Insolventierecht samenvatting jurisprudentie
HC 1: opties voor de (bijna) insolvente ondernemer
Onderwerp: turboliquidatie (art. 2:19 lid 4 BW)
Adjuncten P./Söderqvist q.q.
Oordeel HR:
Het oordeel van het bestuur of de vereffenaar van een ontbonden rechtspersoon dat geen baten meer
aanwezig zijn en dat de rechtspersoon derhalve ingevolge van art. 2:19 lid 4 BW is ophouden te
bestaan, is vatbaar voor toetsing door de rechter indien een schuldeiser, stellende dat de
rechtspersoon nog baten heeft, diens faillissement aanvraagt. Komt de rechter die op de
faillissementsaanvraag beslist, tot het oordeel dat summierlijk blijkt van feiten en omstandigheden die
voldoende aannemelijk maken dat er nog baten zijn, dan kan hij, indien aan de overige vereisten voor
faillietverklaring is voldaan, het faillissement uitspreken en moet de rechtspersoon geacht worden ter
afwikkeling van het faillissement te zijn blijven bestaan. (r.o. 4.3)
Onderwerp: misbruik aanvraag faillissement
Hoeksma q.q./R.M. Trade
Feiten:
- R.M. Trade B.V is op eigen aangifte failliet verklaard
- Curator Hoeksma treft een lege boedel aan: geen baten, geen zicht op toekomstige baten, geen
resterende activiteiten, contracten of werknemers.
- Curator komt in verzet (art. 10 Fw) tegen faillietverklaring en stelt dat de eigen aangifte
misbruik van bevoegdheid oplevert en dat had moeten worden aangestuurd op turboliquidatie
(art. 2:19 lid 4 BW)
Oordeel HR:
Het verzet komt, in geval van een op eigen aangifte van een rechtspersoon uitgesproken
faillietverklaring, slechts dan voor gegrondverklaring in aanmerking indien sprake is van een boedel die
(nagenoeg) geen activa omvat en er geen enkele aanleiding bestaat voor de verwachting dat in het
faillissement activa zullen kunnen worden gegenereerd. In dat geval zal kunnen worden aangenomen
dat (het bestuur van) de rechtspersoon de bevoegdheid aangifte tot faillietverklaring te doen heeft
misbruikt. (r.o. 4.7.1)
Boersen q.q./Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het levensmiddelenbedrijf
Feiten:
- Op verzoek van schuldeiser het Pensioenfonds is Polski Sklep Hogestraat Tiel B.V. (schuldenaar)
failliet verklaard
- Onderzoek curator wijst uit dat de boedel leeg is en dat er geen verhaalsmogelijkheden zijn
- Curator gaat in verzet tegen faillietverklaring en stelt dat het enkele feit dat de boedel leeg is
en leeg blijft, misbruik van de faillissementsaanvraag oplevert
Oordeel HR:
Het enkele feit dat de boedel leeg is of blijkt te zijn, is geen grond voor verzet door de curator op de
voet van art. 10 Fw. Voor het slagen van dat verzet is vereist dat de faillissementsaanvraag – ongeacht
of deze door een schuldeiser dan wel de schuldenaar zelf is ingediend – is aan te merken als misbruik
van bevoegdheid. Daarvan kan sprake zijn indien degene die het faillissement aanvraagt, op het
moment van de aanvraag weet dan wel behoort te weten dat de boedel leeg is en geen voldoende
gerechtvaardigd belang bij de aanvraag heeft, eventueel mede in verband met voor hem beschikbare
1
,alternatieven. Een voldoende gerechtvaardigd belang kan zijn om de ontbinding van de rechtspersoon
te bewerkstelligen. (r.o. 3.4.3.)
Onderwerp: einde faillissement bij volledige uitkering aan schuldeisers (art. 179 jo. 193 Fw)
X c.s./Curator c.s.
Feiten:
- Curator van VKH beschikt over voldoende liquiditeit om alle boedelschuldeisers én alle pre-
faillissementsschuldeisers te voldoen
- Desondanks wil de curator doorgaan met het vereffenen van het actief c.q. het innen van
vorderingen
Oordeel HR:
Indien de boedel toereikend is om de geverifieerde schuldeisers te voldoen, staat het de curator niet
vrij de vereffening voort te zetten en overige activa te gelde te maken ten behoeve van andere, niet
geverifieerde schuldeisers of, in geval van een vennootschap, de aandeelhouders. Daaraan doet niet af
dat de curator bij de wijze waarop hij zijn beheers- en vereffeningstaak uitoefent, ook rekening moet
houden met andere bij het beheer betrokken belangen dan die van de gezamenlijke schuldeisers. Die
taak komt immers ten einde zodra de vereffening voldoende heeft opgeleverd om alle geverifieerde
schuldeisers te kunnen voldoen. (r.o. 4.2.5)
2
, HC 2: taken & aansprakelijkheid van & toezicht op curator. Doorstart, pre-
pack en werknemers
Onderwerp: Art. 69 Fw/toezicht op de curator
LM/Van Boven q.q. c.s.
Feiten:
- LM (schuldeiser) wil met art. 69 Fw verkoop activa failliet aan gelieerde partij voorkomen. Dit
komt omdat hij zelf nog veel te vorderen heeft en heeft niet veel vertrouwen in de koper. Het
bezwaar is tegen de verkoop aan de specifieke partij.
- R-c wijst verzoek af en geeft in dezelfde beschikking ex art. 176 Fw toestemming voor verkoop
- LM gaat in beroep, maar is volgens Rb niet ontvankelijk, nu beschikking ex art. 176 Fw is
uitgezonderd in art. 67 lid 1 Fw
- Curator kan dus met toestemming r-c de hele toko verkopen zonder toets door de Rechtbank?
Oordeel HR:
De in art. 69 lid 1 Fw bedoelde personen kunnen bij de rechter-commissaris opkomen tegen de verkoop
van goederen door de curator op een van de wijzen als vermeld in art. 176 lid 1 Fw. Zij kunnen zich dus
verzetten tegen zowel openbare als onderhandse verkoop. In het geval van door de curator gewenste
onderhandse verkoop kunnen hun bezwaren zich ook richten tegen de transactie zoals de curator die
wenst aan te gaan of tegen een of meer beoogde contractanten. Het is aan de rechter-commissaris de
belangen van de belanghebbende af te wegen tegen die van een vlotte afwikkeling van de boedel.
Tegen een door de r-c op de voet van art. 69 Fw gegeven beschikking staat ingevolge art. 67 lid 1 Fw
hoger beroep bij de rechtbank open. (r.o. 3.3.2)
Looijen q.q./X
Feiten:
- De curator wil de woning van een failliet verkopen.
- Op 30 januari 2023 krijgt de curator toestemming van de r-c om de woning te verkopen voor
het geboden bedrag van 1.250.000 euro.
- Op 15 februari 2023 wordt de koopovereenkomst met de kopers getekend voor 1.250.000
euro.
- Op 16 februari 2023 verhoogt een andere gegadigde (A) zijn bod tot 1.275.000 euro.
- De failliet heeft op grond van art. 69 Fw de r-c verzocht om de curator te gebieden de
koopovereenkomst betreffende de woning te ontbinden en een koopovereenkomst aan te
gaan met A tegen een hogere verkoopprijs.
- Rechtsvraag: kan de curator via art. 69 Fw worden gedwongen om een gesloten overeenkomst
te ontbinden?
Oordeel HR:
De curator is met toestemming van de r-c de overeenkomst met de kopers aangegaan. Die
overeenkomst bindt de curator. Die binding kan niet ongedaan worden gemaakt langs de weg van een
op art. 69 Fw gebaseerd bevel van de r-c aan de curator om de koopovereenkomst te ontbinden. Dat
is alleen anders indien het bevel ertoe zou strekken dat de curator gebruikmaakt van een hem op grond
van de wet of een overeenkomst toekomende ontbindingsbevoegdheid. (r.o. 3.2)
Onderwerp: aansprakelijkheid curator
Sigmacon II
Feiten:
- Het gaat over het faillissement van wolfabriek AaBee
3
, - De curator koerst op going concern verkoop, maar fiscus doorkruist dit met beslag op
zogenaamde bodemzaken
- Curator weet met een constructie te bereiken dat bodembeslag vervalt en realiseert doorstart
met behoud van 200 banen
- Ontvanger stelt de curator q.q. aansprakelijk, wegens medewerking aan een paulianeuze
transactie
Oordeel HR:
De curator heeft hier niet onrechtmatig gehandeld. De curator kan ook rekening houden met belangen
van maatschappelijke aard, zoals de continuïteit en de werkgelegenheid. (r.o. 3.5)
Maclou/Curatoren Van Schuppen
Feiten:
- Van Schuppen is op 7 januari 1987 failliet verklaard.
- Op 16 januari 1987 heeft LWS de activa van Van Schuppen overgenomen, waaronder de door
Maclou geleverde garens.
- De curatoren hebben de voorraden waarop eigendomsvoorbehoud rust overgedragen aan een
derde.
- Rechtsvraag: hebben curatoren in privé onrechtmatig gehandeld door zonder enig voorbehoud
te maken de door Maclou en Prouvost onder eigendomsvoorbehoud geleverde garens aan LWS
ter beschikking te stellen?
1) Hadden de curatoren eerst Maclou en Prouvost op de hoogte moeten stellen?
2) Waren de curatoren wel bevoegd om de garens uit handen te geven?
Oordeel HR:
1) Het tijdstip waarop curatoren individuele schuldeisers op de hoogte moeten stellen van het
uitspreken van het faillissement, hangt af van de bijzonderheden van elk geval. Daarbij valt
mede in aanmerking te nemen dat aan belangen van maatschappelijke aard onder
omstandigheden voorrang kan toekomen boven die van de individuele schuldeisers. (r.o. 3.5.2)
2) De curatoren hebben bedongen dat LWS alle rechten van derden moest eerbiedigen en
afwikkelen. De curatoren mochten in redelijkheid vertrouwen dat LWS die verplichting zou
nakomen. (r.o. 3.5.3)
Antwoord rechtsvraag (over aansprakelijkheid in privé):
De maatstaf voor persoonlijke aansprakelijkheid voor een curator is niet gelijk aan die voor een
advocaat, omdat de curator niet optreedt als advocaat, de curator niet in contractuele betrekking staat
tot bij faillissement betrokkenen en de curator uiteenlopende, soms tegenstrijdige belangen moet
behartigen en daarbij ook rekening moet houden met maatschappelijke belangen.
De zorgvuldigheidsnorm die op een curator is afgestemd komt er op neer dat een curator
behoort te handelen zoals in redelijkheid mag worden verlangd van een over voldoende inzicht en
ervaring beschikkende curator die zijn taak met nauwgezetheid en inzet verricht. (r.o. 3.6)
Curatoren Mobell/Interplan
Feiten:
- De curatoren in het faillissement van een BV hebben goederen uit de in de boedel aanwezige
voorraden aan een derde verkocht onder de voorwaarde dat het op die goederen rustende
eigendomsvoorbehoud van verweerster in cassatie wordt gerespecteerd.
- Het eigendomsvoorbehoud is niet gerespecteerd.
- Er was sprake van afgifte van onder eigendomsvoorbehoud geleverde rollen textiel zonder dat
er sprake was van voortzetting van het bedrijf (namelijk liquidatieverkoop van goederen ‘voor
zover deze niet aan derden toebehoren’). Dus ook geen (zwaarwegend) maatschappelijk
belang (werkgelegenheid).
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper janinehoekstra. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,00. Je zit daarna nergens aan vast.