Samenvatting
Samenvatting Uitwerking ziektebeelden Acute Zorg (AZ)
- Vak
- Ziektebeelden
- Instelling
- Hogeschool Viaa (Viaa)
Uitwerking ziektebeelden uit het blok Acute Zorg (AZ)
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 49 pagina's
Voorbeeld 4 van de 49 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
ZiektebeeldenDeze toetsmatrijs blok 3 Acute Zorg 2023/2024 bevat het onderdeel ziektebeelden: pijn op de borst,
acute verwardheid, stemmingsstoornissen, medische aspecten kinderen, shock en zwangerschap.
Acute B meningitis
De student kan het ziektebeeld uitwerken
Meningitis
Onder de infectieziekten van de hersenen vallen meningitis en encefalitis. Meningitis
(hersenvliesontsteking) is een acute ontsteking van de hersenvliezen en de subarachnoïdale
ruimte. meestal is de oorzaak een infectie, maar in zeldzame gevallen kan meningitis ook
veroorzaak worden door een auto-immuunaandoeningen, metastasen of als reactie op medicatie.
Encefalitis (hersenontsteking) is een ontsteking van het hersenweefsel, meestal veroorzaakt door
een virus.
Acute bacteriële meningitis is een ernstige, snel progressieve, bacteriële infectie van de
hersenvliezen en subarachnoïdale ruimte, die een hoge mortaliteit kent. Door vaccinatie is de
incidentie (vooral onder kinderen) afgenomen. Vroegtijdige onderkenning en snelle behandeling is
van groot belang om de mortaliteit te verlagen en ernstige complicaties te voorkomen. Daarom
wordt behandeling al gestart zodra aan de diagnose meningitis wordt geacht.
Risicofactoren
Een verhoogd risico op een acute bacteriële meningitis hebben zorgvragers:
- Bij wie het immuunsysteem minder goed werkt: jonge kinderen, ouderen, zorgvragers die
immunosuppressiva gebruiken en zorgvragers met aandoeningen van het immuunsysteem
- Met een infectie van bovenste luchtwegen: sinusitis, otitis media, mastoïditis
- Met traumatische hoofd-hersenletsel (met liquorlekkage)
- Na een operatie aan de hersenen of het ruggenmerg
Etiologie
De meest voorkomende verwekkers van bacteriële meningitis zijn Neisseria meningitis
(meningokok), Streptococcus pneumoniae (pneumokok) en Haemophilus influenza type B (Hib). In
Nederland en België kunnen verschillende stammen meningokokken (A,B,C,W en Y) meningitis
veroorzaken.
Bij neonaten wordt meningitis veroorzaakt door andere verwekkers, meestal groep B-streptokokken,
E coli en Listeria. Na traumatisch hoofdhersenletsel en operaties aan de hersenen of ruggenmerg is
Staphylococcus aureus (stayylokok) een veelvoorkomende verwekker.
Pathofysiologie
Een besmetting met meningokokken, pneumokokken en Hib vindt plaats via aerosolen
(druppelbesmetting) van een naar de luchtwegen. Veel mensen zijn drager zonder zelf
ziekteverschijnselen te hebben. Bij een klein deel van de mensen kunnen de bacteriën zich via de
bloedbaan verspreiden naar de hersenvliezen (meningen) en de liquor in de subarachnoïdale ruimte).
in sommige gevallen vindt verspreiding naar de hersenvliezen plaats vanuit een nabijgelegen infectie,
zoals een otitis media of sinusitis, of vanuit een wond door een trauma of operatie.
,Bacteriën die zich vermenigvuldigen brengen een lokale ontstekingsreactie van de hersenvliezen
en in de subarachnoïdale liquorruimte op gang. Er treedt irritatie en zwelling van de hersenvliezen
op en in de liquor bevinden zich bacteriën en leukocyten. De ontsteking kan zich uitbreiden naar
het onderliggende hersenweefsel, de hersenzenuwen en naar de ventrikels. Zwelling in het
hersenweefsel kan zorgen voor intracraniële drukverhoging en leiden tot schade aan de neuronen.
In ernstige gevallen kan ook een sepsis ontstaan. Dit zien we met name bij een infectie met
meningokokken.
Symptomen
Bacteriële meningitis kan beginnen met een aantal dagen toenemende aspecifieke klachten van
algehele malaise (= gevoel van ongemak), koorts en braken, maar kan ook direct ernstige
symptomen geven, zonder tekenen vooraf.
De typische combinatie van koorts, hoofdpijn en nekstijfheid is bij de helft van de zorgvragers niet
aanwezig. We onderscheiden neurologische symptomen en algemene symptomen.
,Neurologische symptomen:
- Hevige hoofdpijn, soms ook rugpijn
- Overgevoeligheid voor licht
- Nekstijfheid (gespannen nekspieren, waardoor de kin naar de borst brengen niet mogelijk is)
- Bewustzijnsdaling (verwardheid, sufheid)
Algemene symptomen:
- Hoge koorts, koude rillingen
- Braken
- Tachycardie (= snel hartritme)
Ernstige meningitis kan daarnaast gepaard gaan met epileptische aanvallen en coma.
Huidafwijkingen zoals petechiën komen vooral voor bij een meningokokken sepsis (=
bloedvergiftiging).
Bij ouderen zien we vaak geen nekstijfheid en weinig koorts. Zuigelingen met meningitis hebben
atypische verschijnselen zoals slecht drinken, sufheid, verhoogde prikkelbaarheid en ‘luierpijn’.
Tijdens het verschonen van de luier huilt de zuigeling dan wanneer de beentjes richting het hoofd
worden bewogen. Dit rekt namelijk de ontstoken hersenvliezen op, wat pijn veroorzaakt.
Diagnostiek
Bij een klinische verdenking op een bacteriële meningitis dient alle diagnostiek met spoed ingezet te
worden. De behandeling wordt gelijktijdig gestart. Bij het algemene bloedonderzoek wordt onder
meer gekeken naar infectieparameters en stollingswaarden.
Daarnaast worden bloedkweken afgenomen. Met een lumbaalpunctie (ruggenprik) wordt liquor
afgenomen en ingestuurd voor een gramkleuring, liquorkweek en overige testen. Het aantal
leukocyten in de liquor is verhoogd. Ook kan de liquor troebel zijn van kleur.
Regelmatig wordt eerst een CT-scan gemaakt om te kijken of een lumbaalpunctie wel mogelijk is.
Soms is er namelijk een afwijking op de CT-scan te zien, waardoor een lumbaalpunctie kan leiden tot
inklemming.
Behandeling
, Een zorgvrager met (een verdenking op) een bacteriële meningitis wordt opgenomen in een
ziekenhuis en zo snel mogelijk behandeld met intraveneuze antibiotica. Daarnaast wordt
intraveneus dexamethason (een corticosteroïd) gegeven om zwelling in de hersenen tegen te gaan.
Ernstige zieke zorgvragers worden opgenomen op een medium of intensive-care, waar zorgvuldige
bewaking van vitale functies en aanvullende behandeling van sepsis en/of intracraniële
drukverhoging kan plaatsvinden.
Complicaties
Door uitbreiding van de ontsteking in het hersenweefsel en de ventrikels kunnen hydrocefalus,
hersenabcessen, ontsteking van hersenzenuwen en zelfs infarcten ontstaan. Zwelling van de
hersenen kan leiden tot intracraniële drukverhoging met inklemming. Specifiek bij meningokokken-
meningitis treedt vaak een bijkomende sepsis en diffuse intravasale stolling op.
Gehoorverlies (door schade aan een gehoorzenuw of het middenoor) komt na een bacteriële
meningitis zo vaak voor dat na een doorgemaakte meningitis het gehoor standaard getest wordt.
andere mogelijke restverschijnselen zijn onder andere cognitieve en gedragsstoornissen, epilepsie en
parese.
Prognose
Bij zorgvragers met acute bacteriële meningitis is de mortaliteit rond de 20%. Bewustzijnsverlies en
tekenen van intracraniële drukverhoging (= druk binnen schedel) bij opname zijn voorspellers van
een slechte prognose. Een tijdige behandeling (met antibiotica en dexamethason) heeft een gunstig
effect op de mortaliteit en de complicaties/restverschijnselen.
Preventie
Algemene hygiënische maatregelen (handen wassen, hoesten en niezen in de ellenboog)
verminderen de overdracht. Zorgvragers worden de eerste 24 uur van antibioticatoediening in
isolatie verpleegd, waarbij speciale voorzorgsmaatregelen worden getroffen om besmetting van
anderen, inclusief zorgpersoneel, te voorkomen.
Meningitis door meningokokken dient gemeld te worden bij de GGD, waarna contactonderzoek
plaatsvindt. Nauwe contacten worden behandeld met een preventieve antibioticumkuur. Het
vaccinatieprogramma in Nederland en België omvat vaccinaties tegen Hib, pneumokokken en
meningokokken (ACWY). Hierdoor is het aantal gevallen van meningitis sterk gedaald.
Verpleegkundige aandachtspunten
Verpleegkundigen kunnen een rol spelen bij het signaleren van meningitis door te letten op de
genoemde symptomen. Het is van belang dat een verpleegkundige alert is op veranderingen in de
symptomen. Bij verergering kan er sprake zijn van een eerdergenoemde complicatie. Het is dan
belangrijk om snel te handelen om verdere complicaties en restverschijnselen te beperken. De
verpleegkundige moet daarnaast aandacht hebben voor de preventie en vroeg signalering van onder
andere decubitus (bij immobiliteit) en ondervoeding (bij moeheid, misselijkheid en braken).
Daarnaast is het van belang dat de verpleegkundige de zorgvrager en zijn naasten begeleidt en
voorlicht, onder andere met betrekking tot mogelijke restverschijnselen. Verpleegkundigen spelen
bovendien een belangrijke rol bij de verschillende vormen van preventie die we hebben beschreven.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper merel_tent. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen
