1
1
2
3
4
5 Besluitvorming en barrières: de intentie tot het bezoeken van de EHBO tijdens XCT-gebruik bij
6 jongeren en jongvolwassenen
7
8
9 Open Universiteit
10
11
12 Onderzoekspracticum cross-sectioneel onderzoek
13 Cursusrun: PB0812232444
14 Examinator:
15
16
17
18
19 Inleverdatum:
20 Studentnummer:
21 Email-adres student:
22
23
24 Dit document mag wel worden gekopieerd en gewijzigd, maar niet worden verkocht.
25 Op afgeleide documenten moet dezelfde licentie worden toegepast:
26 ook afgeleide documenten mogen niet worden verkocht.
27 Zie voor meer informatie https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/deed.nl
28 Deze tekst en het logo erboven mogen niet worden verwijderd of gewijzigd.
2
,3
29 Abstract
30 Tijdens het uitgaan ervaart bijna de helft van de jongeren wel eens lichte lichamelijke klachten
31 tijdens het gebruik van XTC. Toch maken zij weinig gebruik van de aanwezige EHBO-diensten. Deze
32 studie onderzoekt welke determinanten samenhangen met de intentie van jongeren om EHBO te
33 zoeken bij lichte klachten tijdens XTC-gebruik. De Reasoned Action Approach (RAA) stelt dat intentie
34 wordt voorspeld door attitude, subjectieve normen en waargenomen gedragscontrole. In deze studie
35 zijn attitude-waardering en waargenomen gedragscontrole onderzocht als voorspellers van intentie.
36 De studie gebruikte een cross-sectioneel design, waarbij 204 deelnemers uit het uitgaansleven een
37 online vragenlijst invulden over hun attitudes en gedragscontrole ten aanzien van EHBO-bezoeken.
38 Uit de resultaten van de multiple regressie-analyse blijkt dat attitude-waardering een significante en
39 sterke invloed heeft op de intentie om EHBO te zoeken (β = .71, p < .001). Waargenomen
40 gedragscontrole droeg echter niet significant bij aan de voorspelling van intentie (β = .002, p = .985).
41 Attitude-verwachtingen werden niet meegenomen vanwege validiteitsproblemen in de
42 meetinstrumenten. De resultaten suggereren dat interventies zich zouden moeten richten op het
43 verbeteren van de perceptie van EHBO-diensten bij jongeren, bijvoorbeeld door het benadrukken van
44 de voordelen en het wegnemen van stigma’s. Voor toekomstig onderzoek wordt aanbevolen
45 longitudinale designs te gebruiken en verbeterde meetinstrumenten te ontwikkelen voor attitude-
46 verwachtingen en gedragscontrole om een completer beeld te verkrijgen.
47 Keywords: EHBO, lichte klachten, attitude, waargenomen gedragscontrole, intentie
48
49
50
51
52
53
54
4
, 5 3
6
55 Besluitvorming en barrières: de intentie tot het bezoeken van de EHBO tijdens XCT-gebruik bij
56 jongeren en jongvolwassenen
57 XTC, ook bekend als MDMA, is een synthetische drug die bekend staat om zijn stimulerende
58 en hallucinogene effecten. Het gebruik van XTC is sinds de jaren '80 en '90 aanzienlijk toegenomen en
59 blijft een zorgwekkende kwestie vanwege de mogelijke psychologische en fysiologische schade die het
60 kan veroorzaken (Parrott, 2013). Ondanks de toegenomen inspanningen om de gevaren van XTC-
61 gebruik over te brengen door communicatie en voorlichting, blijft de prevalentie hoog, vooral onder
62 jongeren en jongvolwassenen (UNODC, 2021). De prevalentie van XTC-gebruik onder jongeren en
63 jongvolwassenen in Nederland blijft hoog vanwege verschillende invloedrijke factoren die samen een
64 rol spelen. Enkele van deze factoren zijn de sociale context van het XTC-gebruik, de waarneming van
65 risico, en de beschikbaarheid van de drug. XTC wordt vaak geassocieerd met het uitgaansleven, waar
66 het gebruik een gangbare praktijk is. Uit onderzoek van Trimbos-instituut (2023) blijkt dat bijna de
67 helft van uitgaande jongeren en jongvolwassenen in Nederland het afgelopen jaar XTC heeft gebruikt.
68 Deze sociale contexten bieden niet alleen gelegenheid, maar ook een sociale norm die het gebruik
69 bevordert (Van Dorsselaer & Goossens, 2015). De risico’s van XTC worden vaak minder gevaarlijk
70 ingeschat in vergelijking met andere drugs, deels door de manier waarop de risico’s worden
71 waargenomen en geïnterpreteerd. XTC wordt snel als veilig beschouwd als het in gecontroleerde
72 hoeveelheden en contexten wordt gebruikt (Jellinek, 2018). Ook de culturele acceptatie van XTC-
73 gebruik speelt een belangrijke rol binnen bepaalde groepen, bijvoorbeeld onder studenten. Deze
74 acceptatie kan bijdragen aan normalisering van het gebruik, waardoor jongeren sneller geneigd zijn
75 XTC te gebruiken (Nabben et al., 2017; Trimbos-instituut, 2023). Het gebruik van XTC blijft een
76 aanzienlijk probleem wegens potentiële gezondheidsrisico’s, zoals oververhitting, uitdroging en in
77 sommige gevallen levensbedreigende situaties (Parrott, 2013). Ondanks de voorlichtingscampagnes en
78 de beschikbaarheid van EHBO op evenementen, blijven jongeren terughoudend om medische hulp te
79 zoeken tijdens het gebruik van XTC, ook als zij lichte klachten ervaren. Om inzicht te krijgen in welke
80 factoren jongeren en jongvolwassenen tegenhoudt om tijdens XTC-gebruik EHBO-hulp op te zoeken
7
