➔ Lijst van grootheden, eenheden en de betekenis
1. INLEIDENDE BEGRIPPEN
Geschiedenis
- Tot 18e eeuw 2 lichtbronnen: natuurlijk daglicht en de vlam (kunstmatige lichtbron sinds steentijd
➔ Deze 2 lichtbronnen dicteerden de patronen van het leven en de architectuur
➔ Nieuw tijdperk uitvinding van gasverlichting en nadien elektrische verlichting
Kwantitatief lichtontwerp
- Met komst van elektrische verlichting en bereiken van verlichtingssterkteniveaus vergelijkbaar met die van
daglicht, werd het een kwestie van hoeveel technische inspanning men bereid was te investeren
- Eind 19e eeuw poging om straatverlichting te ontwikkelen (schijnwerpers op verlichtingstorens)
➔ Door verblinding en harde slagschaduw werd deze vorm van buitenverlichting al snel opgegeven
- Toenemende industrialisatie leidde tot intensieve studies op gebeid van:
• Werkplekverlichting
• Onderzoek naar invloed van verlichtingssterkteniveaus
• Type verlichting op de productie-efficiëntie
- Studies zorgden voor uitgebreide regels en voorschriften voor:
• Minimale verlichtingssterkteniveaus
• Kwaliteit van de kleurweergave
• Beperking van verblinding
➔ Voorschriften werden normen die deel uitmaken van bescherming van gezondheid op werkplaatsen en
daarbuiten
Kwalitatief lichtontwerp
- Opvatting om menselijke waarneming tot een fysiologisch georiënteerd niveau te beperken, leidde tot
onvoldoende verlichtingsconcepten
- Het waarnemingsgerichte lichtontwerp is niet louter het primair denken in termen van kwantitatieve
verlichtingssterkteniveaus of luminantiedistributie, maar in termen van kwalitatieve factoren
Waarnemingsgerichte lichtontwerp
- In waarnemingsgerichte lichtontwerp van jaren 60 werd de mens met zijn behoeften niet langer beschouwd als
‘ontvanger’ van zijn visuele ruimte, maar als actieve factor in het waarnemingsproces
- Ontwerpers analyseerden betekenis van afzonderlijke ruimtes en functies ervan
Richard Kelly (1919-1977)
= pionier op gebied van kwalitatieve lichtontwerpen, die de toen moderne ideeën leende uit de
waarnemingspsychologie en theatrale verlichting en deze combineerde tot 1 uniform concept
Kelly ontdoet zich van de strenge beperkingen van het gebruik van uniforme verlichtingssterkte als centraal criterium
van het lichtontwerp (hij verving de vraag van de hoeveelheid licht door de vraag naar de individuele kwaliteiten van
het licht.
3 basis functies van fundamentele vorm van licht:
- Basis/ algemene verlichting
- Accentverlichting
- Licht om naar te kijken
Basis/ algemene verlichting (verlichting om te zien)
= algemene verlichting die volume en zijn ruimte zichtbaar maakt. Zorgt ervoor dat de grenzen van de ruimte, de
aanwezige objecten en de mensen zichtbaar zijn.
, - Maakt algemene oriëntatie en voeren van activiteiten mogelijk
- Basis/ algemene verlichting is de basis voor een meer uitgebreid lichtontwerp
- Doel: het opbouwen van verschillende verlichting die voortbouwt op de basislaag van het ruimte-licht
Accentverlichting (licht om aandacht te trekken)
- Verlichting die de uitdrukkelijke taak krijgt om actief te helpen informatie over te brengen
- Heldere verlichte delen van de ruimte automatisch aandacht trekken
- Zones met essentiële informatie kunnen worden benadrukt door accentverlichting, terwijl secundaire of
afleidende informatie kan worden afgezwakt door toepassing van een lager lichtniveau
- Vergemakkelijkt snelle en correcte doorstroming van informatie dit geld bij:
• De oriëntatie in de ruimte
• Het benadrukken van bepaalde objecten
Licht om erop te kijken
- Niet alleen aandacht op informatie, maar ook informatie in en door zichzelf
- Geld vooral voor spiegelende effecten die puntlichtbronnen kunnen produceren op reflecterende of
retracterende materialen
- Lichtbron zelf worden beschouwd als briljant en decoratief
- Ambiance toevoegen, vooral aan prestigieuze plaatsen
- Traditioneel: kroonluchters en kaarslicht
- Modern lichtontwerp door gericht gebruik van lichtbeelden of door creëren van effecten verlichte materialen
William Lam
= één van de meest toegewijde voorstanders van kwalitatief georiënteerd lichtontwerp
- Maakte een lijst van woordenschat op voor het beschrijven van de eisen die aan een verlichtingssysteem
worden gesteld
Onderscheid tussen 2 groepen van criteria:
- De activiteitbehoeften
- De biologische behoeften
Activiteitbehoeften
= behoeften die de vereisten aan licht die nodig zijn voor het uitvoeren van bepaalde activiteiten binnen een ruimte
beschrijven
- Doel: bereiken van functionele verlichting die in optimale visuele voorwaarden voor de activiteit in kwestie
vooziet zowel bij het werk, vrijetijdsbesteding of gewoon bewegen door de ruimte
- Lam streeft naar een uniforme verlichting die alleen bedoeld is voor de meest moeilijke visuele taak
➔ Ipv stelt hij andere analyse voor van alle visuele taken die zich voordoen, een analyse die uitgevoerd
wordt op basis van locatie, type en frequentie
Biologische behoeften
= behoefte die psychologische eisen opsommen, die worden geplaatst in een visuele ruimte en die in elke context
toepasbaar zijn
- Hebben betrekking op onbewuste eisen die fundamenteel zijn voor het beoordelen van een emotionele
situatie
- Hebben betrekking op gevoel van welzijn in een visuele ruimte
- Emotionele evaluatie van visuele ruimt hangt af dat ze de informatie voor de waarnemer verborgen houdt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper luzvanoverberghe305. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,56. Je zit daarna nergens aan vast.