheid maar wel per eenheid
klanten, vanaf product constant (in (want wordt verspreid
11e klant 2 totaliteit gaan die variëren) over meerdere producten)
obers
Bv: commissie (per Bijvoorbeeld afschrijving
eenheid zelfde bedrag) van machines
PRODUCTIEKOSTEN NIET-PRODUCTIEKOSTEN (=periodekosten)
kosten specifiek gemaakt voor uw productie (bv bv commissiekosten → je moet die kosten wel
materialen, ingrediënten, arbeid) meenemen voor berekening, maar die gaan ten laste
gelegd worden van een specifieke periode
6
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper StudentUA8. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,48. Je zit daarna nergens aan vast.
