Het hele boek ''Actuele Criminologie (11e herziene druk)'' samengevat, incl. alle aantekeningen van hoorcolleges én werkgroepen (zie voor verdere info de inhoudsopgave).
1.1 De opdracht van de criminologie
Neerwaartse vergelijking: de aantrekkelijkheid van criminele horrorverhalen berust op het
aangename gevoel dat men er zelf beter aan toe is dan het slachtoffer.
Dit mechanisme verklaart de grote populariteit van berichten over misdrijven en rechtszaken.
Onderscheid tussen geaccepteerde en niet-geaccepteerde criminaliteit onder jongeren. Acceptabele
criminaliteit kan vervolgens worden opgedeeld in…
- Lichte vergrijpen (bijv. verkeersovertredingen en drugsgebruik), wat volgens sommige
jongeren niet bestraft moet worden.
- Zwaardere criminaliteit (bijv. stelen en vechten), wat door bepaalde jongeren acceptabel wordt
gevonden als de achtergrond/jeugd moeilijk is geweest.
Drillrap: verheerlijken openlijk geweld en zijn vaak betrokken bij schiet- of steekpartijen met
rivaliserende groepen.
Rappers en rapvideo’s vormen nu een inspiratiebron voor jongeren. Normen en waarden die door
jongeren in het onlinemateriaal worden gehanteerd zijn negatief over de politie.
Oorzaak: Tweeledige rol van politie; vriend waarbij je terecht kunt als er iets misgaat en
instantie die straffen uitdeelt en autoriteit heeft.
Boosheid, gekoppeld aan morele verontwaardiging, leidt tot roep om vergelding.
Durkheim (1858-1917): criminaliteit vervult door het oproepen van negatieve emoties juist een
positieve sociale functie. Door gevoelens van morele verontwaardiging met elkaar te delen,
bevestigen de leden van een gemeenschap elkaar in hun normbesef (hier liggen normatieve grenzen).
Door dader te veroordelen, bevestigen de groepsleden hun collectieve besef van morele superioriteit
(‘wij zouden zoiets nooit doen’).
Gevolg: Toename saamhorigheid.
Zondebokmechanisme: de binnen de groep levende agressie wordt geprojecteerd op de pleger van
het misdrijf die dan de schuld krijgt van alle bestaande problemen.
In primitieve culturen werden interne sociale spanningen gestopt door rituele doding van de
zondebok.
Tweeslachting van reacties op criminaliteit:
1. Identificatie met slachtoffer: men stelt zich voor hoe het is om zelf het slachtoffer van een
daad te worden.
Gevolgen van identificatie met slachtoffers:
• Angst / boosheid: vooral bij gemeenschappelijke sociale kenmerken.
Gevolgen:
§ Beveiliging / saamhorigheid.
§ Vergeldingsbehoefte.
§ Dader als zondebok à eigenrichting.
• Mededogen
2. Identificatie met dader: wens van kijkers om zich met daders te identificeren.
Gevolgen van identificatie met daders:
• Mededogen (empathie) voor daders die net zijn gearresteerd of die na hun
veroordeling een lange straf uitzitten. De dader wordt juist als slachteroffer gezien.
Gevolgen:
§ Particulieren initiatieven om het lot van gedetineerden te verbeteren, zoals
reclasseringshulp/strafrechthervorming.
§ Politie als zondebok à terrorisme/rellen.
• Bewondering: schuldgevoelens, wat leidt tot een roep om strenge bestraffing van de
dader. Door te eisen dat de dader streng wordt gestraft, corrigeert men de eigen,
deels onbewust criminele impulsen; men roept de ‘crimineel in zichzelf’ tot de orde.
2
, Rooms-katholieke geloofsleer: ‘bezoeken van gevangenen’ hoort tot een van de zeven ‘werken van
barmhartigheid’.
Vorige eeuw: Politie en justitie door marxistische critici gezien als instrumenten om arbeidersklasse te
onderdrukken.
Heden: Politie en justitie symbool voor alledaagse racisme.
Defunding the police: bestaande politiecorpsen opheffen.
1) Het koele oog
MeToo-beweging: wereldwijde campagne tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag van mannen
in machtsposities.
Sinds 1813 de strafrechtspraak volledig in handen van onafhankelijke beroepsrechter, zodat dat de
reacties op crimineel gedrag worden beheerst.
1.2 Wat is criminologie?
1) Criminologie als praktijkgerichte wetenschap
Criminologie: wetenschap die zich bezighoudt met de besturing van de aard en achtergronden van
menselijke gedragingen die door de wetgever strafbaar zijn gesteld en van de wijze waarop de
overheid en de overige maatschappij daarop reageert.
Empirische wetenschap: wetenschap dei door het doen van waarnemingen kennis probeert te
vergaren over haar studieonderwerp.
Onderscheid tussen gedragingen in strafbaar gesteld gedrag:
1. Slecht gedrag (mala in se): gedragingen die van hun aard moreel verwerpelijk zijn.
Bijv. moord, verkrachting, diefstal.
2. Verboden gedrag (mala prohibita): gedragingen die door de overheid verboden zijn op
praktische gronden.
Bijv. verkeersovertredingen.
2) What’s in a name?
Men hanteert delinquent (iemand die in de fout is gegaan), criminaliteit of crimineel gedrag i.p.v.
misdaad/misdadiger, omdat men de oorspronkelijke termen te hard en te veroordeeld vindt klinken.
Uitzondering: georganiseerde misdaad.
Verschuiving in woordkeuze hangt samen met de grotere ernst van de tegenwoordig door de
jeugdrechters behandelde zaken én met verharding van de publieke opinie over misdaad en straf, in
het bijzonder gepleegd door etnische minderheden of asielzoekers.
Er is geen verband tussen komst van asielzoekers naar Nederland en aantal gepleegde misdrijven.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper egrinwis06. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,94. Je zit daarna nergens aan vast.
