3.14 SMZ 2: Kindertandheelkunde – H14: mondgezondheid en voeding
Inleiding
Voeding: verschillende manieren invloed op mondgezondheid.
o Belangrijkste: direct contact in de mond. Impact is meest uitgesproken op harde tandweefsel.
o Suiker tandbederf
o Zuur erosie
o Interne werking: begint voor de geboorte tot vorming van M3
Essentiële bouwstoffen tandontwikkeling
o Vit. A en D: tekort glazuurdefecten
o Vitaminen en antioxidanten zijn ook nodig voor de ontwikkeling van het parodontium (voornamelijk bij volwassenen en
ouderen).
Effect van voeding = afhankelijk van de leeftijd (kind; cariës en volw.; erosie).
Voedingsadviezen door Beraadsgroep Voeding van de Gezondheidsraad en het Voedingscentrum.
14.1 Gezonde voeding
14.1.1 Uitgangspunten voor een gezonde voeding
Gezonde voeding: alle voedingsstoffen in juiste hoeveelheid en proportie voor optimale ontwikkeling + behoud van goede
gezondheid.
Het is een preventief instrument ter voorkoming van voeding gerelateerde welvaartsziekten zoals, obesitas, hart- en vaatziekten,
diabetes, kanker en mondaandoeningen.
Het blijkt dat de westerling:
o te veel vet eet
o te weinig complexe koolhydraten
o iets te veel eiwitten
o te weinig voedingsvezels
Verband dit eetgedrag + gevolgen hiernaast:
Door voedingsvoorlichting extra aandacht aan:
o beperking van de hoeveelheid verzadigd vet van
gemiddeld twintig energieprocent (ongeveer 35 gram per
dag) tot maximaal tien energieprocent (ca. 25 gram per dag);
o beperking van de enkelvoudige koolhydraten ten gunste van de
meervoudige koolhydraten;
o stimulering van de consumptie van groen- ten en fruit. De groenteconsumptie zou moeten toenemen van gemiddeld 123
naar 150 tot 200 gram per dag en de fruitconsumptie van gemiddeld 105 naar 200 gram per dag;
o stimulering van het gebruik van voedings- vezel van 2,3 naar 3 gram per megajoule per dag. Dit komt in de praktijk overeen
met een verhoging van ongeveer 23 naar 30 gram per dag.
Hoeveelheid vitaminen + mineralen blijkt te voldoen aan aanbevelingen.
Hulpmiddel dagelijkse voedingspatroon (icm belang van bewegen) is: ‘Actieve Voedingsdriehoek’ (14.1).
o Restgroep = niet nodig maar is een toegelaten extraatje.
Belang van eetcultuur: neem tijd
Men moet de tijd nemen voor een maaltijd.
Dit moet van kindsbeen worden aangeleerd.
Tips voor gezonde voeding
- Eet gevarieerd (voldoende voedingsstoffen + t.b.v. geen opname schadelijke stoffen)
, - Wees matig met vet (m.n. verzadigd)
- Eet ruimschoots brood en aardappelen (energiebalans)
- Eet veel groenten en fruit (risico HVZ verlagen)
- Houd het gewicht op peil
- Wees zuinig met zout (preventief voor hoge bloeddruk)
- Drink veel, maar wees matig met alcohol (1,5L water per dag minimaal)
- Eet niet de hele dag door (3 hoofdmaaltijden)
o THK: maximaal 7 eetmomenten per dag als aanbeveling
- Ga hygiënisch en veilig om met uw voedsel (infecties/ vergiftigingen)
- Lees wat er op de verpakking staat
14.2 Voeding en tandontwikkeling
Tandglazuur: onderhevig aan systemische invloeden gedurende pre-eruptieve vormingsfase.
Voor gezond tandglazuur zijn vooral calcium, fosfaten en vitaminen A, D en C van belang.
Ondervoeding of malnutritie: stoornissen in glazuurvorming, tandstructuur, tandvorm en positie van tand, of doorbraakstoornissen.
Overmaat fluoride glazuurdefecten.
In westerse omstandigheden: invloed van voeding op tandontwikkeling ivm directe lokale effect op tandweefsel verwaarloosbaar.
14.2.1 Vit. A, D en C, calcium en fosfaten
Tekorten stoornissen in tandontwikkeling tanden gevoeliger voor tandbederf of cariës.
Voedingstekorten van deze stoffen in leeftijd tot 10 jaar hypoplastisch glazuur (glazuurdefect).
Ook de cariës gevoeligheid kan door de voeding tijdens de ontwikkeling van tanden beïnvloed worden (m.n. in ontwikkelingslanden).
14.2.2 fluoride
Fluoride: in westerse landen bevat het drinkwater te weinig fluoride voor een effect op het gebit.
Te veel fluoride tijdens de ontwikkeling van tanden kan fluorose veroorzaken.
14.3 Voeding en cariës
Onderzoek: relatie voeding en cariës (maar geldt niet onder alle omstandigheden).
Epidemiologisch onderzoek:
o In geïndustrialiseerde landen slechts een zeer zwak verband is tussen de hoeveelheid suikerconsumptie en cariës
incidentie.
o Dit verband werd sterker aangetoond op het zuidelijk halfrond.
Over het algemeen is er een relatie tussen het snoepgedrag en de gebitstoestand, bij kinderen van 11 jaar is dit verband minder
sterk.
De belangrijkste factor voor het afwezig blijven van cariës is het twee keer per dag goed poetsen met fluoridetandpasta.
Suikers zijn de veroorzakers van cariës, hierbij gaat het vooral om de frequentie van suiker en/of koolhydraat inname.
o Meer suikerrijke voedingsmomenten hoger risico zuurstoten.
Daarbij zijn alle suikers ongeveer even cariogeen.
Vooral de combinatie laagmoleculaire suikers en hoogmoleculaire koolhydraten zijn zeer schadelijk, mogelijke oorzaak is de langere
retentietijd voor koolhydraten + koolhydraten worden door amylase omgezet in enkelvoudige suikers periode van zuurvorming
wordt verlengd.
Verschillende soorten suikers in voeding
o Enkelvoudige suikers worden makkelijk in de tandplaque gemakkelijk omgezet, samengestelde suikers minder.
o Enkelvoudige suikers zijn:
fructose: vooral in fruit, verlaagd de zuurgraad waardoor een buffercapaciteit ontstaat
sacharose: meest schadelijk (tafelsuiker)
glucose: in druivensuiker
maltose: in druivensuiker
lactose: zit in melk, melk is daarentegen een van de beschermers van cariës omdat het mineralen, caseine en
andere eiwitten en vetten bevat.
o Samengestelde suikers zijn minder schadelijk voor tanden + vormen belangrijk element in gezonde voeding:
koolhydraten
zetmeel (laag cariogeen)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper suusjevan. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.