Hoe ontstaat kanker
Classificatie op basis van oorsprong van tumor
Carcinoma’s epitheelcellen
Sarcoma’s mesoderm
Lymfoma’s vaste tumor uit lymfe cellen
Leukemie bloedstroom uit bloedcellen
Differentiatie van huidcellen
Basale laag bevat delende cellen (progenitorcellen)
Bestaat uit adulte stamcellen en transit-amplifying cellen
Eigenschappen van kankercellen
Kan uitgroeien tot tumor
Geen verankering nodig geen interactie tussen cel en extracellulaire matrix
Normale cellen sterven af zonder die verankering)
Niet onderhevig aan contact inhibitie stoppen niet met delen als opp. vol is
Hoe komen ze aan die eigenschappen
Immortalisatie door expressie van telomerase
Onafhankelijk van GF
Ongevoelig voor groei-inhibitoren
Geen G1 stop en geen stop bij DNA schade
Apoptose wordt uitgeschakeld foute cellen blijven in lichaam
Ontstaan van kanker
DMBA (precarcinogeen = initieert kanker)
Wordt in de lever door p450 omgezet in wateroplosbare vorm
Wordt door urine verwijderd
Tijdens omzetting ontstaan er intermediairen met ongepaarde elektronen
Elektronen worden uit DNA gehaald mutatie en kanker
Tumoren zijn heterogeen = bestaan uit verschillende cellen
Na behandeling zijn er altijd nog enkele cellen over (resistentie)
Cellen met voordeel mutatie worden uitgeselecteerd
Kankerstamcel = cel die instaat is een volledig nieuwe tumor te vormen
Hoe kanker zich verspreid
Angiogenese = bloedvatvorming
Nieuwe bloedvaten gevormd om nieuw weefsel van zuurstof te voorzien
Tumorcellen produceren VEGF en FGF (groeifactoren)
Binden aan endotheelcellen die nieuwe bloedvaten vormen
Gestimuleerde endotheelcellen maken matrix metalloproteïnasen (MMP)
MMP breken extracellulaire matrix af plaats voor bloedvaten
Tumorcellen verminderen productie van inhibitoren voor angiogenese
Invasie = cellen uit primaire tumor migreren naar naburig weefsel
, 26: kankercellen
Cellen verliezen membraanproteïne die instaan voor celadhesie
Invaseren zo makkelijker in naburige weefsel
Verhoogde motiliteit (beweging) door activatie van RhoGTPase
RhoGTPase zorgt voor actine remodellering in de cel
Productie van proteasen die basale lamina en extracellulaire matrix afbreken
Metastase = cellen uit primaire tumor migreren naar ander weefsel dmv bloedbaan
Meeste cellen gaan in apoptose als ze in de bloedbaan komen
Kankercellen die geen celadhesie hebben overleven
Kankercellen verlaten bloedstroom in capillair bed (longen of lever)
Sommige kankercellen hebben een verhoogde affiniteit voor enkele organen
Kanker en immuniteitssysteem
Verminderde immuunrespons verhoogde kans op kanker
Immuunsysteem verwijdert enkele cellen in de tumor maar niet allemaal
Sterke cellen overleven = natuurlijke selectie
Tumor produceert moleculen die T en B lymfocyten inhiberen of doden
Tumor omgeven door weefsel immuunsysteem geraakt er niet
Tumor groeit soms sneller dan immuunsysteem kan vernietigen
Rol van tumor micro-omgeving
Tumor bepaalt processen in micro-omgeving (angiogenese, invasie, motiliteit)
Moleculen in micro-omgeving verhinderen invasie of metastase
Tumorcellen omzeilen ze door mutaties
Wat veroorzaakt kanker
Ames test om carcinogenen te ontdekken
Gemuteerde bacteriën die niet groeien zonder histidine (omdat het histidine gen
gemuteerd is)
Worden met carcinogene stof op een medium gebracht
Door mutaties door carcinogene stof zal de bacterie wel groeien
Het aantal kolonies zegt hoe carcinogeen een stof is
Pre-carcinogenen worden omgezet in carcinogenen door de lever
X- en uv-stralen
X-stralen zorgen voor ongepaarde elektronen mutaties in DNA
Uv-stralen vormen pyrimidine dimeren (C-C of T-T binding)
CC zal muteren in TT
Oncogene organismen
Door weefselbeschadiging zijn er ontstekingsreacties vrij zuurstofradicalen
Veroorzaken mutaties
Sommige virussen stimuleren proliferatie waardoor ze blijven delen
Oncogenen en tumor-suppressor genen
Virussen kunnen oncogenen hebben in hun genoom
Bouwen dat in in het humaan genoom
Conversie van proto-oncogenen naar oncogenen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper guillaumehermans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.