Deze samenvatting bevat de leerstof van het onderdeel 'goedaardige lever-, gal- en pancreasaandoening' gedoceerd door prof.Laleman in 1e master geneeskunde. De samenvatting is gebaseerd op de slides en notities van het academiejaar . De samenvatting is uitgebreid, maar bevat ook veel afbeeldingen. ...
PROF. LALEMAN – GOEDAARDIGE LEVER-, GAL- EN
PANCREASAANDOENINGING
HOOFDSTUK 1: INLEIDING
1. Anatomie van de lever
Localisatie en semeiologie
- Het grootste orgaan (1,5kg)
- Gelegen in het rechter hypochonder, onder het diafragma en beschermd door het
ribbenrooster.
- De lever bestaat uit 4 lobben: linker, rechter, caudatus, quadratus
o Rechter en linker lob worden vooraan gescheiden door lig. Falciforme, dat onderaan
overgaat in lig. Teres
▪ = restant van embryonale v. umbilicalis
▪ Kan terug opengaan bij levercirrose (caput medusae)
- Palpatie:
o Fysiologisch niet voelbaar, eventueel de leveronderrand
o Pathologisch: hepatomegalie – lever wordt wel voelbaar
- Percussie: liver dullness
o Long sonoriteit – deming/dofheid van de lever – tympanisme van abdomen
o Leverspan: 4-8 cm mid-sternaal, 6-12 cm mid-claviculair
Dubbele bevloeiing van de lever
- 2 aanvoerende arteries
o A. hepatica ( splitst in a. hepatica sinistra en dextra) : 1/3
o V. porta: 2/3
- 1 afvoerende vene: v. hepatica
o Opgesplitst in v. hepatica sinistra, dextra en media
o Deze hepatische venen kunnen tromboseren en
zorgen voor stuwing
- Sinusoïd = microvasculaire structuur die dient als
voornaamste plaats van uitwisseling van stoffen tussen bloed
en perisunusoïdale ruimte
- De lever ontvangt 1/5e van het hartdebiet
o De lever is dus heel bloeddruk-gevoelig: lage BD →
‘low flow hepatitits’
,Opbouw van de lever: segmentaire anatomie (Couinaud classificatie)
De lever is kan onderverdeeld worden in 8 segmenten
- Elk segment heeft zijn eigen vasculaire inflow, outflow en biliaire drainage via een tak van de
v. porta, a. hepatica en galweg
- Belangrijk voor:
o chirurgie: resectie meestal adhv segmenten (segmentectomie,
bi/trisegmentectomie, lobectomie)
o Radiologische topografie
Biliaire anatomie
- De galwegen hebben ook een segmentaire anatomie.
- De galwegen ontspringen in de lever en gaan via de d. hepaticus –
d. choledocus – dunne darm
- De lever produceert 600ml gal/24uur
- De gal loopt weg van de lever = tegengestelde richting als de
bloedstroom
2. Fysiologie van de lever
De lever is de krachtpatser en dirigent van het lichaam!
- Reden 1: strategische locatie
o ‘gatekeeper’ tussen darm- en systeemcirculatie (liver-gut-axis)
o Lever heeft een immunologische rol
o Lever is gemakkelijk te transplanteren (weinig rejectie) itt andere organen
- Reden 2: structurele opbouw van de lever
o <meerdere hexagonale leverlobuli naast elkaar, opgebouwd uit:
▪ Centraal: vene (van v. portae)
▪ In de hoekpunten: portale triade van: bloedvaten (a. en v. hepatica) en
galwegen
o In deze leverlobuli zitten de sinusoïden met daartussen hepatocyten
▪ → uitwisseling van stoffen
▪ Tussen hepatocyt en sinusoïd: ruimte van disse
• Kupffer cellen
• Endotheel met poriën en zonder basale membraan (om uitwisseling
te vergemakkelijken)
▪ Uitwisseling van stoffen van hepatocyt naar bloed en omgekeerd
,Functies van de lever
Synthese
- Eiwitten
o Lokaal bindende rol (gluthation- S-transferase, ferritine)
o Lokaal enzymatisch (cytochroom 450 – afbraak van toxines: GM, drugs, alcohol)
o Exportproteïnen
▪ Albumine: transport-eiwit, oncotisch en hemodynamisch actief,
immunomodulatorisch
▪ Stollingseiwitten (alles behalve factor VIII)
▪ Glyco- en lipoproteïne
- Koolhydraten
o Glycogeen stockage (100g)
o Gluconeogenese: nieuwe glucose aanmaken, afh van:
▪ Glucose laatste voeding (1-2u)
▪ Glycogeen reserve (4-12u)
▪ Ketonen via vetzuuroxidatie (vanaf 3-4u)
▪ Glucogenogenese
- Cholesterol en TG synthese
o Galzuren
o Cholesterol aanmaak (=vaak oorzaak van hypercholesterolemie)
o Hormonen (estradiol, testosterone, cortisol, aldosterone)
Afbraak
- Xenobiotica en toxine metabolisme
o De nier gaat wateroplosbare stoffen afbreken/excreteren
o De lever gaat niet-wateroplosbare stoffen afbreken /hydrolyseren en wateroplosbaar
maken
▪ Fase 1 reactie: CYP450 systeem (oxidatie, reductie, hydrolyse, hydratatie,
dehalogenatie)
▪ Fase 2 reactie: conjugatie tot wateroplosbaar afvalproduct → excretie via gal,
urine of stoelgang
- Ureum cyclus (ammonia processing)
o Ammoniak wordt via ureum cyclus omgezet tot ureum
o Indien de ureum cyclus verstoord is – opstapeling van ammoniak
o = basisparameter voor evaluatie van de afbraak-functie van de lever
- Bilirubine metabolisme (icterus)
o Bilirubine wordt door de lever geconjugeerd en wateroplosbaar gemaakt voor
excretie. Indien dit verstoord is – icterus door opstapeling van bilirubine
- Glycogenolyse
Stockage
- Glycogeen (100g)
- Vitamines: A,D,E,K,B12
- Ijzer (ferritine) - overmatig: hemochromatose
- Koper – overmatig: ziekte van Wilson
Immunologisch
- Innate (aspecifiek) en adaptieve immuniteit
o Resident immune-related cells in de lever: dendrieten, Kupffer cellen, hepatic stellate
cells, NK cells, T-regulatory cells
- Immuun tolerantie >< immuun overreactie
- Cytokine productie en regulatie
, Functie van gal
= detergent van het lichaam, heeft een lipofiele kern en een hydrofiele rand
- Emulgeren van vetten tot micellen
- Hulp bij absorptie van vetoplosbare vitamines (A,D,E,K)
o Vit. K tekort → stollingsproblemen
o Vit. A tekort → slecht zicht
o Vit. E tekort → broos haar
o Vit. D tekort → osteoporose
- Uitscheiding van afvalstoffen (bilirubine) naar de dunne darm
- Bufferen van excessief maagzuur (gal heeft alkalische pH 7,5-8)
- Bacteriostatisch/-cied (IgA) → zorgt voor in stand houden van normale darmflora
Interpreteren van levertesten
- Nooit geïsoleerd te interpreteren, wel in een klinische context
- Ernst en patroon: soms specifiek, maar ook vaak aspecifiek
- Vaak deel van een puzzel die moet worden aangevuld met bijkomende anamnese, klinisch
onderzoek, technische onderzoeken
- Weet wat u aanvraagt en waarom!
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Paracetamol123. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €13,06. Je zit daarna nergens aan vast.
