Deze samenvatting biedt een volledige en gedetailleerde uitwerking van essentiële concepten die behandeld werden in de hoorcolleges en het boek. Met deze samenvatting, waarmee ik zelf een 16/20 behaalde, ben je optimaal voorbereid om efficiënt te studeren en met vertrouwen te slagen!
Ondernemingsrecht
Deel I: algemene inleiding tot het recht
H1 : inleiding tot het recht , enkele basisbegrippen
1. Wat is recht
Moeilijk om een definitie aan te geven
Deels tijd- en plaatsgebonden -> varieert v land tot land
Elementen die vaak terugkomen
o Een geheel v regels -> een regel is een uitspraak die als een voorschrift is geschreven
Regels schrijven een menselijke gedraging voor (=geven , doen , laten) en
bevatten geboden & verboden
o Het recht beoogt het menselijke samenleven te ordenen
Een geheel v regels maakt menselijk samenleven mogelijk ( hebben dus enkel
zin als er daadwerkelijk een samenleving is)
o Het recht wordt afgedwongen door de overheid (met sancties & dwang)
Om een rechtsregel te zijn moet ‘ er op het einde altijd een politieagent zijn’ (
metafoor voor overheidsgezag)
1.2 Gerelateerde concepten:
Objectief vs subjectief recht:
Objectief -> omvat het geheel v rechtsregels die op een bepaald ogenblik in een bepaalde
samenleving gelden. ( je bekijkt het van buitenaf)
Subjectief -> individuele rechten en vrijheden die een persoon heeft binnen een juridisch
kader. ( van binnenaf gekeken , uit standpunt individu)
o Het is de individualisering & concretisering v een regel v objectief recht op het niveau
v een specifiek persoon, die op basis daarvan dus kan zeggen recht op iets te hebben
Positief recht = recht zoals het op een bepaald moment in een bepaalde samenleving geldt (is recht
of krom , pos of pos neg afh v perspectief) -> is niet goed of slecht
Soort van synoniem vr subjectief recht
Ideëel recht = recht zoals het zou moeten zijn bv: natuurrecht ( ontvreemdbare rechten)
In een theocratie vallen positief & ideëel recht samen ( staatsvorm waarbij pol en religieuze macht
samenvallen)
Dwingende rechtsregels vs wilsaanvullende rechtsregels:
Dwingende rechtsregels = regels die een gepaald gebod of verbod opleggen (= verbiedende
of gebiedende rechtsregels) -> bevatten gebod ( doen of geven) of verbod (laten)
o Van openbare orde -> verwijst nr basisprincipes v onze samenleving bv: niemand
vermoorden
je kan (zelf) geen afstand doen v deze regels (nietig)
1
,bv: akkoord over moord is niet geldig
o Van dwingend recht -> regels die zijn vastgesteld ter bescherming van een partij die
door de wet als zwakker wordt beschouwd.
Beschermen iemand, maar zodra de persoon in een beschermde positie zit,
mag hij afstand doen vd regel. ( relatief nietig)
Bv: opzeggingstermijn later ingediend dan toegestaan. je kan je kot verlaten ( en dus afstand nemen)
maar je kan je ook beroepen op de nietigheid vd kortere opzeggingstermijn
De eerste is dwingender dan de tweede
Wilsaanvullende ( = suppletieve) rechtsregel = regels die enkel v toepassing zijn indien
partijen geen andere keuze hebben gemaakt. Je kan er wel op voorhand van afwijken
o Ze vullen de wil vd partijen aan
Bv: als je stopt met studeren mag je je kot niet onderverhuren aan iemand anders , tenzij anders
overeengekomen
het is dus wel deglijk een rechtsregel ( die met sanctie & dwang kan worden afgedwongen door de
overheid). Hij is dus enkel v toepassing indien de toepassingsvoorwaarden vervuld zijn.
Hier is 1 v die toepassingsvoorwaarden het feit dat partijen er niet v zijn afgeweken. Als dit
het geval is is de regel dus onverkort v toepassing
2. Indeling vh recht
Publiek recht en privaat recht:
Publieksrecht regels de verhouding tss de burgers en de overheid, alsook de organisatie en werking
vd overheid
Bescherming vh algemeen belang ( verticaal ) -> wat overheid staat boven individuen
Privaatrecht regelt de verhouding tss burgers onderling
Bescherming private belangen ( horizontaal) -> want burgers zijn gelijkwaardige parijen
Verticaal & horizontaal geven dus de richting vd juridische relaties aan
Indeling vh recht in rechtstakken:
Publiek recht Privaat recht
Staatsrecht = basisregels met betrekking tot Burgerlijk recht = regelt basisverhouding tss
indeling vd staat bv: grondwet burgers onderling op het vlak v hun private
relaties
Personen -en familierecht ->
gezinsverbanden ( horizontale relaties)
Zakenrecht -> relaties tss mensen &
zaken ( mondelinge verhouding)
Verbintenisrecht -> rechten &
verbintenissen
Bestuursrecht/administratief recht = Ondernemingsrecht
uitvoerende macht op diverse overheidsniveaus
( regels organisatie & werking v
2
, bestuur/administratie)
Strafrecht & strafprocesrecht = recht dat Venn recht
misdrijven bepaald & hoe strafrecht dit doet
nakomen
Fiscaal recht = bepaalt welke B verschuldigd zijn Gerechtelijk ( privaat)recht
en hoe procedure v inning verloopt.
Internationaal publieksrecht = regels die gelden Internationaal privaatrecht
tss staten/ die zijn uitgevaardigd door
internationale org bv: verdrag v geneve
3. Bronnen vh recht
Iets Is een rechtsregel wanneer het in een formele rechtsbron vervat zit.
Materiele en formele bronnen:
Materiele bron= een bron die de inhoud van een rechtsregel verklaart/ die de rechtsregel
heeft geïnspireerd.
o Bv: romeinsrecht is een belangrijke materiele bron vr ons burgerlijk recht maar je kan
je er in de rechtbank niet op beroepen.
Formele bron = zijn de vehikels die de rechtsregels bevatten
o de uiterlijke verschijningsvormen waaronder rechtsregels zich voordoen. Wat hierin
staat zijn wetten
o Het Belgisch positief recht ( zoals het nu geldt) vind je enkel in formele bronnen vh
recht
1° de wet; 2° de algemene rechtsbeginselen; 3° de gewoonte; 4° de rechtspraak; en 5° de rechtsleer
Zijn niet allemaal evenveel waard, in ons rechtssysteem ( hier & nu) is de wet de absolute primaire
rechtsbron
3.2. De wet
Materiele betekenis ( = materiele wet):
Als formele rechtsbron verwijst De wet naar elke rechtsregel van algemene en duurzame aard die
door een bevoegde overheid wordt uitgevaardigd.
Bevat voorschriften die vr iedereen gelden of voor een in abstracto gedefinieerde groep
personen
Is duurzaam omdat de regels in beginsel voor onbepaalde tijd geldt
( De term "de regel in beginsel" geeft aan dat iets in principe van toepassing is of geldt, tenzij er
specifieke omstandigheden zijn die een uitzondering rechtvaardigen.)
Materieel verwijst naar de inhoud vd akte/rechtsnorm
Aktes die ook effectief de titel ‘wet ‘ dragen ( = aktes vd federale wetgevende macht -> enkel deze
produceert wetten in formele betekenis)
Wet is dus formeel!!!
Als formele rechtsbron verwijst de wet dus naar de wet in materiele betekenis. Alle wetten in
materiele betekenis zijn formele rechtsbronnen ( bevatten rechtsregels v pos recht).
??????
3.2.2 normen die als wet in de materiele betekenis gelden
Internationale normen:
= zijn normen die op het internationale niveau tot stand komen, en dus niet louter binnen de
rechtsorde van één staat bestaan.
2 gevallen:
Materiele wetten indien ze regels bevatten die directe werking hebben in de Belgische
rechtsorde ( burgers kunnen zich er rechtstreeks op beroepen)
Internationale normen zonder directe werking , zijn normen waarmee België zich enkel als
Staat verbindt om bepaalde zaken te doen of niet te doen ( kunnen niet rechtstreeks door de
burgers worden ingeroepen)
o Rechter beslist of de regel uit internationale vorm direct is of niet
2 soorten internationale normen:
Internationale verdragen = overeenkomsten tss staten bv: conventie van geneve
o De meeste bevatten bepalingen zonder directe werking maar ze omvatten geleidelijk
aan ook directe werking ( materiele wetten)
o In belgie worden ze ondertekend door de regering ( binnen bevoegdheidsdomein v
hun entiteit
o Pas v toep na goedkeuring door bevoegde wetgever
Supranationale normen = normen uitgevaardigd door supranationale organisaties
Supranationale org = org die staten bij int verdrag hebben opgericht en waaraan zij exclusieve
bevoegdheden hebben overgedragen)
Kunnen dus normen uitvaardigen die binden zijn bv: EU
Materiele wetten
Intergouvermentele organisaties = org die geen exclusieve bevoegdheden hebben
Produceren geen supranationale rechtsnormen en dus geen materiele wetten bv: unicef
Belgische grondwet:
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lucasvrijders. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,46. Je zit daarna nergens aan vast.
