📝
Samenvatting: hoorcolleges en
literatuur – alle tentamenstof
Inleiding Taal en Communicatie | Cursuscode: NE1V23003 | 2024-2025
Onderwerpen per week
1. Samenhang in gesprekken en teksten
2. Gesprekken: spreken en luisteren
3. Teksten: schrijven en lezen
4. Communiceren in de samenleving en met de burger
5. Communiceren in organisaties en met klanten
Week 1: Samenhang in gesprekken en teksten
Literatuur:
Koole, 1999
Hustinx & Karreman, 2018
De samenhang in gesprekken – Koole
Aanleiding: communicatiefouten (bij vergaderingen – Henk en Erol, haha! of
de strandscène, haha!) die niet ontstaan door duidelijk praten, maar
waardoor dan wel?
Onderzoeksvraag: “Hoe maken mensen interpretaties van wat er wordt
gezegd?”
Main statements:
Een kernmerk van talige communicatie is dat de betekenis die mensen
geven aan taaluitingen niet enkel kan worden afgeleid uit de
taalvormen waaruit die uiting is opgebouwd.
Samenvatting: hoorcolleges en literatuur – alle tentamenstof 1
gesprek is een interactief proces, maar heeft geen zichtbaar
product
het product van een gesprek is een afspraak die gemaakt wordt
Het gesprek is dus geen product, maar een proces dat in de tijd
verloopt!
Beurtwisselingscomponenten
Een systematiek van beurtenwisseling (opbouw en toewijzing)
Toewijzing → drie regels
1. de huidige spreker mag de volgende aanwijzen
2. als die dat niet doet, dan mag iemand zichzelf selecteren
3. als niemand dat doet, dan mag de huidige spreker doorgaan
In een gesprek praat iedereen een voor een (en soms door elkaar)
Eenheden die ene rol spelen bij beurtwisseling zijn complex
(opbouw)
Syntactische kenmerken (grammatica)
Prosodische kenmerken (intonatie)
Pragmatische kenmerken (handeling)
Semantische kenmerken (inhoud)
Stelt deelnemers van een gesprek in staat een gesprek te voeren,
maar is geen vereiste → het is niet zoals verkeersregels
Betekenis wordt gezamenlijk geconstrueerd
Deelnemers van een gesprek nemen hun eigen werelden mee
Kennis (van de wereld, van de maatschappelijke, institutionele,
culturele context, van sociale normen)
Ervaringen
Samenvatting: hoorcolleges en literatuur – alle tentamenstof 2
, Verwachtingen
Sequentiële structuren en posities
De plaats van een uiting ten opzichte van andere uitingen
noemen we ook wel de sequentiële positie. Sequentie: een
opeenvolging van beurten van verschillende sprekers.
Vaste sequentiële patronen:
Aangrenzend paar; bijvoorbeeld groeten
Vraag-antwoord paar
Het zijn taalgebruiksnormen die overtreden kunnen worden. Een
vraag krijgt niet altijd een antwoord, maar de afwezigheid krijgt
de extra betekenis van een overtreding van de norm.
Opbouw telefoongesprek
1. Openingsfase
Oproep-antwoordsequentie
Identificatiesequentie
Groet-wedergroetsequentie
Uitwisseling social talk
2. Organisatie van het gespreksonderwerp
Onderwerp 1 (reden om te bellen) en eventueel
Onderwerp 2, 3, 4… (topic shifts)
3. Afrondingsfase
Prototypisch laatste onderwerp (herhaling gemaakte afspraken,
possible pre-closing object met vaak een verwijzing naar een
gemeenschappelijke toekomst‘we moeten het er nog maar eens
over hebben’)
Causaliteit: relaties tussen tekstdelen waarin toestanden of
gebeurtenissen worden beschreven waarbij de ene toestand of
gebeurtenis de oorzaak is van de andere toestand of
gebeurtenis
Oorzaak-gevolg
Middel-doel
Voorwaarde-gevolg
Probleem-oplossing
Argument-standpunt
Additieve relaties: tekstdelen horen duidelijk bij elkaar, maar de
relatie is minder specifiek dan in het geval van causale relatie.
Opsomming (negatief is tegenstelling)
Samenvatting
Proces
Extra informatie
Polariteit: een relatie tussen twee tekstdelen kan positief of
negatief zijn. Het gewenste doel wordt wel of niet bereikt.
Negatieve relatie wordt contrastief genoem
Overzicht relationele verbanden
Soorten verwijzingen:
Afhankelijke verwijzingen: enkel te begrijpen als je weet naar welk
eerder genoemde woord ze in de tekst verwijzen
Samenvatting: hoorcolleges en literatuur – alle tentamenstof 4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jintevandervlugt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,83. Je zit daarna nergens aan vast.
