Volledige samenvatting van het 1e-jaars vak Van Mens tot Cel. Lastig vak maar met deze samenvatting is het me toch gelukt een goede voldoende te halen!
Bouw van de wervelkolom
1. Wervels
2. Vijf regio’s = 5 soorten regio’s
3. Verbonden met
o Synoviale gewrichten
o Tussenwervelschijven
o Ligamenten
4. Spieren
o Intrinsiek
o Extrinsiek
2 bloedstromen:
o Grote circulatie: bloed gaat van hart naar hele lichaam. Zuurstofarm bloed komt via vena
cavae (superior/inferior) weer zuurstofarm het hart in
o Venen zijn zuurstofarm;
o Kleine circulatie/longcirculatie: bloed gaat van hart naar longen om zuurstof te halen,
vervolgens weer terug naar hart
o Venen zijn zuurstofrijk; namelijk pas O2 op ‘terugweg’
Hartkleppen: belangrijk om het bloed in de juiste banen te leiden
o Tricuspidalisklep: kleppen tussen rechterboezem en kamer
o Mitralisklep: kleppen tussen de linkerboezem en kamer
o Pulmonalisklep: halvemaanvormige kleppen tussen de rechterkamer en longslagader
o Aortaklep: halvemaanvormige kleppen tussen linkerkamer en aorta
Tijdens diastole zijn mitralis- en tricuspidalis kleppen open; tijdens systole zijn de aorta- en
pulmonaliskleppen open
Drie typen bloedvaten:
o Slagaders
o Aders
, o Haarvaten
o Heel dunne wand, dus uitwisseling van stoffen (O2, afvalstoffen) kan
plaatsvinden
Poortadersysteem: bij de ongepaarde organen (maag, darmen, alvleesklier, milt) gaat eerst het
zuurstofarme bloed naar de vena porta hepatis → daarna pas via inferior vena cava naar hart
o Lever reinigt het bloed van giftige stoffen/afvalstoffen
o Voedingsstoffen uit deze stofwisselingsorganen wordt in de lever omgezet → daarna pas
vena cava
o Een medicijn dat je inbrengt onder de tong/aan het uiteinde van de darm wordt niet
eerst naar de lever gebracht; gaat meteen naar inferior vena cava
Arteriën
o Elastische typen → dichtbij hart. Geven bloed door aan:
o Musculaire typen → geven bloed door aan arteriolen
Microcirculatie
o Arteriolen
o Capillairen
o Venulen
Venen
o Kleine en middelgrote venen (met venenkleppen)
o Grote aderstammen
o Lumen is groter (minder dikke wand)
Algemene gelaagdheid vaatwand
o Tunica intima (binnenlaag)
o Lamina elastica interna (LAI)
o Tunica media (tussenlaag)
o Lamina elastica externa
(LAE)
- Tunica adventitia (buitenlaag)
Elastische arteriën (dichtbij hart)
o Veel elastische laagjes in de
vaatwand
o Hart pompt met veel kracht bloed de arteriën in → elasticiteit nodig voor het stabiel
houden van de bloeddruk, door kunnen verwijden
o Aorta, boogarteriën, pulmonale arteriën
Musculeuze arteriën
o Distributie op orgaanniveau
o Gladde spiervezels; contractiele functie
o Vasoconstrictie → minder bloed naar orgaan
o Vasodilatatie → meer bloed naar orgaan
, o De meeste genaamde arteriën, die niet dicht bij het hart liggen
Arteriolen
o Dikke wand, klein lumen
o Distributie naar capillairbedden. Reguleren de perifere vasculaire weerstand
Anastomosen: verbindingen tussen vaten die ervoor zorgen dat het minder erg is als er een vat
minder goed werkt
o Communicaties tussen verschillende takken van arteriën:
o Worden groter
o Ontwikkeling van een collateral circulation
o Eind arteriën:
o Hebben GEEN anastomosen
o Afdichting zorgt voor complete verstoring van de bloedtoevoer
o Bijv. in retina
o Functionele terminale arteriën:
o Arteriën met anastomosen, maar niet helemaal functioneel: werkt even maar
niet goed genoeg om de functie over te kunnen nemen
Capillairen (haarvaten) → uitwisselingsfunctie
o Vatennet (capillairenbed) dat de arteriolen en venulen verbindt
o Uitwisseling met stoffen uit de extracellulaire vloeistof/weefselvloeistof
Bypass of capillairbed: bepaalde vaten staan rechtstreeks geschakeld tussen arteriole en venule; de
capillairen (kunnen) worden overgeslagen.
o Bijv. in de huid bij thermoregulatie, bij een te koude temperatuur wordt het capillairbed
overgeslagen, om zo warmte te besparen
Venulen
o Kleinste aderen; vormen samen venous plexuses
Venen
o Brengen zuurstofarm bloed van het capillairbed terug naar het hart
o Medium venen:
o Vervoeren bloed tegen zwaartekracht in, mogelijk door:
▪ Venen lopen vaak binnen spieren, bij samentrekking komt er druk op de
venen waardoor het bloed richting het hart wordt ‘gedrukt’
▪ Bevatten aderkleppen; zorgen ervoor dat bloed tegen de zwaartekracht
in vervoerd wordt
Werken de aderkleppen niet goed? → Varicosis (spataderen), bloed ‘valt’ terug
o Grote venen:
o Tunica media: redelijk dun.
o Dikke, goed ontwikkelde tunica adventitia
Lymfoïde systeem (vaten en organen)
Lymfevaten (kleine capillairen) en verzamelen vloeistof uit onder andere de tussenvloeistof;
draineren dit op grotere vaten; deze op de ductus thoracius (3/4) of ductus lymphaticus dexter.
Lymfoïde organen
Primair:
o Immuun cellen worden gemaakt
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SydneyvandenBerg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
