Samenvatting
Samenvatting Cultuur van het moderne in de eerste helft van de twintigste eeuw
- Vak
- Kunst
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Samenvatting Cultuur van het moderne in de eerste helft van de twintigste eeuw
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 16 pagina's
Voorbeeld 3 van de 16 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting KUA Cultuur van het moderneInleiding Cultuur van het moderne (1800-1900)
De situatie aan het einde van de 19 e eeuw is deels bepalend voor de kunst van het moderne.
Ontwikkelingen in gang gezet door de industriële revolutie leiden tot een grote toename van de
mechanisering van de maatschappij. Dankzij de groei van de industrie is de welvaart in de tweede
helft van de negentiende eeuw sterk gestegen. Met name in Noord-Amerika en in de grote West-
Europese industrielanden.
De opmars van techniek en wetenschap zorgde voor nieuwe uitvindingen. Er heerste een sfeer van
nationale trots en optimisme. Het streven om als eerste een uitvinding op de markt te brengen
ontketende een felle concurrentiestrijd tussen verschillende Europese landen.
Een mooie gelegenheid om je te kunnen meten met andere landen zijn de wereldtentoonstellingen
geweest. De eerste tentoonstelling is in 1851 in Londen gehouden. Van de ze en latere
wereldtentoonstellingen is dankbaar gebruikt om de nationale trots van diverse landen te tonen.
De periode van 1850-1900 noemt men ook wel de tweede industriële revolutie. Hiermee wordt een
verschil aangegeven met de eerste industriële revolutie.
Eerste industriële revolutie (1800-1850) - geleidelijke uitbreiding van machines
- geleidelijke groei van fabrieken en nadruk lag
voornamelijk op textiel en ijzer
Tweede industriële revolutie (1850-1900) - veel wetenschappelijker van aard
- nadruk lag voornamelijk op staal, elektriciteit
en spoorwegen
De toepassingsmogelijkheden van elektriciteit op het gebied van licht, warmte en kracht breiden zich
in de tweede industriële revolutie zich op grote schaal uit. Naast elektriciteit wordt olie de
voornaamste krachtbron die zich voor een belangrijk deel richt op het vervoer.
De auto doet zijn intrede en de luchtvaart begint in de tweede industriële revolutie, als gevolg van
militaire inspanningen voor en tijdens de Eerste Wereldoorlog groeit het op grote schaal.
Een gevolg van de ontwikkeling van de techniek, is een wereldwijde schaalvergroting van
communicatie. In 1912 wordt in de Atlantische oceaan de eerst telefoonkabel gelegd tussen Amerika
en Europa. Deze kabel maakt de afstanden in de wereld beduidend kleiner en
langeafstandsverbindingen per trein en stoomschip minder belangrijk.
De handel, de economie en de media profiteren daar ruimschoots van. De ontwikkeling van de radio,
de grammofoon en de film vormden de aanzet tot massacommunicatie en massamedia.
,Ondanks alle ontwikkelingen profiteert alleen een kleine elite van de nieuwe welvaart. Arbeiders
hebben het echter nog altijd slecht, ze hebben weinig inkomen en gebrekkige woonvoorzieningen.
Arbeiders leven min of meer in dezelfde omstandigheden als in de 19 e eeuw. Veel rechten of sociale
zekerheid hebben ze niet -> Er ontstaan socialistische bewegingen die zich het lot van de arbeider
aantrekken.
Socialisme -> gelijkheid en gelijkwaardigheid voor de arbeidsklasse
De bovengenoemde ontwikkelingen hadden niet alleen invloed op het dagelijks leven van de mens in
de geïndustrialiseerde landen. Ook op het terrein van de wereldpolitiek vinden grote verschuivingen
plaats. Europa wordt geregeerd door de grootmachten uit de 19 e eeuw en is politiek gezien heel
instabiel.
De sterke gevoelens van vaderlandsliefde en het imperialisme verslechteren de verhoudingen tussen
de grote Europese landen. Er komt een bedreigende wapenwedloop op gang, die onderlinge
verhoudingen nog meer verslechteren.
Conflicten dreigen over, in 1914 is de moord op de Oostenrijkse troonopvolger de directe aanleiding
van de Eerste Wereldoorlog. De oorlog duurt 4 jaar en kost miljoenen levens. De bewonderde
machine blijkt ook te kunnen misbruikt in de vorm van oorlogsmaterieel. De eerste wereldoorlog
grijpt diep in, in de samenleving van Europa.
Gevolg van de Eerste wereldoorlog Russische revolutie van 1917 met het communisme van Lenin aan
op een wereldrevolutie. Het groeiend bewustzijn van de arbeidersklasse leidt in West-Europa tot de
oprichting van machtige vakbonden en socialistische en communistische partijen.
In 1924 overlijdt Lenin. Stalin slaagt erin de hierdoor ontstane machtsstrijd te winnen en de
communistische partij geheel naar zijn handen te zetten. Binnen enkele jaren is Rusland omgevormd
tot een totalitaire dictatuur.
Nog een gevolg/ontwikkeling na de Eerste Wereldoorlog is de emancipatie van vrouwen, die wordt
bevorderd door het grote aantal gesneuvelde jonge mannen in de Eerste Wereldoorlog.
Opengevallen plaatsen worden door vrouwen ingenomen. Rond 1919 is het kiesrecht voor vrouwen
in de VS, Nederland en andere landen een feit.
In de jaren 1930 breekt een economische crisis uit. Talloze ondernemingen en duizenden banken
gaan failliet. Over de hele wereld veroorzaakt het werkloosheid en armoede. Vooral in Duitsland, dat
nog te kampen heeft met enorme schuldenclaims uit de Eerste Wereldoorlog, wordt zwaar getroffen.
Het is een vruchtbare bodem voor het opkomende nationaalsocialisme.
In Italië maakt Mussolini gebruik van de instabiele economische situatie en de angst voor het
communisme in zijn land. Net als Stalin rekent hij binnen afzienbare tijd af met de democratie. De
Oostenrijker Adolf Hitler weet de onrustgevoelens in zijn land handig te exploiteren en wordt
bondskanselier van Duitsland.
, De Tweede Wereldoorlog breekt uit en wordt ongekend bloedbad. Veel kunstenaars en andere
intellectuelen zijn dan al uit Europa gevlucht, het markeert het einde van de cultuur van het
moderne.
De cultuur van het moderne -> De kunststromingen van het moderne (1900-1950)
Dankzij de groeiende welvaart en technische vooruitgang keek men met optimisme naar de
toekomst. Kunstenaars werden autonomer -> zij lieten zich niet meer leiden door een opdrachtgever,
maar bepaalde nu zelf inhoud en vormgeving van hun kunst. Ze stonden kritisch ten opzichte van de
maatschappij, en protesteerden fel tegen de gevestigde orde.
Men zocht voortdurend naar nieuwe vormen, wat leidde tot een veelheid aan (meestal) abstracte
kunststijlen in de eerste helft van de twintigste eeuw. Al deze stroming zochten naar een nieuwe
(moderne), maar ook universele beeldtaal.
Modernisme -> het totaal van de vernieuwende stromingen in de kunsten en westerse maatschappij
die vanaf het eind van de 19e eeuw opkwamen als reactie op de aantrekkelijkheid en realisme in de
toenmalige kunst.
Abstracte kunst -> kunstrichting waarbij niet wordt gestreefd de realiteit weer te geven, geen
zichtbare werkelijkheid meer te herkennen.
Kenmerken modernisme:
- Idealisme , een utopische visie -> De moderne kunst naar geheel nieuwe vormen, om daarmee een
bijdrage te leveren aan een betere maatschappij. Men zocht naar een ‘eenheidstaal’ , en legde
nadruk op constructie (of zoals bij Dada -> destructie)
- Scheiding tussen hoge en lage kunst -> Er was een scheiding tussen moderne Kunst en andere
levensgebieden
- Autonomie van de kunst -> Kunst werd een autonoom domein, naast dat van de wetenschap, de
religie en de filosofie. Kunst had een kritische-maatschappelijke functie.
- Zuiverheid, functionalisme en originaliteit -> Er was veel aandacht voor de vormaspecten van het
kunstwerk. De kunstenaar wilde zuiver en principieel zijn. Hun moderne kunst is gericht op
vernieuwing. De nadruk lag op eenheid. Originaliteit was belangrijk. Bij modernistische design moest
de vorm van een product zijn afgestemd op de functie.
- Nadruk op authenticiteit en betekenis
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nieckm. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 49270 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen