Deze samenvatting bevat een herhaling van een hoofdstuk van het 4e leerjaar van de havo over globalisering, welvaart en welzijn.
Goede samenvatting, uitgewerkt in details
3 factoren om de ontwikkeling van een land te bepalen:
- bbp/hoofd= totale waarde van alle goederen en diensten die in 1 jaar worden
geproduceerd door alle inwoners en bedrijven in een land : aantal inwoners
- bnp/hoofd= hetzelfde als bbp maar reken je nu ook de werkende in het buitenland
mee
nadelen van bbp & bnp/hoofd
1. waarde van 1 dollar verschilt in elk land→ drukken daarom in koopkracht uit (bbp)
2. alleen de inkomsten in formele sector tellen bij bbp mee ( dus niet informe sector )
3. bbp/hoofd is een gemiddelde en daarom wordt regionale en sociale ongelijkheid
verborgen.
Wil je een goed beeld krijgen van de welvaartsverdeling in een land? gebruik dan brp/hoofd.
Je kan welvaart van een land ook meten door naar beroepsbevolking te kijken
- algemene regel: ontwikkelingspeil is hoger als meer mensen in formele
dienstensector werkt
Als een land zich ontwikkeld schuift de beroepsbevolking in het algemeen op van landbouw
(via industrie) naar de dienstensector. ( kan zowel nationaal als mondiaal)
Je kan het welzijn ( levensomstandigheden) meten door de VN-ontwikkelingsindex. Dit is
samengesteld op basis van:
- koopkracht
- analfabetisme
- levensverwachting
de hoogte van welzijnsindex hangt samen met
- voedselsituatie
- toegang tot (schoon) drinkwater
- toegang tot onderwijs en gezondheidszorg
- beschikbaarheid van telefoons of computers
- gelijke behandeling
Door gestegen grondstofprijzen en globalisering verandert de internationale arbeidsverdeling
→ specialisatie van de werkgelegenheid
bijv: een deel van maakindustrie en van de diensten is uitgeschoven van centrumlanden
naar lagelonenlanden
Centrum-periferiemodel
De wereld is in te delen in:
1. rijke gebieden → centrum
, 2. gebieden die in afgelopen 25 jaar flinke groei hebben doorgemaakt →semiperiferie
3. armste gebieden (periferie)
Deze 3 gebieden vormen samen het economisch wereldsysteem
Het centrum-periferie model laat eigenlijk de dominante rol van de rijke landen zien en de
afhankelijkheid van arme landen→ gevolg is dat er tussen het centrum en de periferie een
ongelijke uitwisseling van goederen, arbeid en kapitaal ontstaat.
Centrum landen hebben in de tijd van kolonialisme hun basis gelegd van het systeem→
rijkere landen in de 19e eeuw maakte door industrialisatie een snelle ontwikkeling door.
Er werden 2 koloniën gesticht: ( door NL, VS en Spanje)
- Exploitatiekoloniën → deze gebieden werden gebruikt voor de levering van
grondstoffen en werd gebruikt als afzetmarkt voor eindproducten
- Vestigingskoloniën→ deze gebieden waren in bezit genomen en werden opnieuw
ingericht.
Door de 2e wereldoorlog werden koloniale rijken afgebroken → dekolonisatie
Zijn er nog gevolgen zichtbaar van het kolonialisme? Ja zeker, de armere landen van nu zijn
in het verleden exploitatiekoloniën geweest.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper 139714K. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
