8.1 Het werkt
Welke orgaanstelsels heb je??
• Verteringsstelsel: Maakt voeding zo klein, dat de voedingstoffen in het bloed kunnen worden
opgenomen.
• Ademhalingsstelsel: Ze nemen vanuit de lucht zuurstop op in het bloed en geven CO2 af
vanuit het bloed aan de lucht.
• Bloedvatenstelsel: vervoert voedingstoffen, zuurstof en andere stoffen. Je hart pompt bloed
naar al je organen.
• Uitscheidingsstelsel: Daardoor raakt je lichaam afvalstoffen kwijt.
• Zenuwstelsel: Zorgt dat alle organen goed werken en samenwerken
Hoe zijn cellen gebouwd??
Celmembraan: buitenkant van de cel. Regelt welke stoffen de cel in en uit gaan. In het celmembraan
zitten receptoren, zij hebben contact met de omgeving van de cel en kunnen bijvoorbeeld hormonen
ontvangen.
Cytoplasma: bestaat uit water en opgeloste en organellen. Een organel is een onderdeel van een cel
met een bepaalde functie. Elke organellen in je cellen zijn:
1. Celkern: Het DNA daarin regelt dat de cel zijn vorm krijgt en zijn taken uitvoert. Dit gebeurt
door eiwitten. De recepten voor het maken van deze eiwitten zitten in het DNA.
2. Ribosomen: Maakt eiwitten
3. Endoplasmatisch reticulum: Vervoert eiwitten naar cytoplasma en celmembraan.
4. Mitochondriën: Maken energie vrij uit glucose.
Hoe komen je spieren aan energie
Als je beweegt hebben je spieren energie nodig. Die energie haal je uit dingen zoals glucose. Door
verbranding van glucose in de spiercellen komt energie vrij om de spiercellen te laten samentrekken.
Voor dat proces heb je ook zuurstof nodig. Om je spiercellen van glucose en zuurstof te voorzien, zijn
er verschillende orgaanstelsels actief.
• Verteringsstelsel: komt glucose het bloed in.
• Ademhalingsstelsel: Komt zuurstof het bloed in.
• Bloedvatenstelsel: Komen glucose en zuurstof bij je spieren. Tussen de spiercellen ligt een
netwerk van bloedvaatjes. Zo kan elke spiercel glucose en zuurstof opnemen.
Glucose + Zuurstof = Energie + Koolstofdioxide + Water
Koolstofdioxide en water worden via bloed afgevoerd en daarna uitgescheiden doordat je
koolstofdioxide uitademt en er wordt een groot deel van het water afgevoerd als urine. Dat kan ook
door uitademen eb zweten. Hiervoor heb je dus je ademhalings- en uitscheidingsstelsel nodig.
, 8.2 Je ademt
Hoe haal je adem??
Doordat de longen met vlies in de borstholte vastzitten, worden je longen steeds groter en kleiner.
Inademen
1. Tussenribspieren en middenrifspieren trekken samen.
2. De ribben kantelen omhoog, middenrif wordt plat.
3. Longen worden groter.
4. Luchtdruk in je longen neemt af.
5. Lucht stroomt vanzelf naar binnen.
Uitademen
1. Tussenribspieren en middenrifspieren ontspannen.
2. De ribben zakken naar beneden, het middenrif wordt bol.
3. De longen worden kleiner.
4. Luchtdruk neemt toe.
5. De lucht stroomt daardoor naar buiten.
Het bewegen van je ribben om uit te ademen noem je ribademhaling of borstademhaling. Het
bewegen van je middenrif om uit te ademen heet middenrifademhaling of buikademhaling.
Hoe komt zuurstof in je bloed??
Komt via de neus of mond, via keelholte in je luchtpijp. De wand van de luchtpijp is verstevigd met
kraakbeenringen, daardoor staat hij open. De luchtpijp zakt in 2 vertakkingen, de bronchiën. Die
vertakken zich tot luchtpijptakjes. Aan het eind zitten de longblaasjes. Daar gebeuren 2 dingen in:
1. Zuurstof gaat vanuit de lucht naar het bloed.
2. Koolstofdioxide gaat vanuit het bloed naar de lucht.
Deze uitwisseling heet gaswisseling.
Doordat je lichaam veel zuurstof verbruikt tijdens de verbranding en er in de cellen veel CO2 ontstaat,
moet de gaswisseling snel verlopen. De gaswisseling kan snel verlopen door de volgende dingen.
• Doordat je veel longblaasjes hebt, kan er op veel plaatsen tegelijk wisseling plaatvinden.
• Doordat de wand van de longblaasjes erg dun is.
• Rondom je longblaasjes zitten veel haarvaten, dat zijn je dunste bloedvaatjes, die ook een erg
dunne wand hebben.
• Door je ademhaling wordt de lucht in je longen steeds ververst.
Als je inademt, komt de lucht met veel zuurstof in de longblaasjes en als je uitademt gaat de lucht
met veel CO2 naar buiten. Als je actief bent is er veel verbranding in je cellen, die veel CO2
produceren. Er gaat ook meer zuurstof naar je cellen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper 108144L. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.