Arresten
Arresten en stappenplannen SPR
- Instelling
- Universiteit Leiden (UL)
Alle arresten per week van SPR samengevat en uitgelegd, inclusief het bijpassende stappenplan dat je moet kunnen reproduceren tijdens het tentamen.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 34 pagina's
Voorbeeld 4 van de 34 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Arresten StrafprocesrechtWeek 1
HR 17 december 2019, ECLI:NL:HR:2019:1983, NJ 2020/217, m.nt. Kooijmans ( Posbank) – p. 1803
De Mr. Big-methode of ‘werken onder dekmantel’ is een opsporingsmethode die kan worden ingezet
door de politie wanneer ze een verdachte op het oog hebben, maar niet voldoende bewijs hebben
om een zaak rond te krijgen. Bij het inzetten van de Mr. Big-methode wordt er door
undercoveragenten een fictieve organisatie opgezet, met het uiteindelijke doel om een bekentenis
van een verdachte los te krijgen. Vaak wordt deze methode gebruikt bij kwetsbare verdachten die
gevoelig zijn voor het verdienen van geld. De undercoveragenten proberen zo dicht mogelijk bij de
verdachte te komen door een vertrouwensband met hem of haar op te bouwen. De verdachte mag
uiteindelijk alleen voor ‘de grote baas’ komen werken als hij een bekentenis aflegt.
Rechtsregel: Zijn de door de verdachte afgelegde verklaringen in vrijheid afgelegd in de zin van
artikel 29 lid 1 Sv en artikel 6 lid 1 EVRM?
Uitspraak: De Hoge Raad overweegt: Het verloop van het opsporingstraject zoals dat door het hof is
vastgesteld, duidt erop dat de opsporingsambtenaren bemoeienis hebben gehad met wezenlijke
onderdelen van de door de verdachte afgelegde verklaring en dat de verklaringsvrijheid is aangetast.
In het bijzonder de mate en wijze van binnen het opsporingstraject toegepaste misleiding hadden
het hof aanleiding moeten geven uitdrukkelijk te beoordelen of de verdachte vanwege de – door
hem als geharde criminelen beschouwde politieambtenaren – in het vooruitzicht gestelde
consequenties zodanig onder druk was gezet, dat de door hem afgelegde verklaringen in strijd met
zijn verklaringsvrijheid zijn verkregen. Naar het oordeel van de Hoge Raad kan de veroordeling van
de verdachte niet in stand blijven. Ook werd nog gevraagd of artikel 126j wel een toereikende
wettelijke grondslag is voor deze methode: dat blijkt wel zo te zijn.
Hiernaast moet de rechter ook toetsen voor overeenstemming met de eisen van proportionaliteit en
subsidiariteit.
,J.H. Crijns & M.J. Dubelaar, ‘Mr. Big een maatje te groot voor Nederland? Over de toelaatbaarheid
en normering van undercoveroperaties’,
Het omstreden Mr. Big-scenario omvat een undercoverscenario waarbij de politie zich voordoet als
een criminele organisatie om verdachten te overtuigen van de betrokkenheid bij misdrijven en hen
tot bekentenissen te dwingen. De wettelijke grondslag voor Mr Big staat in artikel 126j sv, de
bevoegdheid tot stelselmatige informatie-inwinning. Dit gaat verder, omdat de opsporingsambtenaar
actief in het leven van de verdachte handelt.
Het eerste bezwaar tegen de Mr. Big-methode is gelegen in de gevolgen die de inzet hiervan voor het
zwijgrecht van de verdachte heeft. Op grond van artikel 29 Sv hebben verdachten het recht om te
zwijgen en moeten verhoorders zich onthouden ‘van alles wat de strekking heeft een verklaring te
verkrijgen waarvan niet kan worden gezegd dat zij in vrijheid is afgelegd’.
Een volgend bezwaar is gelegen in de risico’s voor de betrouwbaarheid van de als gevolg van de
Mr. Big-methode afgelegde verklaringen. In dit verband wordt naar voren gebracht dat het risico op
valse bekentenissen bij de inzet van de Mr. Big-methode beduidend groter is dan in een reguliere
verhoorsetting. Het risico dat onschuldige personen worden gemanipuleerd om misdaden te
bekennen die ze niet hebben begaan kan leiden tot ernstige gerechtelijke dwalingen.
Ten derde levert het gebruik van de Mr. Bigmethode de nodige risico’s op voor de integriteit van de
opsporing. Zo is het denkbaar dat befriending-operaties de betrokken undercoveragenten in
loyaliteitsconflicten brengen. Ook zijn er met de inzet van de Mr. Big-methode veel geld en dure
luxegoederen gemoeid, er kan niet op voorhand worden uitgesloten dat het individuele
undercoveragenten soms de nodige moeite zal kosten om de verlokkingen van deze schijnwereld te
weerstaan.
Daarnaast is kritiek dat het artikel te weinig waarborgen heeft. Infiltratie (126h) heeft een zware
interne procedure, waarvoor ook toestemming nodig is van het college van procureurs-generaal (in
tegenstelling tot alleen de OvJ). Daarnaast wordt er ook in het leven van betrokkenen getreden.
De auteurs benadrukken de noodzaak van meer duidelijkheid, transparantie en rechterlijke toetsing
om de rechten van verdachten te beschermen en gerechtelijke dwalingen te voorkomen. Zij pleiten
daarom om een evenwichtig en rechtvaardig kader te ontwikkelen voor het uitvoeren van
undercoveroperaties.
− Rb. Amsterdam 2 maart 2021, ECLI:NL:RBAMS:2021:805 (Coldcase in eerste aanleg)
In deze zaak is de Mr. Big methode niet op rechtmatige wijze toegepast, omdat de vraagstelling door
de undercoveragenten zowel indringend als sturend was. Daarnaast is er onvoldoende ander bewijs.
De rechtbank moet in zo’n zaak oordelen of bewijsmateriaal op rechtmatige wijze is verkregen én of
het voldoende overtuigend is om tot een veroordeling te komen. Daarnaast moet de rechtbank
beoordelen of de opsporing overeenkomstig de relevante rechtsregels heeft plaatsgevonden en of
de beginselen van behoorlijke procesorde in acht zijn genomen in de opsporingshandeling.
,Week 2 en 3: het opsporingsonderzoek
HR 1 juli 2014, NJ 2015/114, m.nt. Van Kempen (De ‘stille’ sms) (relativering legaliteit)
Casus: In deze zaak is met het oog op het zwaarwegende opsporingsbelang van het lokaliseren van
een amfetamine-laboratorium, met toestemming van de OvJ in een periode van vijf dagen
gedurende 6 tot 12 uur, elk half uur een stil sms-bericht (tot een totaal van ongeveer 90 sms-
berichten) gezonden naar een telefoon waarvan werd aangenomen dat het door de verdachte werd
gebruikt, welke berichten voor de gebruiker van de telefoon niet waarneembaar waren, teneinde
een globale indicatie te krijgen van de plaats waar die telefoon en de gebruiker daarvan zich
bevonden. (past niet onder 126g, 126n of 126m)
Rechtsvraag: is het toepassen van de stille sms een onrechtmatig dwangmiddel?
Oordeel: het toezenden van de sms-berichten heeft een beperkte inbreuk gemaakt op grondrechten
van de verdachte en is niet zeer risicovol geweest voor de integriteit en beheersbaarheid van de
opsporing, met slechts een beperkt beeld van de bewegingen van de gebruiker van de telefoon werd
verkregen, en dus is toegestaan.
, HR 2 februari 1988, NJ 1988/820 (Stormsteeg)
Casus: Een man van kleur liep met zijn handen in zijn jaszakken op de rijbaan van de Stormsteeg, een
plek die bekend stond omdat er veel opiumdelicten werden gepleegd. Toen de man agenten voor
zich zag verschijnen, stopte hij plotseling met lopen en rende hij hard weg. De man werd
tegengehouden en gefouilleerd. Er werd 3,3 gram heroïne gevonden.
Rechtsvraag: was de fouillering rechtsmatig?
HR 12 december, m.nt. Mulder (Braak bij binnentreden) aanhoudingsvereisten
Een opsporingsambtenaar van de radiocontroledienst betrapt opnemers van de piratenzender ‘Music
Center’ door muziek uit een woning te horen komen. Hij heeft vervolgens een ruit ingetikt en is naar
binnen gegaan.
Rechtsvraag: mag een opsporingsambtenaar die bevoegd is om onvrijwillig een woning te betreden
dit doen dmv braak?
HR: een opsporingsambtenaar is niet onder alle omstandigheden gerechtigd zich de toegang tot een
woning te verschaffen dmv braak. Dit geldt ook indien hij in een bij wet bepaald geval. Bij
beantwoording van de vraag in een casus of dit mag moet je rekening houden met beginselen van
een goede procesorde: proportionaliteit en subsidiariteit.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mariekezomerdijk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,96. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 48072 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen