Week 1
- U kunt uitleggen hoe de internationale rechtsorde zich in de loop van de geschiedenis
heeft ontwikkeld en in hoeverre deze rechtsorde verschilt van een nationale
rechtsorde.
- IPUR komt voort uit noodzaak van staten om naast elkaar te bestaan: opkomst van seculiere
soevereine staten in West-Europa, oorlogsregels, regels over diplomatieke onschendbaarheid
- Ontdekkingen en kolonisatie: regels voor verwerving van grondgebied, beginsel van vrijheid
van de zeeën
- Veranderingen in de 20e eeuw - Actoren/subjecten: wereldoorlogen - nieuwe
machtsstructuren, nieuwe staten - zelfbeschikking, van 50 naar 195 Staten (onafhankelijkheid
koloniën), internationale organisaties, private actoren (individuen, bedrijven)
- Veranderingen in de 20e eeuw - Inhoud: globalisering, nieuwe technologieën, terrorisme,
klimaatveranderingen, migratie
Ontwikkeling IPUR:
- Co-existentie: territoir, staatsvorming, erkenning, immuniteiten
- Nadruk op soevereiniteit
- Co-operatie: mensenrechten, milieu, economie
- (Deels) opgegeven soevereiniteit
- Bevordering orde en stabiliteit wereld
- Integratie: Europese Unie
- Opgegeven soevereiniteit
Verschil nationale rechtsorde: nationale rechtsorde heeft vooral wetten en contracten als
rechtscheppende bronnen. Internationaal recht heeft er 4: gewoonterecht, verdragen, besluiten van
internationale organisaties en algemene rechtsbeginselen.
Dit Internationale recht geldt in beginsel pas als de staten deze regels hebben aanvaard. Geen
algemeen, objectief geldend recht zoals in de nationale rechtsorde.
De Internationale rechtsorde bepaalt zelf wie rechtssubjectiviteit heeft. Er is geen geschreven
bepaling die vaststelt wie rechtssubjectiviteit heeft.
- U kunt de bronnen van het internationaal publiekrecht identificeren en uitleggen in
hoeverre deze bronnen van elkaar verschillen.
Bronnen (!) IPUR:
- Art. 38 (1) Statuut Internationaal Gerechtshof:
- Verdragen
- Gewoonterecht
- Algemene beginselen (incl. billijkheid)
- Subsidiair: gerechtelijke uitspraken (en juridische geschriften/doctrines)
- Niet in het statuut genoemd:
- Besluiten Internationale organisaties
- Eenzijdige handelingen
- (Gewoonte) recht met de status van jus cogens
- In statuut maar buiten het recht - Art. 38 (2) Statuut Internationaal Gerechtshof:
- Redelijkheid en Billijkheid (ex aequo et bono)
- U kunt uitleggen hoe deze bronnen zich tot elkaar verhouden.
Verdragen:
- Belangrijke kenmerken als bron:
- Geschreven recht (codificatie, registratie en publicatie)
, - Verdrag, conventie, charter, covenants, handvest, statuut (verschillende
benamingen, maar dezelfde intentie en aard)
- Niet beperkt tot bepaalde onderwerpen (Zeerecht, mensenrechten etc.)
- Een verdrag schept geen regels voor landen die zich er niet aan vrijwillig aan
hebben gebonden. (consent to be bowed)
- Beginsel van pacta sunt servanda
- Belang registratie en kenbaarheid:
- Transparantie
- Verdrag deponeren: kenbaar maken van het verdrag in VN SG depositaris,
tractatenblad
- Belangrijke momenten van codificatie IPUR:
- 1945-1970: International Law Commission en VN
VERENIGDE NATIES DOET GEEN BINDENDE UITSPRAKEN.
Gewoonterecht:
- Twee componenten, Art. 38 lid 1 sub b Statuut IGH:
- Objectief: algemene statenpraktijk (algemene praktijk, verbale, handelingen van
staatsorganen, Continental Sea Shelf)
- Omvangrijk (door meerdere staten) en vrijwel uniform (niet perfect uniform,
maar soort overeenstemming) (Nicaragua, ro. 186)
- Algemene praktijk: ‘especially affected states’ (Continental, ro. 74) en ‘in
general consistent’ (Nicaragua, ro. 186)
- Subjectief: rechtsovertuiging (opinio juris)
- Schending behandelen als een schending
- Kijken naar de resoluties; de houding van staten tov deze regels (Nicaragua,
ro. 188)
- Gewoonterecht = algemeen verbindend (je hoeft niet per se partij te zijn bij het verdrag, om
gebonden te zijn aan een (gewoonterechtelijke) regel van internationaal recht)
- Als een verdrag een gewoonterechtelijke regel codificeert, blijft de regel van gewoonterecht in
beginsel voortbestaan.
- Resoluties VN Algemene Vergadering als factor
- Aanbevelingen van leden
- Stemgedrag leden kan uiting zijn van rechtsovertuiging
- Wijziging gewoonterecht:
- Is afwijkende praktijk schending van een regel of het begin van een nieuwe
regel?
- Kijken naar de context van de handeling (rechtvaardiging, framing van de
feiten), kijken naar de rechtsovertuiging (Nicaragua)
Samenloop en Hiërarchie
- Parallellisme (indien geen conflict, naast elkaar); Geen vaste hiërarchie
- Lexis specialis derogat lege generali (speciaal voor algemeen; mensenrechten)
- Lexis posterior derogat lege priori (nieuw voor oud; 1982 → 1952)
- Uitzondering:
- VN Handvest gaan vóór andere verdragen
- Speciale positie Jus Cogens (Art. 53 Weens verdragenverdrag,
folterverbod, genocideverbod)
Week 2
- U kunt de subjecten van het internationaal publiekrecht benoemen en uitleggen
waarom zij als zodanig kwalificeren.
