Samenvatting
Samenvatting De Geo 2 vwo hoofdstuk 2 § 1-3 van de bergen naar de zee
- Vak
- Aardrijkskunde
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Dit is een samen vatting van het boek de geo 2 vwo hoofdstuk 2 § 1-3
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
ellaeversHoofdstuk 2
De Geo
§1 De vorming van de Alpen
Begrippen:
sedimentatiegesteente: Gesteente dat is ontstaan uit materiaal dat is aangevoerd door ijs,
water of wind.
endogene krachten: Kracht die de aardkorst van binnenuit veranderen.
breuk: Barst of scheur in de aardkorst.
aardkorst: Dunne laag gesteente om de aarde, met een dikte van gemiddeld 8 km onder
oceanen en 35 km onder continenten.
plooiingsgebergte: Gebergte dat is ontstaan door plooiing van stukken van de aardkorst.
metamorf gesteenten: Stollings- of afzettingsgesteente dat onder invloed van hoge druk
en/of hoge temperatuur andere eigenschappen heeft gekregen.
jong gebergte: Gebergte dat “pas” enkele tientallen miljoenen jaren oud is.
oud gebergte: Gebergte dat enkele honderden miljoenen jaren oud is.
exogene krachten: Kracht die de aardkorst van buitenaf verandert.
verwering: Het uiteenvallen van een gesteente onder invloed van weer en plantengroei.
verweringsmateriaal: Puin dat ontstaat bij verwering.
erosie: Het uitschuren en afschuren van hard gesteente door met verweringsmateriaal
geladen water, ijs of wind (door transport).
sedimentatie: Afzetting van materiaal dat is meegenomen door water, wind of ijs.
Het ontstaan van de Alpen
100 miljoen jaren geleden waren de Alpen (het hoogste gebergte van Europa) er nog niet,
toen lag er een grote tropische zee. Dode resten van planten en dieren zonken naar de
zeebodem en stapelden zich op, die lagen werden bedekt met zand en stenen. Zo ontstonden
dikke lagen sedimentatiegesteenten.
Door endogene krachten zijn breuken in de aardkorst ontstaan. Door die breuken is de
aardkorst opgedeeld in een aantal platen. Daarop liggen de oceanen en continenten. De
platen blijven altijd bewegen ze kunnen uit elkaar, langs elkaar bewegen en op elkaar botsen.
Bij het botsen ontstaan gebergten.
80 miljoen jaar geleden begon de plaat met Afrika erop naar het Noorden bewegen. De
Afrikaanse plaat duwde de sedimentatiegesteenten vooruit de tropische zeebodem begon te
plooien en brak. 30 miljoen jaar geleden bereikte de Afrikaanse plaat Europa en werd het
sedimentatiegesteenten tegen Europa aangeduwd. Afrika schoof erover heen en Europa
plooide als een soort tafellaken. De Alpen zijn een voorbeeld van een plooiingsgebergte.
Met hoge druk en hoge temperaturen kan kalksteen in miljoenen jaren veranderen in
marmer. Een gesteente dat een metamorfose ondergaat noem je een metamorfose
gesteenten.
, ellaevers
Verwering
Jong gebergte vs. Oud gebergte
Jong gebergte:
● spitser
● diepe dalen
Oud gebergte:
● mooi afgeronde toppen
● ondiepe dalen: door gesteente van de toppen die in dalen vallen
Oud gebergte
kenmerken:
reliëf: hoogteverschil
afgesleten toppen
ouderdom: miljoenen jaren oud
begrippen: afgebrokkelde toppen door: verwering, ondiepe dalen, sedimentatie
Jong gebergte
kenmerken:
reliëf: hoogteverschil
hoge, scherpe toppen, steile hellingen
ouderdom: tientallen miljoenen jaren
Jonge gebergtes weinig aangetast door verwering en erosie.
De oorzaak van de verschillen tussen jong en oud gebergte zijn exogene krachten. Die zorgen
ervoor dat in de loop van tijd gesteenten van bergen langzaam afbrokkelen, rotsblokken
verbrokkelen tot grind. Grind verbrokkelt verder en eindigt als zand en klei. Dat noem je
verwering, het puin dat bij verwering ontstaat noem je verweringsmateriaal.
Erosie
Verweringsmateriaal kan door de zwaartekracht van een berg afrollen (massabeweging) of de
wind, sneeuw neemt het materiaal mee. Het verder afbrokkelen van gesteente tijdens
transport noem je Erosie. Als de wind, sneeuw of zee het materiaal vervolgens laat liggen
heet dat sedimentatie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ellaevers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,74. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 56326 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen