Samenvatting
Samenvatting LKT economie domein algemene economie
- Instelling
- Driestar Educatief
LKT economie domein algemene economie Uitwerking toetsgids LKT economie (2020) Mede door deze uitwerking LKT in december 2019 met 8 afgerond.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 29 pagina's
Voorbeeld 3 van de 29 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
A.1. ArbeidA.1.1 Beroepsbevolking
Omvang
De beroepsbevolking omvat alle personen in de leeftijd van 15 tot AOW die: betaald werk hebben
(werkzame beroepsbevolking), of die geen betaald werk hebben, maar recent naar betaald werk
hebben gezocht en daarvoor direct beschikbaar zijn (werkloze beroepsbevolking).
Bruto participatiegraad = beroepsbevolking / beroepsgeschikte bevolking x 100%
Netto participatiegraad = werkenden / beroepsgeschikte bevolking x 100%
Samenstelling en mobiliteit beroepsbevolking
15 jaar tot AOW = potentiële beroepsbevolking. Deel dat zich niet aanbiedt op de arbeidsmarkt
noemen we de NIET-beroepsbevolking.
De mobiliteit van de beroepsbevolking is de beweging van aanbieders op de arbeidsmarkt.
Arbeidsverdeling
Verhouding kapitaal / arbeid
Splitsing van de arbeidstaken in deeltaken, voortkomend uit een rationele organisatie van de arbeid.
(on) betaald werk
Vrijwilligerswerk etc.
Maatschappelijke opvattingen over werken
Plezier, verantwoordelijkheid, zinvol enz.
Persoonlijke keuzes t.a.v. werk, zorg, recreëren verkeer en milieu
A.1.2. Arbeidsmarkt
Werkgelegenheid
Werkgelegenheid = productie / arbeidsproductiviteit
Arbeidsproductiviteit = productie / werkgelegenheid
Loonkosten per product = loonkosten per werknemer / arbeidsproductiviteit
P/A ratio = werkgelegenheid in personen / werkgelegenheid in arbeidsjaren
Primaire sector = landbouw, visserij en mijnbouw
Secundaire sector = economische sector met alle bedrijven en activiteiten die de grondstoffen van
de primaire sector verwerken
Tertiaire sector = commerciële dienstverlening
Quartaire sector = niet-commerciële dienstverlening
,Werkloosheid
• Soorten
o Natuurlijke werkloosheid
▪ Frictiewerkloosheid werkloosheid gedurende zoektocht naar baan
▪ Structurele werkloosheid
o Conjuncturele werkloosheid
• Ontstaan
o Frictiewerkloosheid: ontstaat door onvolledige informatie bij zowel vragers als
aanbieders. Iemand die een baan zoekt kijkt eerst advertenties, solliciteert, wacht op
uitnodiging gesprek, selectieprocedure, hoort of hij baan krijgt, werkeloosheid die
niet langer dan 3 maanden duurt wordt frictiewerkloosheid genoemd.
o Structurele werkloosheid: ontstaat door aanpassingsproces waarin economie zich
voortdurend bevindt. Bedrijven gaan failliet, werknemers worden vervangen door
machines en verdwijnen arbeidsplaatsen naar regio’s waar de lonen lager zijn.
o Conjuncturele werkloosheid: ontstaat als bestedingen dalen. In neergaande
conjunctuur neemt de afzet en de productie af en wordt personeel ontslagen.
Werkloosheidpercentage stijgt tot boven het niveau van de natuurlijke werkloosheid.
• Meten
Mensen zijn werkloos als ze ouder zijn dan 15 jaar en jonger dan AOW-leeftijd, minder dan
12 uur werken, actief op zoek zijn naar betaald werk voor 12 uur of meer en daarvoor direct
beschikbaar zijn.
• Gevolgen
• Bestrijding
o Structurele werkloosheid: op lange termijn moet de overheid ervoor zorgen dat het
investeringsklimaat niet verslechterd. Op korte termijn moeten er maatregelen
getroffen worden om het beschikbare werk beter te verdelen over de
beroepsbevolking door bijv: VUT, stimuleren deeltijd, werkweek inkorten
o Conjuncturele werkloosheid: stijging van bestedingen. Door zelf meer te besteden
en/ of belastingen te verlagen, zodat gezinnen meer gaan besteden. Door rente te
verlagen kan CB ook de bestedingen een impuls geven. Overheid kan zelf ook meer
gaan besteden.
Krappe/ruime arbeidsmarkt
Krappe arbeidsmarkt: vraag naar arbeid (werkgelegenheid) is groter dan het aanbod van arbeid.
Dus weinig werkloosheid, veel vacatures.
Ruime arbeidsmarkt: aanbod van arbeid is groter dan de vraag naar arbeid. Dus veel werklozen.
Loon-prijsspiraal
Loonstijgingen en prijsstijgingen drijven elkaar op.
Bijv: startpunt: er heerst inflatie (prijzen stijgen) → vakbonden eisen loonstijgingen in Cao-
besprekingen → Bedrijven zien door loonstijging kosten oplopen, wentelen prijsstijging af op klanten
→ prijzen stijgen opnieuw → opnieuw eisen vakbonden prijscompensatie → enz.
Startpunt kan ook een forse loonstijging zijn.
Ric = Reële loon
Nic= Nominaal loon
Pic = samengesteld gewogen prijsindex
Ric=nic / pic x 100
Nic= ric x pic : 100
Pic= Nic/Ric x 100
, Als de nominale loonstijging 4% bedraagt (NIC = 104) en het inflatiepercentage 2% (PIC = 102), dan is
het indexcijfer van het reële loon (RIC) en daarmee de reële loonstijging als volgt te berekenen:
RIC = NIC⁄PIC × 100 → RIC = 104⁄102 × 100 = 101,96 → +1,96%.
Arbeidskosten
De kosten van lonen (inclusief direct loon en bijzondere beloningen), de ten laste van de werkgevers
komende sociale premies en overige kosten in verband met werknemers.
Hoogte loonkosten wordt bepaald door twee factoren:
• Hoogte van brutoloon
• De hoeveelheid belasting en premies die wordt geheven (de WIG)
Loonkosten per product = loonkosten per werknemer / arbeidsproductiviteit
Concurrentiepositie
Positie van een bedrijf ten opzichte van andere bedrijven die dezelfde goederen of diensten leveren
A.1.3. Arbeidsvoorwaarden
CAO
Overeenkomst over arbeidsvoorwaarden die wordt afgesloten door een vakbond en een werkgever
of een werkgeversbond. Kan per bedrijf of per bedrijfstak worden afgesloten.
Dus bedrijfstak of ondernemings cao
Wordt afgesloten voor één of twee jaar. Er bestaat vredesplicht. Werknemers mogen niet staken
voor betere arbeidsvoorwaarden.
Werkgevers en werknemersorganisaties
Werknemersorganisaties:
Een vakbond of werknemersorganisatie is een vereniging die opkomt voor de belangen van haar
leden.
• FNV-bondgenoten (industrie, vervoer en handel
Vakcentrales:
• Vakcentrale FNV
• Vakcentrale CNV
• Vakcentrale MHP (middelbaar en hoger personeel
Komen op voor goede arbeidsvoorwaarden, bieden rechtshulp bij arbeidsconflicten, geven
informatie en scholing, korting op producten zoals verzekeringen en reizen.
Werkgeversorganisaties:
De voornaamste taak van een werkgeversvereniging (ook wel werkgeversorganisatie genoemd) is om
de belangen van een werkgever te behartigen. Zij vormen standpunten die ze verdedigen tegen de
overheid en de werknemers
• VNO-NCW
• MKB-Nederland
Overlegcyclus: begin in voorjaar → CPB voorspelt ontwikkelingen economie in Centraal economisch
plan → organisaties van werkgevers en werknemers bereiden overleg voor → miljoenennota →
Centraal akkoord
Overheid
• Wetgeving als leer en pensioenplicht
Er is geen algemene pensioenplicht voor alle werkgevers.
Verplichte deelname aan pensioenregeling van een bedrijfstakpensioenregeling
Verplichtingen op grond van de cao
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ljm94. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen