Portfoliobewijsmateriaal – Competentie 7a - Bewijs 2
Niveau van Miller: SHOWS HOW
28 december 2023
Competentie 7: Methodisch en reflectief denken en handelen
Indicator 7a: Realistische doelen stellen
Samenvatting: In dit bewijs beschrijf ik hoe ik mijn studiedoel om het vak Klinische Psychologie succesvol af te ronden heb opgesteld op
basis van ervaringen uit het eerste portfoliomoment, en hoe het behalen van dit studiedoel is voor mij is verlopen. Ook beschrijf ik hoe het
behalen van het studiedoel invloed heeft gehad op mijn aanpak voor het derdejaars studievak Sociale Psychologie.
Achtergrond bij de totstandkoming van het studiedoel
In het studieprogramma van de driejarige opleiding tot Psychosociaal Counselor bij de NHA is het vak Klinische Psychologie
opgenomen. Dit vak heeft als doel inzicht te geven in het onderscheid tussen normaal en abnormaal gedrag, uit te lichten wat de
doelgroep van de counselor is, en welke mentale problemen zich bij cliënten kunnen openbaren. Zodoende vormt dit vak een belangrijk
aspect in de professionele ontwikkeling van mij als toekomstig counselor. Door dit belang, ervaarde ik bij de start van dit vak al snel een
grote motivatie om de lesstof die behandeld zou worden goed te leren en het tentamen van dit vak met een ruime voldoende af te
ronden.
Om een goed doel te formuleren voor het vak Klinische Psychologie, heb ik gekeken naar het studiedoel dat ik bij het eerste
portfoliomoment had gekozen. Toen wilde ik het lezen van boeken voor mijn bewijzen in goede banen leiden. Aangezien ik voor het
succesvol afronden van dit vak ook de nodige literatuur moest lezen, bekeek ik mijn aanpak van de vorige keer nogmaals. Toen maakte ik
een schatting van het aantal relevante hoofdstukken per titel, en hoeveel tijd ik op basis van mijn leessnelheid daaraan kwijt zou zijn. Ook
stelde ik dat ik waarschijnlijk evenveel tijd zou moeten reserveren om de informatie samen te vatten en te leren. Dat leidde tot dit doel:
“Gedurende de periode van 5 oktober 2022 tot 14 januari 2023 (14 weken) wil ik wekelijks minimaal 185 pagina’s uit de acht
boeken die ik geselecteerd heb lezen, analyseren, samenvatten en verwerken. Dit wil ik doen door wekelijks vier sessies van 4 uur in te
plannen, zodat ik het portfolio uiterlijk op 14 januari 2023 afgerond heb.”.
Alhoewel dit doel aan de SMART-eisen voldeed (Doran, 1981), maakte ik bij het opstellen van dit studiedoel een fout die ik pas
ontdekte bij het ontvangen de feedback van mijn mentor op mijn eerste portfolio. Dit studiedoel was namelijk heel erg gericht op het
haast “machinaal” uitwerken van de literatuur (zie de tekst in het oranje). Ik was heel erg gericht op het vinden van de “juiste”
antwoorden met goede literaire onderbouwing, zonder een essentieel onderdeel van het portfolio mee te nemen: het laten zien van de
eigen ontwikkeling. Zo bleven mijn eigen observaties, reflecties, groei- en knelpunten soms onzichtbaar.
Voor dit nieuwe portfoliomoment wilde ik daarom graag kijken of ik ook reflectiemomenten kon opnemen in het studiedoel.
Daarvoor was het van belang om eerst te weten wat de studielast van het vak zelf zou zijn. Ik zag dat het vak bestond uit 18 lessen, met
1
, 603 pagina’s aan lesstof in totaal. Mijn gemiddelde leestempo lag op 15 pagina’s per uur, en ik verwachtte dat ik met eenzelfde snelheid
de lesstof kon samenvatten. Het daadwerkelijke leren van de lesstof en het maken van de bijbehorende vragen verwachtte ik op een
minder hoog tempo te doen. Daarom schatte ik mijn snelheid voor die activiteiten op 7,5 pagina per uur. De totale urenlast om het lezen,
samenvatten, huiswerk maken en leren af te ronden zou dus liggen op ongeveer: 603/15 (lezen) + 603/15 (samenvatten) + 603/7,5
(vragen maken en leren) = 160,8 uur. Om deze urenlast op een behapbare manier te integreren in mijn agenda, koos ik ervoor om een
periode van 18 weken uit te trekken voor het behalen van het vak Klinische Psychologie. Zo zou ik per week ongeveer 1 les doen, wat al
met al neer zou komen op een studielast van 160,8/18 ≈ 9 uur per week. Bovendien schatte ik dat 1 uur reflectie per week goed zou zijn
om mijn leerproces te evalueren. Zo kwam ik op het volgende doel uit:
“Gedurende de periode van 16 januari 2023 tot 22 mei 2023 (18 weken) wil ik wekelijks een les Klinische Psychologie gelezen,
samengevat, en geleerd hebben. Hiervoor plan ik drie sessies van 3 uur per week om aan dit vak te werken, en 1 sessie van 1 uur per
week voor persoonlijke reflectie op mijn leerproces. Zo wil ik het tentamen Klinische Psychologie op 2 juni 2023 met minimaal een 7,0
afronden.”
Dit doel voldoet aan de SMART eisen (Bjerke & Renger, 2017). Het doel is specifiek, aangezien ik specificeer welke activiteiten ik
ten aanzien van de lesstof wil voltooien binnen de afgebakende periode. Het studiedoel is meetbaar doordat ik aangeef minimaal een 7,0
te willen halen voor het tentamen van Klinische Psychologie. Door de urenlast uit te smeren over een periode van 18 weken is het doel
voor mij acceptabel en realistisch, aangezien ik flexibel de leer- en reflectiesessies kan indelen gedurende de week. Ten slotte is het doel
tijdsgebonden, met een duidelijke afbakening van 18 weken en een ingeplande datum waarop ik het tentamen Klinische Psychologie
maak.
Tabel 1 Overzicht van de datum waarop ik de verschillende lessen van Klinische Psychologie heb afgerond, met het bijbehorende cijfer voor de desbetreffende les. Ik kon al
de lessen succesvol doorlopen in de gestelde periode. Bovendien was mijn voorbereiding ook geslaagd, aangezien ik het tentamen met een mooie 8,1 heb afgerond,
waarmee dit studiedoel behaald werd!
Datum Inhoud Cijfer Datum Inhoud Cijfer
17-01-2023 Les 1 - Inleiding 10,0 31-03-2023 Les 10 - Dissociatiestoornissen 9,6
23-01-2023 Les 2 - Emoties 9,3 05-04-2023 Les 11 - Anorexia nervosa 10,0
26-01-2023 Les 3 - Normale depressieve reacties 8,6 12-04-2023 Les 12 - Netheids- en precisiedwang 9,1
30-01-2023 Les 4 - Emotionele verwerking 10,0 18-04-2023 Les 13 - Schizofrene stoornissen 9,7
04-02-2023 Les 5 - Abnormale depressies 9,7 24-04-2023 Les 14 - Waanstoornissen 10,0
06-03-2023 Les 6 - Agressieproblematiek; afkeer 10,0 29-04-2023 Les 15 - Verslaving 9,6
11-03-2023 Les 7 - Angststoornissen 10,0 04-05-2023 Les 16 - Persoonlijkheidsstoornissen 10,0
14-03-2023 Les 8 - Aangeleerde angsten 9,7 14-05-2023 Les 17 - Persoonlijkheidsproblematiek 9,6
24-03-2023 Les 9 - Seksuele stoornissen 9,6 21-05-2023 Les 18 - Terugblik en theorie 10,0
02-06-2023 Tentamen 8,1
2
