,Week 1 Burgerlijkprocesrecht..................................................................................................................3
Week 1 literatuur..................................................................................................................................3
Week 1 hoorcollege..............................................................................................................................3
Week 1 werkgroep................................................................................................................................7
Week 2 literatuur................................................................................................................................14
Week 2 hoorcollege............................................................................................................................14
Week 2 werkcollege...........................................................................................................................18
Week 3 literatuur................................................................................................................................22
Week 3 hoorcollege............................................................................................................................22
Week 3 werkcollege...........................................................................................................................27
Week 4 literatuur................................................................................................................................32
Week 4 hoorcollege............................................................................................................................32
Week 4 werkcollege...........................................................................................................................36
Week 5 literatuur................................................................................................................................40
Week 5 hoorcollege............................................................................................................................40
Bewijsrecht in het burgerlijk proces................................................................................................40
Week 5 werkcollege...........................................................................................................................44
Week 6 Bewijs in bestuursprocesrecht...................................................................................................47
Week 6 literatuur................................................................................................................................47
Week 6 hoorcollege............................................................................................................................47
Week 6 werkcollege...........................................................................................................................49
Week 7 Kort geding en voorlopige voorziening.....................................................................................51
Week 7 literatuur................................................................................................................................51
Week 7 hoorcollege............................................................................................................................51
Week 7 werkcollege...........................................................................................................................51
Kort geding in civiel recht..................................................................................................................51
Voorlopige voorziening in bestuursrecht............................................................................................51
Opdracht 1 – Gerard Joling.............................................................................................................51
Oefenvragen 62x....................................................................................................................................55
Kernbegrippen 33x (gevorderd)..............................................................................................................60
20 Ontwikkelingen vakgebied 2025.......................................................................................................62
,Week 1 Burgerlijkprocesrecht
Week 1 literatuur
Compendium: hoofdstuk 1.1-1.12, hoofdstuk 2, hoofdstuk 3.1, 3.2 tot aan 3.2.1, 3.5-3.8, hoofdstuk
4.3-4.3.1, hoofdstuk 5, hoofdstuk 6.1-6.10, hoofdstuk 6a.8- 6a.8.2, hoofdstuk 11 en hoofdstuk 13.1-
13.4.
I. Giesen, Mr. C. Assers Handleiding tot de beoefening van het Nederlands Burgerlijk Recht.
Procesrecht. 1. Beginselen van burgerlijk procesrecht, Deventer: Wolters Kluwer 2015, nrs. 9-14.
[Staat op Blackboard]
• EHRM 9 oktober1979, ECLI:NL:XX:1979:AC1044, Airey/Ierland
• EHRM 25 juni1987, ECLI:NL:XX:1987:AC9931, Capuano/Italië
• HR 16 maart 1939, ECLI:NL:HR:1939:AG1906, Rijwielzadel
• HR 15 april 2011, ECLI:HR:2011:BP5612, De googlende rechter
Week 1 hoorcollege
Remme Verkerk – Molengraaf en procesadvocaat
Rechtsbronnen Burgerlijkprocesrecht
Materiele recht
- Nationale wetgeving (Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering, Algemene Termijnenwet
etc.)
- Internationale regelgeving (6 EVRM, Verdrag van New York (arbitrage) Brussel Ibis,
bewijsvordering)
- Lagere richtlijnen (rolreglementen (www.rechtspraak.nl – reglementen), besluit)
Doel en functie Burgerlijkprocesrecht
- Dienende functie, rechtsbescherming en titelverschaffing
- Geschilbeslechting
- Rechtsvorming en rechtseenheid
Alternatieven: schikkingsregeling, alternatieve geschilbeslechting (e.g. huurcommissie), eigenrichting
Beginselen Burgerlijkprocesrecht
Artikel 6 EVRM – recht op een eerlijk proces
- Ieder recht op behandeling van zijn zaak
o Eerlijk
o Openbaar
o Binnen redelijk termijn
o Door onafhankelijke, onpartijdige rechter
1. Recht op een behandeling (access to justice)
Artikel 6 EVRM en artikel 17 Grondwet
EHRM 9 oktober 1979 Airey/Ierland
• Verplichting tot het aannemen van een advocaat in Nederland. Dan heb je dus geld nodig voor
een advocaat, terwijl dat niet voor iedereen mogelijk is. Wanneer er geen financiële
rechtsbijstand zou bestaan, zou je niet naar de rechter kunnen. EHRM heeft geoordeeld dat
het in strijd kan zijn met artikel 6, wanneer je verplicht wordt een advocaat in te schakelen,
maar ondertussen geen toegang hebt tot financiële rechtsbijstand.
, EHRM 15 februari 2005 Steel & Morris v VK
• McLibel case – what’s wrong with McDonalds? Greenpeace verspreide het pamflet – met
negatieve informatie omtrent McDonalds. McDonalds is civiele procedure begonnen wegens
smaad en laster tegen o.a. Steel en Morris (medewerkers Greenpeace). Procedure 18 juni
1994 en 13 december 1996 – 313 dagen waarin men in de rechtszaal zat, verslag van 20.000
pagina’s en 40.000 aan aanvullende bewijsstukken en 130 getuigen. 40 dagen besteed aan
smaad en laster. Steel en Morris gaan naar EHRM – geen eerlijk proces. Steel en Morris
kregen geen rechtsbijstand. EHRM stelde dat, vanwege het feit dat zij geen rechtsbijstand
kregen, er een schending had plaatsgevonden van artikel 6 EVRM. Daarnaast werd
McDonalds bijgestaan door een team van 15 advocaten en talloze deskundigen (vele
miljoenen werden uitgegeven). Als gevolg een oneerlijke verhouding, wat ook in strijd was
met artikel 6 EVRM – in strijd met beginsel van equality of arms.
2. Recht op een eerlijke behandeling
Beginsel van equality of arms
Beginsel van hoor en wederhoor (niet expliciet in artikel 6, maar artikel 19 Rv)
HR 15 april 2011 de Googlende Rechter
• Verhuurder Jansen heeft een pand met op de benedenverdieping een apotheek. Bovenwoning
verhuurt aan van Donkersgoed. Jansen zegt, van Donkersgoed ik heb dringend eigengebruik
voor de bovenwoning – onder omstandigheden kan je dan de huurovereenkomst beëindigen.
Stukken worden ingeleverd, er komt een zitting. Raadsheren bij het Hof stellen dat bij het
uitschrijven van het arrest zij nog niet voldoende informatie hebben m.b.t. de apotheek.
Daarom zijn ze gaan googelen – website van de apotheek. Op basis van extra informatie
verkregen via de website schrijven de raadsheren een arrest. HR stelt, dat mag niet – in strijd
met beginsel van hoor en wederhoor. Ze hadden partijen in de gelegenheid moeten stellen
zich uit te laten over de informatie op de website verkregen.
3. Onpartijdige en onafhankelijke rechter
Artikel 6 EVRM (schijn van partijdigheid of afhankelijkheid ook vermeiden) en 117 Grondwet,
artikel 36 Rv (wrakingsgronden)
HR 19 maar 2010 Chipshol
• Ontwikkeling van Schiphol. Rechtbank Haarlem had voor Chipshol een tussenvonnis
gewezen, waarin de aansprakelijkheid van de staat en luchthaven werd vastgesteld mar nog
niet werd geoordeeld over de omvang van de schade. Vlak voor de zitting worden de rechters
vervangen. Chipshol vreesde dat hier sprake was van een vooropgezet plan, dat gunstige
rechter vervangen waren. Zaak loopt nog door en nog geen sprake van vooropgezet plan
• Andere zaak: rechter belt met advocaat Chipshol en ontmoedigt hem niet langer door te gaan
met de zaak. Past dat bij een onafhankelijke rechter?
4. Openbaarheid van de rechtspraak
Artikel 6 EVRM, artikel 121 Grondwet, 4 RO en artikel 27 en 28 Rv
In beginsel alle zittingen openbaar evenals de uitspraak. Je hebt recht op inzage in uitspraken.
Uitzonderingen zijn privacy kwesties (belangen uit 8 EVRM). Bijvoorbeeld familiezaken met positie
van minderjarige kinderen. Andere mogelijke uitzondering kan arbitrage zijn (kan wel geheim).
5. Berechting binnen een redelijke termijn
6 EVRM, artikel 20 Rv
EHRM 25 juni 1986 Capuano
• Capuano had een appartement aan zee gekocht met mooi terras om naar het strand te lopen.
Recht van overpad – anderen maakten ook gebruik van het terras om bij het strand te komen.
Zaak aanhangig gemaakt bij Italiaanse rechter op 10 januari 1977. Uitspraak eerste aanleg op
20 juli 1983 – 6.5 jaar later! Verschillende redenen, partijen uitstel, rechter vervangen,
advocaat overleden, deskundige moest uitleg geven. Hoger beroep duurde ook nog eens jaren,
voordat dat was afgelopen deed EHRM al uitspraak over deze zaak. Capuano stelde – deze
procedure duurt te lang. Ze krijgt gelijk, 6.5 jaar is veel te lang. EHRM geeft in verschillende
uitspraken weer dat er geen duidelijke grens is over wanneer te lang of te kort. Er moet
gekeken worden naar de specifieke omstandigheden van de zaak. Gekeken wordt naar of het
