De colleges zijn compleet uitgewerkt van het schooljaar . Het is een hele goede voorbereiding voor het tentamen, alles staat erin en is gekoppeld met het boek. Het is volledig in het Nederlands geschreven.
Hoorcollege 7. The Dutch energy transition (blz 28)
Hoorcollege 8. Agriculture and Food Systems (blz 31)
Hoorcollege 9. Visserij en Mariene Conservatie (blz 35)
Hoorcollege 10. De Noodzaak tot Transformatie van het Biodiversiteitsbeleid (blz 42)
Hoorcollege 11. The Population-Consumption-Technology Nexus (blz 46)
Extra materiaal …
1
,Hoorcollege 1.
Introductie
Thema: De relatie tussen mens en natuur, met geografische en politieke dimensies.
Geografie onderzoekt de ruimtelijke organisatie van menselijke activiteiten en hun relatie tot
de omgeving. Kernconcepten zoals duurzaamheid, schaal en menselijke impact vormen de
basis van dit college.
Case Study: Guano
Wat is Guano?
Een vruchtbare meststof gemaakt van vogelpoep, ontdekt door Alexander von Humboldt.
Historisch geëxploiteerd in Peru, leidend tot ecologische uitputting en sociale schade.
Parallel naar heden:
De zoektocht naar hulpbronnen zoals zeldzame metalen voor computerchips reflecteert
soortgelijke processen.
Drie Basisbenaderingen voor Milieubeheer
1. Exploitation (Extractie): Hulpbronnen gebruiken zonder rekening te houden met
lange-termijnproductiviteit, zoals ontbossing zonder heraanplant.
2. Conservation (Conservatie): Duurzaam beheer binnen bepaalde limieten,
bijvoorbeeld de ‘Maximum Sustainable Yield’ in visserij.
3. Preservation (Preservatie): Het beschermen van natuur zonder menselijke
consumptie, bijvoorbeeld nationale parken.
Conservatie en preservatie worden niet als tegenpolen gezien, maar toegepast op
verschillende schalen.
Politiek van Schaal
Schaalproblemen:
● Ignorance: Het negeren van interacties tussen niveaus en schalen.
● Mismatch: Het niet op elkaar aansluiten van menselijke en milieusystemen.
● Plurality: Het niet erkennen van diverse percepties en waarden rond schalen.
Economie in een ‘Volle Wereld’
Kernideeën:
● Groei kan negatieve sociale en ecologische gevolgen hebben, bekend als
‘oneconomische groei’.
● Het concept van dis-invest, zoals fossiele brandstoffen in de grond laten, kan
bijdragen aan duurzaamheid.
2
,Tragedy of the Commons
Wanneer individuen collectieve hulpbronnen overgebruiken, leidt dit tot uitputting,
bijvoorbeeld overbevissing. Oplossingen kunnen bestaan uit regelgeving
of gemeenschappelijke verantwoordelijkheid.
Relaties tussen Mens en Milieu
1. Human-environment geography: Mensen veranderen de
omgeving, en deze veranderingen beïnvloeden menselijke
activiteiten.
2. Ecocentrisch perspectief: Niet-menselijke natuur beïnvloedt
menselijke interacties en systemen.
3. Socionature: De natuur is een mentale constructie, gevormd door
culturele en politieke factoren.
Geschiedenis van de Milieubeweging
1) Van onbeperkte hulpbronnen naar natuurbehoud (17e-19e eeuw)
● 17e eeuw: Overgang naar een idee van schaarste; grootgrondbezitters sluiten
weidegronden, sociale spanningen ontstaan.
● 19e eeuw: Groei van steden en vervreemding van plattelandsleven; romantische
idealen stimuleren verlangen naar natuurbehoud.
● Eind 19e eeuw: Natuurbehoud als georganiseerd streven, zoals door Gifford Pinchot
(1905) en aandacht voor bodembeheer (Dust Bowl).
2) Opkomst van modern milieubewustzijn (1960-1970s)
● Focus: Bruine kwesties zoals vervuiling door industrialisatie; groeiend bewustzijn
van milieuproblemen door werken als Silent Spring (Rachel Carson) en The
Population Bomb (Paul Ehrlich).
● Mijlpalen:
○ 1962: Silent Spring – kritiek op pesticiden.
○ 1970: Earth Day – bewustzijnsmoment.
○ 1972: Stockholm-conferentie – eerste VN-conferentie over milieu.
3) Tijdperk van duurzame ontwikkeling (1980-1990s)
● Focus: Combineren van economische groei met milieubescherming.
● Mijlpalen:
○ 1987: Brundtland-rapport – introductie duurzame ontwikkeling.
○ 1992: VN-Aardetop in Rio – focus op biodiversiteit (CBD) en
klimaatverandering (UNFCCC).
4) Milieubewustzijn in het nieuwe millennium (2000-heden)
● Focus: Klimaatverandering centraal; implementatie van internationale afspraken.
3
, ● Mijlpalen:
○ 1997: Kyoto Protocol – reductie broeikasgassen.
○ 2015: Klimaatakkoord van Parijs – doelstellingen voor CO₂-reductie.
○ 2018: IPCC-rapport – urgentie van beperking tot 1,5°C opwarming.
Framing Theorie
Framing theorie onderzoekt hoe een vraagstuk wordt gepresenteerd of 'geframed' en hoe dit
de perceptie en acties beïnvloedt. Het biedt een analytisch kader om complexe
vraagstukken zoals natuurbeheer en hulpbronnenpolitiek te begrijpen.
Drie dimensies van framing:
● Ontologisch: Hoe definiëren we de werkelijkheid? Welke concepten gebruiken we
om de wereld te begrijpen?
Bijvoorbeeld: Is natuur iets ‘puurs’ of juist een sociaal construct?
● Normatief: Wat is het probleem? Waarom is het een probleem? Wat is een geschikte
standaard?
Bijvoorbeeld: Is klimaatverandering een probleem vanwege economische impact of
ecologische schade?
● Strategisch: Wat kan/moet gedaan worden? Welke acties zijn haalbaar of
noodzakelijk?
Bijvoorbeeld: Moeten we beleidsmakers aanspreken of ons richten op technologieën
zoals CO2-afvang?
Framing helpt bepalen welke aspecten van een probleem prioriteit krijgen en welke
oplossingen worden overwogen.
Verplichte literatuur: Rockström, (2009)
Het concept van Planetary Boundaries biedt een kader om de veilige grenzen te
identificeren waarin de mensheid kan opereren zonder het functioneren van het aardse
systeem te verstoren. Dit concept is ontwikkeld
om te waarborgen dat de planeet in een stabiele
toestand blijft, vergelijkbaar met de
omstandigheden in het Holoceen, die de
afgelopen 10.000 jaar stabiliteit boden voor
menselijke ontwikkeling.
Het plaatje visualiseert negen belangrijke
aardprocessen en hun grenzen. De groene cirkel
in het midden toont het veilige gebied (de 'veilige
speelruimte'), terwijl de rode segmenten
aangeven waar grenzen zijn overschreden. Deze
overschrijdingen bedreigen het aardse systeem en
vergroten de kans op catastrofale veranderingen.
Negen processen en hun grenzen
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper roosverhagen2004. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,46. Je zit daarna nergens aan vast.
