Samenvatting
Samenvatting Kennislijn tentamen gezond ouder worden uitwerking (OP3)
- Instelling
- Hogeschool Rotterdam (HR)
Uitwerking colleges, werkgroepen en literatuur gebaseerd op de leerdoelen van kennislijn gezond ouder worden OP3
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 68 pagina's
Voorbeeld 4 van de 68 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
4 beoordelingen
Door: genesisorman • 1 jaar geleden
Door: destinaergecc • 2 jaar geleden
Door: senemcaglak • 3 jaar geleden
Door: nisrienbouhoudane • 3 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Week 1 College 1: gezond ouder worden- De kenmerken van de normale veroudering en late volwassenheid beschrijven
De late volwassenheid: integriteit
Periode van use it or lose it. Een ouder iemand heeft minder energie te besteden, maar wel het
vermogen emotionele ervaringen te beheersen en daarmee weer energie te besparen.
De crisis in deze fase integriteit tegenover wanhoop.
Integriteit: de gezonde kant van deze dimensie, heeft betrekking op het vermogen om zonder spijt
terug te blikken op het leven en te genieten van een gevoel van heelheid.
Hiervoor is reflectie nodig, met waardering voor datgene wat goed is gelukt en acceptatie voor de
dingen die niet zijn gelukt. Hierbij is het van belang dat voorafgaande crisissen als goed ontwikkelde
identiteit, door betekenisvolle intieme relaties en door het gevoel iets aan de volgende generatie te
hebben bijgedragen, succesvol zijn afgesloten. Degene die dat niet hebben gedaan zullen niet alle
doelen in hun leven hebben bereikt zijn vaak niet in staat de crisis van de laatste ontwikkelingsfase
succesvol op te lossen.
Ontwikkelingsfase van de ouderdom in twee periodes ingedeeld worden:
1. Vroege ouderdom (65-75): meestal net met pensioen, hebben nog voldoende financiële middelen
en zijn meestal nog gezond en zeer actief.
2. Late ouderdom (75+): meestal minder actief, hebben een minder goede conditie en gezondheid.
Door afhankelijkheid is de groep ouderen vaak afhankelijk en hulpbehoeven
Normale veroudering: tijdafhankelijk biologisch proces, dat hoewel het niet een ziekte op zichzelf
betreft, functionele achteruitgang en risico voor ziekte en dood met zich meebrengt.
Theorieën over normaal somatische veroudering;
- Kans: veroudering is gevolg van externe gebeurtenis
- Noodlot: veroudering is resultaat van interne oorzaak: soort ingebouwd genetisch programma dat
afgespeeld wordt tot aftakeling optreedt en uiteindelijk sterfte.
Kans: wear-and-tear-theorie (slijtagetheorie) >> laten zien dat menselijk lichaam constant slijt en zich
herstelt.
Kans: free-radicals-theorie >> vrije radicalen zijn onstabiele organische moleculen die als bijproduct
vrijkomen bij zuurstofmetabolisme in de cellen. Ze vormen biologisch afwijkende moleculen wanneer
ze in contact komen met andere celstructuren. Dit resulteert in mutaties of schade aan celmembraan.
Noodlot: auto-immuuntheorie >> verdedigingsmechanisme van het lichaam tegen vreemde
indringers. Imuunsysteem gaat achteruit na adolescentie. Het immuunsysteem raakt defect en maakt
niet langer onderscheid tussen eigen cellen/weefsel en die van indringers. Lichaam kan gaan
aanvallen.
Noodlot: ageing-clock-theorie >> verouderen geprogrammeerd in ons lichaam als een klok die tikt
vanaf het moment van conceptie. Bijvoorbeeld de menopauze
Noodlot: cellulaire theorie >> Veroudering is resultaat van een progressieve verzwakking van de
capaciteit van celdeling, mogelijk door uitputting van genetisch materiaal. Limiet die cel heeft kan
gerelateerd zijn aan maximale levensverwachting.
,Normale psychische veroudering
Ontwikkeling: proces waarbij selectieve leeftijds gerelateerde verandering plaatsvindt waarbij
aanpassingsvermogen essentieel is.
Het model van ontwikkeling als verandering in adaptief vermogen geeft inzicht in strategieën voor
zowel adaptie als succesvolle veroudering door gebruik te maken van drie strategieën: selectie,
optimalisatie en compensatie.
Selectie: refereert aan adaptieve vermogen te focussen op de dingen die belangrijk zijn voor een
persoon. Alleen datgene doen wat meeste rendement oplevert en wat minste energie kost. Iemand
kan natuurlijk verkeerde keuze maken en zich focussen op activiteiten die ten koste gaan van iemands
plezier, zingeving en identiteit. Strategieën kunnen reactief (als reactie op gebeurtenis) en proactief
(selectie voordat gebeurtenis is plaatsgevonden) worden ingezet.
Optimalisatie: omgeving wordt aangepast om zo voor iemand gunstig of gewenst resultaat te creëren
dat voldoet aan de voortdurende veranderingen en uitdagingen die ervaren worden. Kan op
lichamelijk, psychisch en sociaal vlak.
Compensatie: wanneer sommige capaciteiten van persoon verminderen. Beschrijven het gebruik van
alternatieven om doel te behalen of om de prestatie op het gewenste niveau te houden; verloop
waarmee ‘kloof’ tussen de huidige mogelijkheden en wat omgeving vraagt gereduceerd of overbrugd
wordt.
Assimilatiecoping: beschrijft strategiieen waarbij het individu actief probeert de omgeving te
veranderen in lijn met zijn eigen doelen en verwachtingen.
Accomadatiecoping: beschrijft strategieën waarbij doelen naar benenden worden bijgesteld door
beperkingen die een individu ervaart in de omgeving of zichzelf.
Cognitieve verandering/veroudering
Afname mentale vermogens is voor de gemiddelde mensen niet zo hevig als vaak wordt aangenomen.
Hersenen van ouderen compenseren achteruitgang door informatie op andere wijze te verwerken en
daarbij meer hersen gebieden in te schakelen
Ouderen soms vooruitgang met ouder worden. Woordeschat is consistent groter net als beheersing
sociale vaardigheden. Musici worden ook alleen maar beter
Door lichamelijke oefening verbetert leervermogen, geheugen en andere cognitieve funcites. Ook
consumpie van omega-vetzuren. gunstig voor plasticiteit hersenen
Geheugen: resultaat van verschillende fasen van verwerking. Het begint met het coderen van
informatie en eindigt met terughalen van opgeslagen informatie
Procedureel geheugen: een van de vormen van niet-declaratieve of impliciete geheugen. Heeft
zowel betrekking op motorische vaardigheden (fietsen) als cognitieve vaardigheden (lezen). Dit wordt
niet aangetast waneer je ouder wordt.
Primaire geheugen: kunnen onthouden van kleine beetjes informatie voor korte periode; kortetermijn
geheugen> geen vermindering bij veroudering
Secundaire geheugen: alle andere vormen van onthouden en ophalen van informatie
Werkgeheugen; kortetermijn geheugen. Tijdelijke opslagplaats voor taakrelevante informatie.>> wel
vermindering bij ouder worden.
Episodisch geheugen: geheugen voor gebeurtenissen >> kan problemen opleveren bij ouder
worden
Semanisch geheugen: geheugen voor betekenissen, begrippen en feiten. Blijft vaak goed tot midden
70. Bij sommige aspecten wel achteruitgang. Vinden van woorden en namen bv.
Confirmation bias: als we denken dat ouderen meer vergeten, merken en onthouden we het vaker
als een oudere dat doet en wijten we dit aan leefftijd. Als jongere dingen vergeet, negeren we dit of
wijten we het aan situationele dingen.
Ziekte van Alzheimer: degeneratieve aandoening van hersenen, waardoor het denkvermogen
achteruitgaan, geheugenproblemen onstaan en de patiënt uiteindlijk overlijdt.
,Sociale en emotionele verandering/veroudering
Primaire emoties: hier zijn we mee geboren; deze worden getriggerd door gebeurtenissen die we
meemaken in relatie tot onze doelen >> geluk, boosheid
Secundaire emoties: komen naar voren op vroege leeftijd wanneer kinderen zich ontwikkelen en
leren dat ze onderdeel zijn van complexe wereld waarin zij zelf ook een rol spelen >> schaamte,
schuld en trots
Ouderen erg goed instaat om met negatieve emoties om te gaan en beste beentje voor te zetten>>
ouderen ontwikkelen emotionele veerkracht.
Emotionle veerkracht: manieren voor het omgaan met verliezen die jongeren over het algemeen nog
niet hebben.
Ouderen hebben minder vaak negatieve emoties en aantal positieve emoties blijft gelijk. Gebruiken
minder snel slechte beschermingsmechanismen en kunnen emoties beter controleren.
Sociaal-emotionele-selectiviteitstheorie >> verklaring ouderen willen postieve in leven houden want
is nog maar kort. Ze zijn minder geïntresseerd in de tijdrovende taak van identificeren en elimineren
van bedreigingen voor te toekomst, die misschien niet eens waarheid worden.
Behoud positieve emoties, nemen teleurstellingen eerder voor lief, minder gevoelig voor persoonlijke
kritiek >> geniet van leven
Ouderen selectief in keuze van relaties. Ze willen hun lichamelijke en emotionele enerige alleen nog
aan de meest waardevolle contacten besteden.
Fysieke veranderingen
Meer rimpels, haar dun en grijs, krimpen, hart en longen minder efficiënt (fysiek uithoudingsvermogen
achteruit), werking zintuigen achteruit,
Lichamelijke inspanning helpt
Persoonlijkheid en veroudering
The big five:
1. Extraversie: mate waarin iemand behoefte heeft aan contact met anderen
2. Inschikkelijkheid: beschrijft hoe iemand zich gedraagt
3. Zorgvuldigheid: of persoon georganiseerd en doelgericht te werk gaat of ongestructueerd en
doelloos.
4. Neuroticisme: beschrijft of iemand emotioneel stabiel is.
5. Openheid voor nieuwe ideeën en ervaringen: in hoeverre iemand nieuwe ervaringen aangaat of uit
de weg gaat.
2 en 3 nemen toe met ouder worden. 1,4 en 5 nemen af wanneer iemand ouder wordt.
Normale sociale veroudering
Veroudering: interactief proces, waarbij individu beïnvloed wordt door omgeving , maar ook invloed
uitoefent op de omgeving waarin deze persoon veroudert
Sociale gerontologie: bestudeert het ouder worden. Hierbij kijken we niet alleen naar veranderingen
in mensen, maar ook naar veranderingen in de maatschappij
Rite de passage: overgansrituelen; speciale gebeurtenissen in iemands leven die een verandering in
iemands sociale status markeren
De generatie theorie onderscheidt een aantal generatie die gelijktijdig bestaan in Nederland. Hij
beschrijft hoe een maatschappelijke gebeurtenis een mens kan vormen. Kern van zijn benaderis is de
veronderstelling dat een gezamelijke ervaring de basis vormt van een generatie. Hij noemde dit
trendbreuken.
, Modernization-theorie: verklaring voor het perspectief van de samenleving voor ouderen en stelt dat
de status van ouderen minder wordt naarmate de samenleving moderner wordt
Disengagement-theorie; ontrrekken aan; theorie kijkt naar ouderen als een tijd waarbij zowel
ouderen als de samenleving zich bezig houdt met wederzijdse scheiding (bv pensioen)
Activiteitstheorie: tegenovergestelde van disengagement theorie; mensen zijn meer tevreden als ze
actiever zijn; we zijn wat we doen; ouderen houden zich vast aan rollen en levensactiviteiten van
vroeger, omdat ze zelfde behoefte en waarden houden
Continuiteits-theorie; ongeveer zelfde als activiteiten met als aanvulling ouderwordende mensen zijn
geneigd zelfde gewoonte, persoonlijkheid en leeftijstijl te hanteren die ze in leven ontwikkeld hebben
Ageism: leeftijdsdiscriminatie
- In een casus verschillende (interculturele) perspectieven op oud worden onderscheiden
In sommige culturen mag je vanaf een bepaalde leeftijd afhankelijke zijn en hoef je niet je best te doen
om zo zelfstandig mogelijk te zijn: kan voor knelpunten met revalidatie zorgen.
In sommige culturen is het niet het belangrijkst wat de cliënt zelf van doorbehandeling zonder medisch
nut vind, soms is het belangrijker wat familie of religie vind
De manier van overlijden (hoeveelheid familie erbij) kan ook per cultuur verschillen.
- Voorbeelden geven van wat gezondheid en kwaliteit van leven vanuit het perspectief van de
oudere inhouden.
Ouderen omschreven welzijn in termen van relaties met anderen: streven ernaar zorgzame,
meelevende mensen te zijn en hechten grote waarde aan het hebben van sociaal netwerk.
Accepteren van verandering, genieten van het leven en het koesteren van een gevoel voor humor.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper JuliaMaurer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 51292 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen