Samenvatting
Samenvatting boek personality psychology
- Instelling
- Rijksuniversiteit Groningen (RuG)
samenvatting van het boek personality psychologie de derde editie, dit boek is voor het vak persoonlijkheid en individuele verschillen
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 81 pagina's
Voorbeeld 4 van de 81 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
VolgenVoorbeeld van de inhoud
Persoonlijkheid en individuele verschillensamenvatting boek
Chapter 1: Introduction to Personality Psychology
In dit hoofdstuk wordt persoonlijkheid gedefinieerd en de grondslagen ervan uitgelegd.
Persoonlijkheid verwijst naar de psychologische eigenschappen en mechanismen binnen
een individu, die relatief stabiel en georganiseerd zijn en die beïnvloeden hoe iemand zich
aanpast aan zijn omgeving.
Verschillen in persoonlijkheid:
Mensen verschillen van elkaar op basis van traits (eigenschappen) zoals extraversie,
nauwgezetheid en optimisme.
Deze verschillen worden vaak beschreven met trait-descriptive adjectives (bijv. "lui",
"ambitieus").
Vragen in persoonlijkheidsonderzoek:
Hoeveel eigenschappen zijn er?
Hoe zijn eigenschappen georganiseerd en waar komen ze vandaan?
Welke gevolgen hebben eigenschappen voor gedrag en levensuitkomsten?
Niveaus van persoonlijkheidsanalyse:
Persoonlijkheid kan volgens Kluckhohn en Murray (1948) op drie niveaus worden
geanalyseerd, die samen helpen om de complexiteit van persoonlijkheid te begrijpen:
Menselijke natuur (universals)
Dit niveau verwijst naar de eigenschappen en mechanismen die alle mensen gemeen
hebben.
Voorbeelden zijn de behoefte aan verbondenheid en het vermogen om liefde te
ervaren.
Zo beschikken alle mensen over taalvaardigheid en fundamentele psychologische
mechanismen, zoals het verlangen om bij een sociale groep te horen.
Individuele en groepsverschillen (particulars)
Op dit niveau gaat het om manieren waarop mensen verschillen van anderen,
individueel of in groepen.
Individuele verschillen: Sommige mensen zijn bijvoorbeeld extravert, anderen
introvert.
Groepsverschillen: Er kunnen verschillen bestaan tussen mannen en vrouwen
(bijvoorbeeld agressie of empathie) of tussen culturen (bijvoorbeeld openheid voor
nieuwe ervaringen).
Voorbeelden: In Europa zijn mensen gemiddeld extraverter, terwijl Aziaten en
Afrikanen meer introvert en gehoorzaam zijn.
,Individuele uniciteit (uniqueness)
Op dit niveau staat de unieke persoonlijkheid van elk individu centraal, die niet met
anderen gedeeld wordt.
Zelfs identieke tweelingen, die in dezelfde omgeving zijn opgegroeid, hebben unieke
eigenschappen.
Er wordt onderscheid gemaakt tussen nomothetisch onderzoek (vergelijking van
algemene kenmerken binnen groepen) en idiografisch onderzoek (gedetailleerde
studie van een enkel individu, zoals case studies of biografieën).
Mechanismen en processen:
Psychologische mechanismen omvatten
inputs, beslissingsregels en outputs
(bijvoorbeeld hoe extraverte mensen sociale
kansen waarnemen en benutten).
Aanpassing aan de omgeving:
Persoonlijkheid speelt een rol bij interactie met de fysieke, sociale en
intrapsychische omgeving. Dit omvat hoe mensen situaties selecteren, anderen
beïnvloeden (manipulaties), reacties oproepen (evocaties) en omgaan met
uitdagingen.
De Zes Domeinen
Dispositioneel Domein
Focus op persoonlijkheidstrekken en individuele verschillen:
Waarom gedragen individuen zich anders?
Welke trekken zijn het belangrijkst en hoe ontwikkelen ze zich?
Bijvoorbeeld: extraversie, impulsiviteit, zelfconcept en gewoontes.
Biologisch Domein
Persoonlijkheid wordt beïnvloed door biologische systemen zoals:
Genetica: in hoeverre is persoonlijkheid erfelijk?
Psychofysiologie: relaties tussen hormonen, hersenactiviteit en gedrag (bijv.
cortisol en stress).
Evolutie: hoe psychologische mechanismen zich hebben aangepast om
overlevingsproblemen op te lossen.
Intrapsychisch Domein
Richt zich op mentale processen, vaak onbewust:
Klassieke theorieën zoals Freuds psychoanalyse (seksuele en agressieve
drijfveren, afweermechanismen).
Moderne studies naar motieven zoals machts- en prestatiedrang.
Cognitief-Experiëntieel Domein
,Bestudeert denken en subjectieve ervaringen:
Zelfconcept en zelfwaardering: hoe zien we onszelf?
Emoties: zijn we gewoonlijk gelukkig, angstig of verdrietig?
Intelligentie: waarom leren sommigen sneller dan anderen?
Sociaal en Cultureel Domein
Persoonlijkheid in de context van sociale en culturele invloeden:
Culturen kunnen agressie stimuleren of juist ontmoedigen.
Relaties: eigenschappen zoals dominantie, optimisme en introversie beïnvloeden
sociale interacties.
Genderrollen en verschillen tussen mannen en vrouwen.
Aanpassingsdomein
Persoonlijkheid bepaalt hoe we omgaan met uitdagingen en stress:
Invloed op gezondheid: risicogedrag zoals roken of drinken kan gekoppeld zijn
aan persoonlijkheid.
Persoonlijkheidsstoornissen zoals narcisme of antisociaal gedrag geven inzicht in
afwijkende aanpassing.
Criteria voor het Evalueren van Persoonlijkheidstheorieën
Er zijn vijf wetenschappelijke standaarden om persoonlijkheidstheorieën te evalueren:
1. Comprehensiveness (Volledigheid)
o Hoe goed verklaart de theorie alle bekende feiten en observaties binnen zijn
domein?
o Theorieën die meer gegevens verklaren, worden als superieur beschouwd.
2. Heuristic Value (Heuristische waarde)
o Leidt de theorie tot nieuwe ontdekkingen en onderzoeksvragen?
o Voorbeeld: De pathogen prevalence hypothesis leidde tot nieuwe inzichten in
culturele verschillen.
3. Testability (Toetsbaarheid)
o Kan de theorie empirisch getest worden met precieze voorspellingen?
o Theorieën die niet getoetst kunnen worden, zoals bepaalde aspecten van
Freuds psychoanalyse, zijn minder waardevol.
4. Parsimony (Eenvoud)
o Bevat de theorie zo min mogelijk aannames en premissen?
o Eenvoudigere theorieën zijn beter, maar ze moeten nog steeds volledig zijn.
Complexe theorieën zijn soms noodzakelijk door de complexiteit van
menselijke persoonlijkheid.
5. Compatibility and Integration (Compatibiliteit en Integratie)
o Is de theorie consistent met kennis uit andere wetenschapsgebieden?
o Een theorie die bijvoorbeeld genetische principes negeert, wordt als
problematisch gezien.
Toen en Nu - De Benaderingen van Persoonlijkheidspsychologie
, Kloof in het veld:
Er is een kloof tussen de universele menselijke natuur (grand theories) en onderzoek naar
individuele en groepsverschillen. Terwijl klassieke theorieën van persoonlijkheid zoals die
van Sigmund Freud universele verklaringen boden over gedrag en drijfveren, richt
hedendaags onderzoek zich vooral op hoe individuen en groepen van elkaar verschillen.
Grand Theories van Persoonlijkheid:
Klassieke theorieën probeerden het geheel van menselijke persoonlijkheid te verklaren,
zoals Freuds concepten van instincten, de structuur van de psyche (id, ego, superego) en
psychoseksuele ontwikkelingsstadia.
Hoewel ze historisch belangrijk zijn, zijn slechts delen van deze theorieën nog relevant in
hedendaags onderzoek.
Hedendaags Onderzoek:
Modern onderzoek richt zich vooral op individuele verschillen (zoals extraversie,
neuroticisme, zelfvertrouwen) en groepsverschillen (bijv. verschillen tussen mannen en
vrouwen of tussen culturen).
Voorbeelden zijn studies naar zelfvertrouwen, shyness, agressie, moraal, en culturele
invloeden (collectivistische versus individualistische attitudes).
Het probleem van fragmentatie:
De persoonlijkheidspsychologie wordt soms bekritiseerd omdat er veel geïsoleerde
onderwerpen worden onderzocht, zonder een verbinding te leggen tussen de verschillende
aspecten van persoonlijkheid. Dit leidt tot een gebrek aan een coherent totaalbeeld van de
‘hele persoon’.
De olifant-metafoor:
Persoonlijkheid wordt vergeleken met een olifant die wordt onderzocht door drie blinde
mannen:
Elk van hen ontdekt slechts een deel van de waarheid (bijv. de biologische, culturele of
sociale benadering).
Samen kunnen de perspectieven echter een vollediger begrip van persoonlijkheid bieden.
Dit illustreert dat alle benaderingen waardevolle inzichten bieden, maar op zichzelf niet het
volledige beeld van persoonlijkheid kunnen verklaren.
De Rol van Persoonlijkheidstheorieën
Theorieën spelen een cruciale rol in de persoonlijkheidspsychologie en vervullen drie
hoofdfuncties:
1. Gids voor onderzoek
o Theorieën helpen onderzoekers belangrijke vragen te formuleren en nieuwe
kennis te vergaren.
o Voorbeeld: De pathogen prevalence hypothesis stelde dat omgevingen met
meer ziekteverwekkers leiden tot culturele verschillen in persoonlijkheid (bijv.
meer conformisme).
2. Organiseren van bestaande kennis
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper judithknol. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,09. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 49270 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen