Samenvatting per week:
Ontwerpen van leersituaties
inleidend
,Inhoud
Week 1
Hoorcollege 1: Introductiecollege
Designing Effective Instruction: Hoofdstukken 1,2,13 (334 t/m 345)
Wijze Lessen: pagina 5-33
Leesvragen
Week 2
Hoorcollege 2: Doelgroep-, context-, en taakanalyse. Leerdoelen formuleren
Designing Effective Instruction: Hoofdstukken 3, 4, en 5
Wijze Lessen: bouwsteen 7
Leesvragen
Week 3
Hoorcollege 3: Sequentering van leerdoelen, taken en inhouden en ontwerpen van de
instructieboodschap
Designing Effective Instruction: Hoofdstukken 6, 8 (170-183) en 10
Wijze Lessen: bouwstenen 1,2,4
De zeven pijlers van onderwijs in begrijpend lezen’: pagina 59-68
Leesvragen
Week 4
Hoorcollege 4: Instructie strategieën, instructie & leertheorie, instructieboodschap:
afbeeldingen en verwerkingsopdrachten
Designing Effective Instruction: Hoofdstukken 7, 8 (183-198) en 9
Wijze Lessen bouwstenen 5, 8, 9
Leesvragen
Week 6
Hoorcollege 6: Evaluatie, toetsing en implementatie
Designing Effective Instruction: Hoofdstukken 11 (268-274), 12 en 15 (390 t/m 401)
Leesvragen
,Week 1
Hoorcollege 1: Introductiecollege
Designing Effective Instruction: Hoofdstukken 1,2,13 (334 t/m 345)
Wijze Lessen: pagina 5-33
Leesvragen
Instructional design
Waarom instructional design?
Instuctional design richt zich op het efficiënter, effectiever en minder moeilijk maken van leren door
gebruik te maken van bewezen methoden. Het biedt voordelen zoals:
Kwaliteitsverbetering: Goed ontwerp zorgt voor doelmatig en doeltreffend leren, met focus
op wat essentieel is voor prestaties.
Tijd- en kostenbesparing: Bijvoorbeeld bij AT&T, waar een herontworpen training van 45 naar
9 dagen werd teruggebracht, wat miljoenen bespaarde.
Brede toepasbaarheid: Toepasbaar in diverse contexten zoals onderwijs, bedrijfsleven,
gezondheidszorg en defensie.
Doelgerichtheid: Gericht op het oplossen van prestatieproblemen door essentiële kennis en
vaardigheden te identificeren, in plaats van alleen inhoud te behandelen.
In onderwijs en bedrijfsleven helpt instructional design bij het ontwikkelen van leeroplossingen die
afgestemd zijn op specifieke behoeften. Bedrijven verbeteren efficiëntie en rendement, terwijl
leraren beter leerstof kunnen aanpassen aan educatieve doelen en leerlingenbetrokkenheid
vergroten. Een goed ontwerp investeert in langdurige voordelen zoals hogere productiviteit en betere
leerresultaten.
Wat is instructional design
Instructional design (ID) is een systematische aanpak om effectieve leerervaringen te creëren,
gebaseerd op onderzoek naar leertheorieën, informatietechnologie en onderwijspraktijken. Het richt
zich op de behoeften en doelen van de lerenden, in plaats van uitsluitend op inhoudsdekking. ID
begint met het identificeren van prestatieproblemen en onderzoekt of instructie de juiste oplossing
is. Belangrijke aspecten zijn leerlingvoorbereiding, strategieën, technologie en evalueren of het
instructiedoel bereikt wordt.
ID wordt toegepast in onderwijs, bedrijfsleven, overheid, geneeskunde en militaire training, elk met
specifieke doelen. Het proces kent zeven uitgangspunten, waaronder een gestructureerde aanpak,
probleemidentificatie, accuraatheid van informatie, focus op individuele leerbehoeften, en flexibiliteit
in methoden. Daarnaast biedt Human Performance Technology (HPT) een bredere kijk door ook niet-
instructieve oplossingen te overwegen. Het ID proces is gebaseerd op 7 uitgangspunten:
1. Systematische en gedetailleerde aanpak: ID vereist een gestructureerd en gedetailleerd
proces voor effectieve instructieontwerp.
2. Probleemidentificatie: Ontwerpers beoordelen eerst of er een prestatieprobleem is en of
instructie een passende oplossing is.
3. Ontwerp voor het team, niet voor de lerenden: Het ID-plan is bedoeld voor het ontwerpteam
en niet als volledige handleiding voor de lerenden.
4. Focus op hoge prestaties: Het doel is dat alle lerenden succesvol zijn, niet slechts voldoen aan
minimumnormen.
, 5. Nauwkeurigheid van informatie: Succesvol ID hangt af van nauwkeurige informatie over het
prestatieprobleem, de doelgroep en de inhoud.
6. Leerlinggerichte focus: ID geeft prioriteit aan de behoeften van individuele lerenden boven
het dekken van inhoud.
7. Flexibele methoden: Er is geen standaardaanpak; verschillende wegen kunnen
instructiedoelen bereiken, aangepast aan ontwerpers en lerenden.
Betrokkenen bij Instructional Design
In het proces van wetenschappelijk ontwerpen zijn verschillende rollen van belang, die samen zorgen
voor een effectief leerontwerp:
1. Ontwerper (onderwijskundige): Verantwoordelijk voor het coördineren van het ontwerp en
het ontwikkelen van de instructiematerialen.
2. Inhoudsdeskundige (Subject-Matter Expert, SME): Levert de expertise over de inhoud, zorgt
voor de nauwkeurigheid van informatie en materialen.
3. Opdrachtgever: De partij die het ontwerp initieert en meestal de uiteindelijke goedkeuring
geeft.
4. Instructieverantwoordelijke: De persoon die verantwoordelijk is voor het geven van de
instructie, kan ook de SME zijn.
5. Lerende: De gebruiker van het leerproduct, wiens behoeften en leerdoelen centraal staan in
het ontwerp.
De vier fundamentele componenten van onderwijskundig ontwerpen:
Lerende (Learners): Voor wie ontwerp je het materiaal? Wat zijn
hun behoeften en kenmerken?
Doelen (Objectives): Wat wil je dat de lerende leert? Welke
kennis en vaardigheden moeten worden verworven?
Methoden (Methods): Welke werkvormen en strategieën
worden gebruikt om de leerdoelen te bereiken?
Evaluatie (Evaluation): Hoe weet je dat de leerdoelen zijn
bereikt? Toetsing en beoordeling die aansluiten bij de gestelde
doelen.
Naast deze hoofdrollen kunnen ook andere medewerkers zoals media-
productiepersoneel en facilitaire managers betrokken zijn bij specifieke fasen van het proces.
Kritiek beantwoorden
Het ontwerp van instructie (ID) wordt vaak bekritiseerd als mechanistisch, beperkend voor creativiteit
en gericht op lage leerresultaten. Echter, het proces is flexibeler, humanistischer en creatiever dan het
lijkt. Daarnaast kan het effectieve, langdurige leerresultaten bevorderen:
1. Mechanistisch vs. Humanistisch: Hoewel sommige ID-modellen rigide lijken, is effectieve
planning flexibel en houdt rekening met kenmerken van de lerende, doelen en de
leeromgeving. Het proces richt zich op individuele verschillen en streeft naar meesterlijk
leren, niet alleen naar beoordelen.
2. Creativiteit in Onderwijs: Instructioneel ontwerp biedt ruimte voor creativiteit door
verschillende ontwerpelementen en leerprincipes op innovatieve wijze toe te passen.
Verschillende docenten kunnen verschillende plannen maken, wat leidt tot diverse en
boeiende leerervaringen.
