Samenvatting Psychologie Boek
Hoofdstuk 1 Geest, Gedrag en Psychologische wetenschap
Psychologie is de wetenschap van gedrag en mentale processen
De wetenschappelijke methode bestaat uit een vier stappen bestaande
procedure voor empirisch onderzoek (verzamelen van objectieve informatie
door metingen gebaseerd op sensorische ervaringen en observatie) van een
hypothese, waarbij vooroordelen en subjectieve oordelen zijn uitgesloten
1. Een hypothese ontwikkelen (falsificeerbaar, operationele definities)
2. Objectieve data verzamelen (experimentele groep, controlegroep,
onafhankelijke variabele, afhankelijke variabele, randomiseren)
3. De resultaten analyseren
4. De resultaten publiceren, bekritiseren en repliceren
Hoe zou je de bewering testen dat suiker kinderen hyperactief maakt?
1. Psychologen gebruiken hiervoor de wetenschappelijke methode
2. In een gecontroleerd experiment (een onderzoek om oorzaak en gevolg
aan te tonen) zouden kinderen willekeurig vaan de experimentele groep
of de controlegroep worden toegewezen en een suikerdrankje of een
drankje zonder suiker te drinken krijgen
3. Vervolgens zou in het dubbelblindonderzoek (om expectancy bias en het
placebo-effect tegen te gaan) het activiteitsniveau van ieder kind worden
getraceerd
4. Een analyse van de data zou laten zien of de hypothese wel of niet wordt
ondersteund. Als kinderen die het suikerdrankje kregen (de
experimentele groep), actiever zijn dan de kinderen zonder drankje met
suiker (controlegroep), maakt suiker kinderen hyperactief
Experimenteel psychologen (doet onderzoek naar elementaire psychologische
processen en geven onderwijs bij universiteiten)
Docent psychologie (hbo-opleidingen psychologie)
Toegepast psychologen (psycholoog die door experimenteel psychologen kennis
gebruikt om problemen van mensen op te lossen, onderwijs, klinische
psychologie en counseling)
,Psychiatrie is een medisch specialisme dat zich bezighoudt met psychische
stoornissen
In de media is veel wat op psychologie lijkt in feite pseudopsychologie.
Om het verschil te kennen tussen psychologie en pseudopsychologie is het
nodig om kritische denkvaardigheden te ontwikkelen
Pseudopsychologie zijn niet onderbouwde psychologische aannamen die wel
als wetenschappelijke waarheden worden gepresenteerd.
Het is belangrijk om vast te stellen waar de op feiten gebaseerde werkelijkheid
eindigt en waar de gefantaseerde werkelijkheid begint.
Kritische denkvaardigheden als je wordt geconfronteerd met nieuwe
beweringen waarvan wordt beweerd dat ze een wetenschappelijke basis
hebben:
• Wat is de bron?
• Is de bewering redelijk of extreem?
‘’snelle oplossing’’ of eenvoudige oplossing bestaan niet voor moeilijke
problemen
• Wat is het bewijsmateriaal?
Anekdotisch bewijsmateriaal zijn getuigenissen die de ervaringen van
iemand of enkele personen schetsen, maar ten onrechte voor
wetenschappelijk bewijs worden aangezien.
Om zeker te weten of een bepaalde oplossing werkt is er
wetenschappelijk bewijsmateriaal nodig, met wetenschappelijk
onderzoek
• Kan de conclusie door bias zijn beïnvloed?
Bias is een vooroordeel, vervorming of vertekening van een situatie,
meestal op basis van persoonlijke ervaringen en waarden
• Worden veelvoorkomende denkfouten vermeden?
• Zijn voor het oplossen van het probleem verschillende invalshoeken
nodig?
Emotionele bias is de neiging om oordelen te vellen gebaseerd op attitudes en
gevoelens, in plaats van op een rationele analyse van het bewijsmateriaal
Confirmation bias (bevestigingsbias) is de zeer menselijke neiging om ons
gebeurtenissen te herinneren die onze aannamen bevestigen en tegenstrijdige
bewijzen te negeren of vergeten
,Wat zijn de zes belangrijkste perspectieven van de psychologie?
Biologische Perspectief (1)
Psychologie wortelt in verschillende, conflicterende tradities die teruggaan tot
de oude Grieken
René Descartes zette de 1e stap naar een wetenschappelijke studie van de geest
toen hij besefte dat sensaties en gedragingen te maken hebben met
zenuwactiviteit.
Dit leidde tot het biologische perspectief, het psychologische perspectief dat de
oorzaken van gedrag zoekt in het functioneren van de genen, hersenen, het
zenuwstelsel en het hormoonstelsel.
Biologische psychologie heeft zich ontwikkeld in 2 richtingen:
• De neurowetenschap (deze wetenschap richt zich op het begrip van hoe
de hersenen gedachten, gevoelens, motieven, bewustzijn, herinneringen
en andere mentale processen creëren)
• De evolutionaire psychologie Darwin (een nieuw specialisme in de
psychologie dat gedrag en mentale processen beschouwt op basis van
hun genetische aanpassingen aan overleving en voortplanting)
Baby’s hebben een genetisch bepaalde afkeer van alles wat bitter
smaakt, omdat gif vaak bitter smaakt
Cognitieve Perspectief (2)
Elementen van 2 scholen (structuralisme en functionalisme) kan je terugvinden
in het moderne cognitieve perspectief, dit is een van de belangrijkste
psychologische perspectieven, waarbij de nadruk ligt op mentale processen,
zoals leren, geheugen, perceptie en denken als vormen van
informatieverwerking.
Wilhelm Wundt richtte het eerste psychologielaboratorium op in 1879.
De psychologie van Wundt, door Amerikaanse psychologen omgevormd tot het
structuralisme, pleitte voor het begrijpen van geestelijke processen zoals
bewustzijn door de inhoud en structuur ervan te onderzoeken.
Structuralisme is een historische stroming binnen de psychologie die de
basisstructuren van de geest en de gedachten probeerden te ontrafelen.
Ze zochten de ‘’elementen’’ van de bewuste ervaring.
, Wundt gebruikte de techniek introspectie, dit is een beschrijving van je eigen
innerlijke, bewuste ervaringen. Dit waren de eerste psychologische
experimenten met onderzoek naar wat volgens Wundt de ‘’elementen’’ van het
bewustzijn waren met waarneming, geheugen, aandacht, emotie en denken.
Het functionalisme (James) is een historische stroming binnen de psychologie
die meende dat psychische processen het beste begrepen kunnen worden in
het licht van hun adaptieve nut en functie
James heeft voor kritiek op de theorie van Wundt. James vindt dat de
psychologie zich moest richten op de functie van het bewustzijn en niet alleen
op de structuur ervan.
James vond de ideeën van Charles Darwin veel interessanter. De functionalisten
waren geïnteresseerd in de wijze waarop de psychologie kon worden toegepast
om het menselijk leven te beteren aan de werkelijke wereld buiten het
laboratorium om.
Behavioristisch Perspectief (3)
Het behaviorisme is het historische school die ernaar streefde om van de
psychologie een objectieve wetenschap te maken die zich alleen op gedrag
richtte (en niet op mentale processen).
Alleen gedrag kon betrouwbaar worden geobserveerd en worden gemeten.
Het behavioristische perspectief kwam op rond 1900 en verstoot de
introspectieve methode en mentalistische verklaringen van gedrag.
In plaats van de mentalistische verklaringen kiest men voor verklaringen in
termen van waarneembare stimuli en responsen.
John Watson en B.F. Skinner zijn behavioristen en hebben een sterke invloed
gehad op de moderne psychologie, met hun nadruk op objectieve methoden,
inzichten in de aard van het leren en effectieve technieken voor de behandeling
van onwenselijk gedrag.
Deze behavioristen vinden dat objectieve psychologische wetenschap zich
uitsluitend met waarneembare gebeurtenissen zou moeten bezighouden. Hun
zijn het dan ook niet eens met de theorieën van Wundt en James.
