HC China aantekeningen
Roxeanne Hoksbergen
Deelvraag 1: Waardoor verloor China zijn positie als regionale grootmacht,
1842-1911? (deel 1)
Qing-dynastie - hoe zag het bestuurssysteem eruit?
Bovenaan de macht - keizer
De keizer mag alles beslissen, en heeft een aantal mensen die hem hierbij hebben. Dit doet
hij vanuit de hoofdstad Peking (Beijing).
Hij krijgt hulp van mandarijnen (=hoogste ambtenaren). Door het ambtenarenexamen
worden mensen deze mandarijnen.
Ambtenarenexamen: Examen over de leer van Confucius waarmee je mandarijn kan
worden. Dit examen werd slechts eens in de drie jaar gehouden en minder dan 1% van de
kandidaten slaagde in één keer. Door dit examen kon de keizer in zijn hele rijk beschikken
over betrouwbare ambtenaren.
Het bestuurssysteem was stabiel:
Basis van het gezag
- Goede, betrouwbare ambtenaren (mandarijnen)
- Keizer heeft het hemels mandaat (gesteund door de hemel)
- Confucianisme
- Leer van vijf menselijke relaties
- vader - zoon
- heerser - onderdaan
- echtgenoot - vrouw
- oudere broer - jongere broer
- vriend - vriend
- hoger geplaatsten: vriendelijk en welwillend
- lager geplaatsten: gehoorzaamheid en toewijding
- Rituelen en vaste omgangsvormen
- Moet zorgen voor harmonie, maar leidt (in praktijk) tot verstarring
Confucianisme: leer van de Chinese filosoof Confucius uit de zesde eeuw voor Christus.
Deze leer legde de nadruk op het juiste gezag met als uitgangspunt: wat u voor uzelf niet
wenst, wens dat ook een ander niet.
Hoe zag het contact tussen China en het Westen eruit?
Vanaf de 19de eeuw verdiend Europa aan wapens, zilver en specerijen, China verdiend veel
meer aan de handel van porselein, thee en zijde (stof). Chinezen zaten niet te wachten op
Westerse producten, Europeanen wel geïnteresseerd in Chinese producten. Chinezen
maakten hierdoor veel winst.
Qing-dynastie - welke problemen ontstonden in de negentiende eeuw?
Qing dynastie, het gezag neemt steeds verder af.
,Hoe kwam dat?
Intern:
- Politieke crisis, veel opstanden
- Corruptie, ambtenaren systeem werd geld ‘achterover gedrukt’, mensen hadden daar
last van
- Hongersnoden, oogst mislukte, rivieren overstroomd, veel doden, veel onvrede.
- Opium Verslaving (drugs)
Extern:
- Wetenschappelijke revolutie/ industriële revolutie - technologische voorsprong voor
Europa. Europa hierdoor technisch gezien veel sneller en sterker dan China.
- Modern imperialisme (KA 36 (tv 8) de moderne vorm van imperialisme die verband
hield met de industrialisatie)
- Europa (vooral Engeland) wil handel en invloed met/ van China afdwingen, desnoods
met geweld (gebied veroveren/ afnemen)
Hoe leidt het contact tussen China en het Westen tot een Opiumoorlog?
- Europa (vooral Engeland) wil handel en invloed met/ van China afdwingen, desnoods
met geweld (gebied veroveren/ afnemen)
- Westen brengt vooral opium naar China
- Chinezen raken verslaafd, China moet meer betalen dan dat ze krijgen van de omzet
van porselein, thee en zijde
- China begon verlies te draaien door de opiumhandel, de sociale ontwrichting was
groot, vooral aan de kustgebieden
- Opiumhandel wordt verboden door Chinezen regering
Aanleiding 1839:
- Chinese keizer vernietigd 1,5 miljoen kilo Britse opium
- Daardoor waren Engelse boos, begonnen opiumoorlog
Eerste opiumoorlog: 1839-1842
- Engelsen waren sterker, Chinezen werden verslagen → verdrag van Nanking (1842)
Verdrag van Nanking - China werd gedwongen:
- Vijf havens (o.a. Shanghai) open te stellen voor de Britten
- Hongkong afstaan aan de Britten
- Schadevergoeding betalen voor de vernietigde opium
- Toestaan dat Britse kooplieden niet onder de Chinese rechtspraak vielen
(Britten totaal hun gang gaan in China)
Ongelijke verdragen: reeks verdragen die westerse mogendheden in de 19e eeuw met
China sloten. De Chinezen noemden het Ongelijke verdragen, omdat ze veel gunstiger
waren voor de westerse landen dan voor China. China verliest daardoor zeggenschap over
grondgebied en mist inkomsten uit economische centra.
Groot-Brittannië, VS, en Frankrijk krijgen steeds meer invloed in het oosten en zuidoosten
van China, bijvoorbeeld in steden zoals Shanghai en Hongkong.
, Deelvraag 1: Waardoor verloor China zijn positie als regionale grootmacht,
1842-1911? (deel 2)
Eerste Opiumoorlog: 1839 - 1842
Britten wonnen, er werden ongelijke verdragen gesloten → Britten claimde verdragshavens
Verdragshavens: Britten gaven zichzelf toestemming om te handelen in bepaalde havens
Tweede Opiumoorlog: 1856 - 1860
China verloor, invloed van buitenaf
nam verder toe
Binnenlandse opstand neemt toe,
heeft te maken met de toenemende
invloed van buitenaf en de
toenemende verslaving aan Opium.
Ongelijke verdragen leidden tot nog
meer verdragshavens.
China is een deel verloren aan
Rusland.
1900, na de Chinees-Japanse
Oorlog (1894-1895)
Deze oorlog werd door Japan gewonnen. Noorden van China, Rusland. Midden Duitsland,
Onder in Groot Brittannië en Japan. In het zuiden Frankrijk.
GB, VS, Frankrijk, Rusland en Japan krijgen steeds meer delen van het keizerrijk in handen
en nemen sommige overheidstaken over, zoals importheffingen die niet meer naar China
gingen maar naar bijvoorbeeld GB.
