Gezondheidsbevordering
Hoort bij deel II: mens in zijn ruimere maatschappelijke context
Termen: preventie indelen op verschillende manieren, naargelang type
maatregel
- Gezondheidsbescherming: geen tussenkomst burger
o Burgers beseffen het niet echt
o Vb: voedselveiligheid, kwaliteit drinkwater, zwembadwater
- Ziekte preventie: maatregelen om specifieke ziekten te voorkomen
o Vb: vaccinaties
- Gezondheidsbevordering: richt zich op fysieke en sociale omgeving
en op levensstijl van mensen
o Zorgen dat mensen gezonde levensstijl hebben en in gezonde
omgeving kunnen wonen
Kader:
- Ziekte preventie: vertrekpunt = negatief
- Gezondheidsbevordering
o Samenwerken met vele disciplines niet enkel medische
sector
- Ziekte voorkomen => gezondheid bevorderen, maar ook omgekeerd
gezondheid bevorderen => ziekte voorkomen
o Hangt af van vertrekpunt
Indeling preventie op basis van Ziekte proces
- Primaire preventie
o Doelgroep = gezonde mensen
Totale populatie
Specifieke groepen => alcoholwet (ter bescherming
kinderen)
o Oorzaken van ziekte aanpakken
Bv reglement op roken cigaretten
, - Secundaire preventie
o Gericht op detecteren van ziektes in vroeg stadium
Vb. borst kanker screenings
o Doelgroep:
Totale populatie: universele screening
Vb alle vrouwen boven 50 voor borstkanker
screening
Risicogroepen: case groepen
Vb. vrouwen die genetisch kans hebben op
borstkanker
- Tertiaire preventie
o Tegengaan van verslechtering vang gezondheidstoestand,
voorkomen complicaties
Vb. diabetes levensstijlprogramma’s
o = zorggerichte preventie
o Doelgroep = zieke mensen
- Quaternaire preventie
o Vermijden van over-medicalisering (onnodige medicatie
toedienen)
Vb. vermijden onnodige check-ups, beperken gebruik
antibiotica
o Door rekening houden met wetenschappelijke evidentie en
ethische verantwoording
- Primordiale of pro-actieve preventie
o Nieuw concept
o Gericht op in stand houden van algemene voorwaarden voor
gezondheid
Vb. school
o Economische, sociale en culturele voorwaarden
Vb: bestrijding kansarmoede, goede scholen
o Doelgroep
Totale populatie
Specifieke groep
o Upstream strategieën
Metafoor bodies in the river
Man gaat naar boven berg om voorkomen van mensen in
water, ipv de gevallen mensen helpen
(Schema )
- Quaternaire preventie kan je op
meerdere plaatsen zetten
, o Quaternair op secundair: voorkomen van overscreening
o Quaternair op tertiair: overbehandeling van glycemie
voorkomen
Indeling preventie in geestelijke gezondheidszorg
- (ook gebruikt in alcohol- en drug preventie)
- Universele preventie: gericht op totale bevolking vooraleer er
problemen zijn
o Vb: pesten voorkomen
- Selectieve preventie: gericht op risicogroepen
o Vb: bij mensen die gepest zijn => want meer kans op
depressie
- Geïndiceerde preventie: gericht op personen waar er wel problemen
zijn, maar nog geen diagnose hebben gehad
- Zorggeleerde preventie: richt zich op mensen met bepaalde ziekte
=> zorgen dat minder erg wordt
o Vb: bij eetstoornis verdere ernst verminderen
Definitie gezondheidsbevordering
- = proces waardoor mensen of groepen van mensen in staat gesteld
worden om meer controle te verwerven over determinanten van hun
gezondheid en zo hun gezondheid te verbeteren (Ottowa charter,
1986)
o => niet enkel afwezigheid van ziekte maar toestand van
fysiek, sociaal en psychisch welbevinden
- Health field concept (Lalonde) = factoren invloed op gezondheid
o Biologische factoren
o Organisatie gezondheidszorg
o Levensstijl (veel focus)
Heel breed
Vb. helm dragen
o Omgeving (veel focus)
Creëren gezonde sociale omgeving
Omgevingsfactoren => impact op gezondheid
- Sociale factoren
- Culturele factoren
o Vb. bier
- Economische factoren
o Vb. of iemand werkt
of niet
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper taravercruysse. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.